R. D. Dusmuratov, A. S. Boltayev moliyaviy tahlil

12.9-jadval 
Investisiya loyihasini 
DRR (Discounted Payback Period) 
mezoni
bo‘yicha baholash (mln. so‘m) 
Davr 
(yillar) 
Birlamchi 
investisiya(
IC
) 
Pul tushumi, 
t-
yilda(
Pt
) 
Diskontlan-
gan pul 
tushumi
 (PV) 
Diskontlangan pul 
tushumi
 (PV) 
o‘sib 
boruvchi jami bilan
 
0 
370 000 
- 
- 
- 
1 
- 
85 000 
72 650 
72 650 
2 
- 
110 000 
80 360 
153 010 
3 
- 
167 000 
104 270 
257 280 
4 
- 
180 000 
96 057 
353 337 
5 
- 
140 000 
63 855 
417 192 
PV
=
72650,0 + 80360,0 + 104270 + 96057 + 63855 = 417 192
 
DPR
= 
4 +
(
370 000
– (
72650,0 + 80360,0 + 104270 + 96057
)) 
:
63 855 = 4,26 yil.
 
Jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, barcha investisiyalangan 
xarajatlar beshinchi yilga kelib to‘liq qoplanadi. Investisiya loyihasining qoplanish 
muddati qanchalik qisqa bo‘lsa
(DPP → min)
, mazkur loyiha shunchalik maqbul 
hisoblanadi. 
Investisiya loyihasining qoplanish muddatini daromadlarni diskontlash
 
(DRR)
mezoni bo‘yicha baholashning oddiy (diskontlanmagan) qoplanish muddati 
(RR) 
mezoni bo‘yicha baholashdan afzalligini asoslash uchun quyidagi misolni 
ko‘rib chiqamiz. 
Misol:
Xuddi shu loyihaning oddiy (diskontlanmagan) o‘z-o‘zini qoplash 

---

281 
muddati
(PP)
ni aniqlaymiz: 
PP
= 3 + (
370000
– (
85 000
+ 
110 000
+
167 000
)) : 
180 000
= 3 +0,04=3,04 yil. 
Tahlillardan ko‘rinib turibdiki, bir xil summadagi (370 000,0 mln. so‘m) 
loyihadan pul tushumlari diskontlanmaganda 3 yilda, diskontlanganda 4 yilda 
o‘zini-o‘zi qoplaydi. Boshqacha aytganda, 3 yilda olingan yalpi daromad sof 
holiga keltirilgan 4 yilda olingan daromadga teng. 
Investisiya 
loyihalari 
diskontlangan 
qoplanish 
muddati 
(DRR) 
ko‘rsatkichining qanday kamchiliklari va afzalliklari mavjud? 
Ushbu ko‘rsatkichning afzalligi formulada pulning inflyasiya hisobiga vaqt 
o‘tishi bilan o‘z qiymatini o‘zgartirish xususiyati aks etganligi bilan tavsiflanadi. 
Ushbu ko‘rsatkichni qo‘llashning murakkabligi investisiyalardan kelgusida 
olinadigan pul tushumlarini prognozlash va diskontlash stavkasining aniq 
belgilanishi bilan bog‘liq. Diskontlash stavkasi investisiya loyihasini amalga 
oshirish davri davomida har xil iqtisodiy, siyosiy, tashkiliy-texnologik, ishlab 
chiqarish, bozor kon’yunkturasi va boshqa omillar ta’sirida o‘zgarishi mumkin.