Qurilish iqtisodiyoti va smeta ishi

2.3. Issiqlik bilan ta’minlash tizimlarini tashqi tarmoqlariga, mahalliy isitish tizimlarini ulash
Issiqlik bilan ta’minlashning samaradorligi issiqlikning binolarga kirish joyida tashqi issiqlik tarmoqlari bilan mahalliy issiqlik iste'molchilariga ulanish sxemalari boʻyicha aniqlanadi.
Mahalliy isitish sistemalari issiqlik tarmoqlariga bogʻliq boʻlgan va bogʻliq boʻlmagan sxemalarida ulanadi. Bogʻliq boʻlgan sxemalarda issiqlik tashuvchi isitish uskunalariga issiqlik tarmoqlaridan toʻgʻridan-toʻgʻri keladi. Issiqlik tarmogʻi va isitish uskunalarida faqat shu issiqlik tashuvchi sirkulatsiya qiladi. Shuning uchun mahalliy isitish siste- malaridagi bosim tashqi issiqlik tarmoqlaridagi bosim bilan aniqlanadi. Bogʻliq boʻlmagan sistemalarda issiqlik tarmogʻidan kelayotgan suv isitgichga keladi va shu issiqlik sovuq suvni isitib, mahalliy isitish sistemalarini toʻldiradi.
Tarmoqdagi suv va mahalliy isitish sistemasidagi suv isitish yuzalari bilan ajratilgan boʻlib, tarmoq va isitish sistemasi bir-biriga bogʻliq boʻlmagan holda boʻlinadi. Issiqlik tarmogʻiga bogʻliq boʻlmagan sxemada issiqlik tashuvchi binolarga kirish joyida mahalliy isitish uskunalarini issiqlik tarmoqlaridagi bosimning oshib yoki kamayib ketishidan himoya qiladi.
Bosimning oʻzgarishi isitish asboblarining ishdan chiqishiga yoki mahalliy isitish tizimlarining suvsiz qolishiga sabab boʻladi. Isitish asboblarining tashqi tarmoqqa bogʻliq boʻlgan sxema boʻyicha ulanishi 2.5 - rasm, a, b, d- da koʻrsatilgan. Binolarga kirish joyida mahalliy uskunalarning bogʻliq boʻlgan sxemalar boʻyicha ulanishi oddiy va arzon uskunalarni talab qiladi. Iste'molchilarga bogʻliq boʻlgan sxemalar boyicha ulashning asosiy kamchiligi shundan iboratki, bunda issiqlik tashuvchining bosimi mahalliy isitish asboblariga ta'sir qiladi. Shuning uchun bogʻliq boʻlgan sxemalar boʻyicha mahalliy isitish asboblarining chidamlilik bosimidan oshib ketmaslik shartlari bajarilgandagina qoʻllaniladi.
Choʻyan radiatorlar 0,6 MPa gacha bosimga bardosh beradigan qilib ishlab chiqariladi. Poʻlatdan yasalgan kollektorlar 1,0 MPa gacha bosimga chidaydi. 2.5- rasm, a sxemada ishlab chiqarish korxonalarining issiqlik bilan ta’minlash isitish asboblariga bogʻliq sxemasi boʻyicha ulanishi tasvirlangan. Agar tarmoq suvining harorati 95-105°S dan oshmasa bu suv turar joy va jamoat binolari uchun qoʻllaniladi. Bu sxema boʻyicha tarmoq suvi isitish asboblariga, sovugan suv esa qaytish quvuri orqali issiqlik tarmogʻiga keladi.
Agar tarmoq suvning uzatish quvuridagi harorati 95-105°S dan yuqori boʻlib, uzatish va qaytish quvurlari bosimlarining farqi elevatorning islashi uchun yetarli (0,08-0,15 MPa) boʻlsa и holda isitish asboblari 2.5- rasm, b sxema boʻyicha ulanadi. Turar joy va jamoat binolandagi isitish sistemalari ana shu sxema boʻyicha ulanadi. Agar sxema v da elevatorning ishlashi uchun yetarlicha bosim boʻlmasa, u holda elevatorlar oʻrniga nasoslar oʻrnatiladi. Ishlaganda shovqin chiqarish nasoslarining kamchiligi hisoblanadi. a va b sxemalar boʻyicha ulanganda, mahalliy isitish tizimida sirkulatsiya boʻlmay qolsa, tizim tarkibidagi isitish asboblari va quvurlar muzlab qolishi mumkin.
Choʻyan radiatorlar 0,6 MPa gacha bosimga bardosh beradigan qilib ishlab chiqariladi. Poʻlatdan yasalgan kollektorlar 1,0 MPa gacha bosimga chidaydi. 2.5- rasm, a sxemada ishlab chiqarish korxonalarining issiqlik bilan ta’minlash isitish asboblariga bogʻliq sxemasi boʻyicha ulanishi tasvirlangan. Agar tarmoq suvining harorati 95-105°S dan oshmasa bu suv turar joy va jamoat binolari uchun qoʻllaniladi. Bu sxema boʻyicha tarmoq suvi isitish asboblariga, sovugan suv esa qaytish quvuri orqali issiqlik tarmogʻiga keladi.
Agar tarmoq suvning uzatish quvuridagi harorati 95-105°S dan yuqori boʻlib, uzatish va qaytish quvurlari bosimlarining farqi elevatorning islashi uchun yetarli (0,08-0,15 MPa) boʻlsa и holda isitish asboblari 2.5- rasm, b sxema boʻyicha ulanadi. Turar joy va jamoat binolandagi isitish sistemalari ana shu sxema boʻyicha ulanadi. Agar sxema v da elevatorning ishlashi uchun yetarlicha bosim boʻlmasa, u holda elevatorlar oʻrniga nasoslar oʻrnatiladi.
Ishlaganda shovqin chiqarish nasoslarining kamchiligi hisoblanadi. a va b sxemalar boʻyicha ulanganda, mahalliy isitish tizimida sirkulatsiya boʻlmay qolsa, tizim tarkibidagi isitish asboblari va quvurlar muzlab qolishi mumkin.