R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil

8.8-jadval 
Kreditorlik qarzlari tarkibi, tuzilishi va dinamik o‘zgarishining tahlili 
№ 
Ko‘rsatkichlar 
O‘tgan yil 
Hisobot yili 
O‘zgarishi (+;-) 
Summasi, 
ming 
so‘m 
Salmo-
g‘i, % 
Summasi, 
ming so‘m 
Salmo-
g‘i, % 
Summasi, 
ming 
so‘m 
Salmo
-g‘i, % 
1 
Mol yetkazib beruvchilar 
va pudratchilarga qarz
 
2935 
10,8 
4657 
20,8 
+1722 
58,7 
2 
Olingan bo‘naklar
 
4428 
16,2 
4945 
22,1 
+517 
11,7 
3 
Byudjetga 
to‘lovlar 
bo‘yicha qarz 
11552 
42,4 
4614 
20,6 
-6938 
60,0 
4 
Maqsadli 
davlat 
jamg‘armalariga to‘lovlar 
bo‘yicha qarz
 
3767 
13,8 
3890 
17,4 
+123 
3,3 
5 
Mehnatga 
haq 
to‘lash 
bo‘yicha qarz
 
4283 
15,7 
3395 
15,1 
-888 
20,7 
6 
Boshqa kreditorlik qarzlari 
305 
1,1 
905 
4,0 
+600 
196,7 
Jami kreditorlik qarzlari 
27270 
100 
22406 
100 
-4864 
17,8 
8.8-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinadiki, “Sharq” fermer xo‘jaligida jami 
kreditorlik qarzlari o‘tgan yili 27270 ming so‘m bo‘lgan bo‘lsa, bu ko‘rsatkich 
hisobot yilida 22406 ming so‘mni tashkil etgan. Bundan ko‘rinadiki, o‘tgan yilga 
nisbatan kreditorlik qarzlari 4864 ming so‘mga kamaygan. Ushbu o‘zgarishni 
nisbatan ijobiy holat sifatida baholash lozim. 
Fermer xo‘jaligida kreditorlik qarzlari tarkibiga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, 
hisobot yilida o‘tgan yilga nisbatan “Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga 
qarz” 1722 ming so‘m yoki 58,7 foizga, “Olingan bo‘naklar” 517 ming so‘m yoki 
11,7 foizga, “Maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarz” 123 ming 

---

201 
so‘m yoki 3,3 foizga va “Boshqa kreditorlik qarzlari” 600 ming so‘m yoki
196,7 foizga oshganligini ko‘rishimiz mumkin. Bu shundan dalolat beradiki, 
fermer xo‘jaligi qisqa muddatlarda mazkur qarzlarni qaytarish choralarini ko‘rishi 
lozim. Aks holda, fermer xo‘jaligiga nisbatan qo‘shimcha penya va moliyaviy 
sanksiyalar qo‘llanilishi mumkin. 
Shuningdek, “Sharq” fermer xo‘jaligining hisobot yilidagi kreditorlik 
qarzlarini vujudga kelish muddatlari bo‘yicha tahlil qilib o‘rganganimizda 
quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lindi (8.9-jadval).