T/r
|
Tizim osti tizimlari
|
Boshqarish obyektlari
| |
1.
|
Ish sharoiti
|
-mehnatning ruhiy-fiziologik talablariga rioya qilish;
-mehnat ergonomikasi talablariga rioya qilish;
-mehnat muhofazasiva texnika xavfsizligini ta‘minlash;
- tabiatni muhofaza qilish va h.k.
|
2.
|
fiziologik talablariga rioya qilish;
mehnat ergonomikasi talablariga rioya qilish;
mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligini ta‘minlash;
tabiatni muhofaza qilish
|
-shaxsiy va guruhlar munosabatlarini tahlil qilish va
muvofiqlashtirish;
-rahbarlar munosabatlarini tahlili qilish va muvo- fiqlashtirish;
-ishlab chiqarishdagi ixtiloflar, nizolar, asabbuzarliklarni boshqarish;
-kasaba uyushmalari bilan o‘zaro munosabatlarni boshqarish va h.k.
| |
3.
|
Kadrlarni hisobga olish va
rasmiy-lashtirish
|
-ishga qabul qilish, ishdan bo‘shatish, bir joydan
ikkinchi joyga o‘tishlarini rasmiylashtirish;
-kadrlar boshqaruv tizimini axborotlar bilan ta‘minlash;
-kasbiy yo‘nalishlarni aniqlash;
-bandlikni ta‘minlash
|
|
Xodimlarni rejalashtirish va
|
- xodimlarni boshqarish strategiyasini ishlab chiqish;
|
4.
|
xodimlar marketingi
|
kadrlar salohiyatini tahlil qilish;
mehnat bozorini o‘rganish, xodimlarga bo‘lgan ehtiyojni rejalashtirish, reklamani uyushtirish;
korxonani kadrlar bilan ta‘minlovchi tashqi manbaalar bilan aloqasini o‘rnatish;
vakant (bo‘sh) joylarga nomzodlarni aniqlash va
baholash;
| |
5.
|
Kadrlarni rivojlantirish
|
-kadrlarga iqtisodiy va texnikaviy bilimlar berish;
-qayta tayyorlash va malaka oshirish;
-zaxiradagi kadrlar bilan ishlash;
-amal va martabani nazorat qilish va rejalashtirish;
-yangi xodimlarning kasbiy va ijtimoiy-psixologik ko‘nikmalarini ta‘minlash
| |
6.
|
Mehnatni rag‘batlantirish
vositalarini takomillashtirish
|
-mehnat jarayonlarini me‘yorlashtirish va tarifikatsiya-
lash;
-ish haqi tizimini ishlab chiqish;
ma‘naviy rag‘batlantirish vositalaridan foydalanish;
foyda va kapitalga qatnashish hissasini ishlab chiqish;
motivatsiya va uni boshqarish
| |
7.
|
Huquqiy xizmat
|
mehnat munosabatlaridagi huquqiy masalalarni
yechish;
xodimlarni boshqarishga taalluqli, farmoyishli hujjatlarni kelishtirish;
xo‘jalik faoliyatidagi huquqiy masalalarni yechish
| |
8.
|
Ijtimoiy tuzilmani
rivojlantirish
|
umum ovqatlanish muassasalarini boshqarish;
kommunal xo‘jalik sohasini boshqarish;
jismoniy tarbiya va madaniyatni rivojlantirish;
sog‘liqni muhofaza qilish va hordiq chiqarishni ta‘minlash;
bolalar muassasalari bilan ta‘minlash;
ijtimoiy nizolarni boshqarish;
- xalq iste‘mol mollari va oziq-ovqat mahsulotlarining sotilishini ta‘minlash
| |
9.
|
Boshqarishning tashkiliy
tarkibini ishlab chiqish tizimi
|
qilish va loyihalashtirish;
shtatlar ro‘yxatini ishlab chiqish;
boshqarishning yangi tashkiliy tarkibini tuzish
|
Xodimlarni boshqarish ikki guruhdan iborat tamoyillarga asoslanadi. Har bir tamoyil xodimlarni boshqarishning u yoki bu jihatini takomillashtirishga xizmat qiladi. Masalan, ilg‘orlik tamoyili korxona doirasidagi boshqaruv tizimining chet el yoki mahalliy ilg‘or korxonalar boshqaruv tizimiga mos keladimi, zamon talabiga
9
javob beradimi yoki yo‘qmi degan savolga javob bersa, muvoziylik tamoyili esa xodimlar boshqaruvidagi tezkorlikni oshiradi va hokazo. (3-jadval).
Korxonada band bo‘lgan barcha xodimlar ikki toifadan iborat: ishlab chiqaruvchilar yoki xizmat ko‘rsatuvchilar va boshqaruvchilar (rahbarlar, mutaxassis-menejerlar) Xodimlarni, ya‘ni inson omilini boshqarish quyidagi jihatlarni boshqarishni o‘z ichiga oladi (3-jadval).
Xodimlarni boshqarish tamoyillari5
3-jadval
T/r
|
Xodimlar bilan ishlashning umumiy
tamoyillari
|
T/r
|
Xodimlar bilan ishlashning tashkiliy
tamoyillari
|
1.
|
Samaradorlik
|
1.
|
Konsentratsiya
|
2.
|
Ilg‘orlik
|
2.
|
Ixtisoslashtirish
|
3.
|
Istiqbollilik
|
3.
|
Muvoziylik
|
4.
|
Komplekslilik
|
4.
|
Ixchamlik
|
5.
|
Tezkorlik
|
5.
|
Izchillik
|
6.
|
Optimallik
|
6.
|
Uzluksizlik
|
7.
|
Oddiylik
|
7.
|
Bir me‘yorlilik
|
8.
|
Ilmiylik
|
8.
|
Texnologik birlik
|
9.
|
Ko‘p bo‘g‘inlilik
|
9.
|
Badastirlik
|
10.
|
Avtonomlik
|
10.
|
Boshqarishda kollegiallik
|
11.
|
Barqarorlik
|
|
|
12.
|
Ko‘p qirralilik
|
|
|
13.
|
Rejalilik
|
|
|
14.
|
Rag‘batlantiruvchi
|
|
|
15.
|
Tanlash va joy-joyiga qo‘yish
|
|
|
10
Tashkilotdagi ishning samaradorligi mehnatni vertikal tarzda bo‘linishining rivojlanishini anglatadi. Gap rahbar hodimning bo‘linmalar va ish bajaruvchilar faoliyatini koordinatsiya qilish bo‘yicha mehnatni tashkil etishda boryapti. Tashkilotni boshqarish jarayonining tamoyili 3-jadvalda keltirilgan .
Ishlab chiqarishning innovatsion tavsifi, uni yuqori darajadagi fan sig‘imi, mahsulot sifati masalalarining muhimligi, xodimlarga bo‘lgan talabni o‘zgartirib, mehnatga ijodiy munosabatning va yuqori kasbiy mahorat ahamiyatini oshirib yubordi. Bu xodimlarni boshqarishni ijtimoiy — ruhiy masalalarida, uslub va tamoyillarida tubdan o‘zgarishni taqozo qilib qoldi.
Dostları ilə paylaş: |
