30
mədənin həzm və hərəkət fəaliyyəti üçün zəruri olan hissi siqnalları mərkəzi sinir
sisteminə, onun müvafiq mərkəzlərinə yollayırlar. Mədə toxumasında bəzi yerli
mərkəzi təsirə malik olan hormonlar da hasil olur ki, onlar qana keçərək sinir-humoral
yolla mədə fəaliyyətinə tənzimləyici təsir göstərirlər.
Yaşla əlaqədar olaraq, mədə divarının selikli qişasının morfoloji və fızioloji
vəziyyəti dəyişilir. Yaşlı və ahıl adamlarda mədə fəaliyyətinin zəifləməsi, mədə
şirəsinin tərkibinin və miqdarının, onun aktivliyinin kəskin dəyişilmələri müşahidə
olunur. Bir sıra amillər (alkoqol, nikotin, psixi stresslər və s.) mədənin fızioloji
qıcolmasına, onda müəyyən xəstəliklərin (mədə xərçəngi, qastrit, mədə xorası,
mə'də yarası və s.) baş verməsinə zəmin yaradırlar. Yaşdan asılı olaraq mədə
şirəsinin həcmi daha tez dəyişilir. Məs: 10-20 yaşlarında olan sağlam gənclərdə
mədə şirəsinin həcmi 109 ml/saat təşkil edirsə, 41-50 yaşlarında bu 77 ml/saat, 61-
70 yaşlarında isə 51 ml/saat qiymətlərinə qədər aşağı düşür. Bu mədədə həzmin
keyfıyyət intensivliyinə və miqyasına mənfı təsir göstərir.
Dostları ilə paylaş: