194
düzən sahələrdə isə hərbi işlərlə əlaqədar qazıntı nəticəsində torpağın
sovrulması.
HƏSASSLIQ – canlı orqanizmin ətraf mühit amillərinin təsirinə
reaksiyası (cavab verməsi), orqanizmin duyma qabiliyyəti.
HƏŞƏRAT, CÜCÜLƏR – Buğumayaqlılar tipindən onurğasız hey-
vanlar sinfi. Bədəni buğumludur, xarici skelet əmələ gətirən möhkəm
kutikula ilə örtülür. 3 hissəyə – baş, döş və qarıncığa ayrılır. Başında
ağız orqanları, sadə və ya fasetli gözlər və bir cüt bığcığı olur. Ağzı so-
rucu, sancıcı – sorucu, yalayıcı, gəmirici tiplidir. H.-ın 34 dəstəyə
mənsub 1 mln-dan çox, o cümlədən Azərbaycan Respublikasında 25
minə yaxın növü vardır. H.-ın təbiətdə rolu çox müxtəlifdir; onlar
maddələr dövranında iştirak edib ən müxtəlif qida mənbələrindən
istifadə edir, sanitar vəzifəsi daşıyır, torpağın bərpa olunması prosesində
fəal iştirak edir, bəzi növləri quşların, balıqların, məməlilərin qidasıdır.
Çiçəkli bitkilərin tozlanmasında rolu böyükdür. Qiymətli qida və texniki
məhsullar verirlər (bal, ipək, rəng). Bəziləri zərərvericiləri və alaqları
məhv etdiyindən faydalıdır. H. arasında çoxlu təhlükəli bitki və heyvan
zərərvericiləri var.
Dostları ilə paylaş: 
