Qrup: 647a1 Fənn: Obyekt, bina və qurğuların dayanıqlığı Mövzu

Azərbaycan Memarliq və İnşaat Universiteti



Kurs Lahiyəsi

Fakultə: İnşaat-Texnologiya

Kafedra: Fövqəladə hallar və Həyat fəaliyyətin təhlükəsizliyi

İxtisas: Fövqəladə hallar və Həyat fəaliyyətin təhlukəsizliyi mühəndisliyi

Qrup: 647a1

Fənn: Obyekt, bina və qurğuların dayanıqlığı

Mövzu: Майеляшдирилмиш карбощидроэен газлары (МКГ) partlayışın nəticələrinin qiymətləndirilməsi və partlayışa qarşı dayanıqlıq tədbirləri

Müəllim: Səbzəliyev Soltan

Tələbə: Hacizadə Şahmar

Bakı 2020

Giriş.

Texnogen xarakterli fövqəladə hallara radiasiya, yanğınlar, pa rtlayışlar bina və qurğuların uçması, kimyəvi, radioaktiv və bioloji təhlükəli maddələ rin tullantısı ilə əlaqədar qəzalar, elektroenergetika sistemlərində, həyat təminatlı kommunal sistemlərdə, hidrodinamik qurğularda, neft və qaz hasilatı və emalı obyektl ərində,magistral boru kəmərlərində qəzalar, nəqliyyat qəzaları və s.hadisələr daxildir..Dünyada baş verən texnogen mənşəli fövqəladə hadisələrin 2/3hissəsi nə qliyyatda baş verən qəzalarla xarakterizə olunur.Yerdə qalan digər üçdə bir hissə ni sənaye və enerji obyektlərində baş verən ən iri həcmli yanğınlar və digər texnogen f əlakətlər təşkil edir. Azərbaycan Respublikasının ərazisində yüksək dərəcədə texnogen təhlükələr möv cuddur ki, bunlar da müxtəlif növ FH-ın başlıca mənbələridir. Bunların əsas səbəbləri aşağıdakılardır: - istehsalat sahələrihdə təhlükəsizliyin dövlət tərəfindən tənzimlənməsi mexanizmini n zəifləməsi; respublikada iqtisadiyyatın sturukturca yenidən qurulması prosesinin uzanması nəticəsində istehsalatın bütün sahələrində əmək və texnoloji intizamın, hab elə istehsalatda qəzaya qarşı davamlılıq tədbirlərinin zəifləməsi; bəzi sənaye sahəl ərində istehsalat vasitələrinin, xüsusən də texnoloji avadanlıqların, nəqliyyat vasit ələrinin, əsas istehsalat fondlarının yol verilməz dərəcədə, bir sıra hallarda 90% vədaha artıq aşınması; sənaye istehsalında təhlükəsizlik texnikasının, x ammalın və hazırlanan məhsulun keyfiyyətcəkəskin surətdəaşağı düşməsi; istehsalata təhlükəli, zərərli amilləri aşkar və nəzarət edən cihazların,belə amillərdən kollektivvə fərdi mühafizə vasitələrinin kifayət qədər hazırlanması və onların keyfiyyətsiz olması; ölkədə həyat fəaliyyətinin təmin olunması sahələrində aparılan əsaslı və tətbiqi tədqiqatların keyfiyyətinin aşağı olması; partlayış,yanğın, kimyəvi, radiasiya, bioloji təhlükəli maddələr və texnologiyalardan istifadə edilməsinin miqyasca genişlənməsi; potensial təhlükəli istehsalat və obyektlərin və ziyyətinə nəzarət və müşahidənin kifayət dərəcədə olmaması; qəza və fəlakətlərin aradan qaldırılması üçün lazımi həcmdə ehtiyatların olmaması;FHın baş verməsi ehtimalı olunan zonalarda sosial problemlərin yaranması. Texnogen xarakterli fövqəladə hallar dedikdə ümumlikdə, insanın sənaye və təsə rrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar olan qəza və fəlakətlər nəzərdə tutulur.Elmitexniki tərəqqi inkişaf etdikcə, onun nailiyyətləri artdıqca ortaya çıxan texnogen mənşəli fəlakət və hadisələrin sayı da artmış olur.Təbiətdə baş verən fəlakətlər, həmçinin sayca çoxalan texnogen mənşəli qəzalar insanları bu barədə daha çox düşünməyə vadar edir.Son illərdə sayı bir neçə dəfə artan texnogen mənşəli qəza lar nəticəsində çox sayda insan həyatını itirmiş və xəsarətlər almışdır.