|
SUYUN ÇİRKLƏNMƏ GÖSTƏRİCİLƏRİ – suyun çirklənmə
dərəcəsini və xarakterini təyin edən göstəricilər: fiziki göstəricilər
(bulanıqlıq dərəcəsi, iyi və suyun pH-i), kimyəvi (suda həll olan oksige-
nin miqdarı, ammonium-azotun miqdarı, BPK, XPK), bakteriya
(bağırsaq çöpləri və patogen mikroorqanizmlərin mövcudluğu), hidrobi-
oloji (hidrobiontların tərkibi-saprob və oliqosaprob orqanizmlərin
nisbəti) və b. çirklənmiş su hövzələrində biokimyəvi çirklənmə
göstəricisi 100-500%-ə çatır.
SUYUN DÖVRANI – Günəş radiasiyası, canlı orqanizmlərin həyat
fəaliyyəti, ağırlıq qüvvəsi və insanın təsərrüfat fəaliyyətinin təsiri
nəticəsində suyun Yerdə arasıkəsilməz, qarşılıqlı yerdəyişməsi prosesi.
S.d. yerin səthindən buxarlanma (xüsusilə Dünya okeanından), konden-
sasiya, buludların əmələ gəlməsi, onlardan yağmurların düşməsi, axımın
(səthi və yeraltı) formalaşması və dünya okeanına axması. Hazırki
dövrdə S.d.-rejimi ümumi yağmurların cəminin təxminən buxarlanmaya
412
bərabər olması kimi (519 min km
3
) müəyyənləşdirilir. Ona görə su
resursları tükənməyən resurslara aid edilir. Böyük və kiçik S.d. ayrılır.
Böyük S.d.-da okean səthindən buxarlanan suyun bir hissəsi yağmurlar
şəklində okeana qayıdır, bir hissəsi isə quruya aparılır və orada da
yağmurlar şəklində düşərək üç əsas istiqamətdə paylanır: 1) bir hissəsi
səthi axıma gedir: 2) bir hissəsi qrunta sızır (yeraltı axım) və bir hissəsi
atmosferə buxarlanır. Kiçik S.d.-da okean səthindən buxarlanan su
yağmurlar halında okeana qayıdır.
Dostları ilə paylaş: | 
