ajratilgani uchun asos b oig an belgilarga ko‘ra umumiy ijtimoiy va ruhiy ta’rifga ega b o iish i mumkin (masalan: yoshi, bir joyda ishlashi). Kichik guruhlar — hamisha umumiy boglanganlikda b o iib , unga kiruvchi shaxslarning o ‘zaro birlashuvidagi real harakati va ular o ‘rtasidagi real munosabatlar bilan o ‘zaro boglangandir. Bu guruhlar rasmiy (formal) b o iish i, ya’ni yuridik jihatdan qayd etilgan huquq va burchlarga, normativ asosida o ‘matilgan tizimga, tayinlab va saylab qo'yilgan rahbarlikka ega b oiish i mumkin. Ijtimoiy mehnat taqsimoti sharoitlarida bu guruhlar ijtimoiy jihatdan taqozo qilgan faoliyat ko‘rsatishi bilan bogliqdir (masalan: sex, brigada). Shuningdek, yuridik jihatdan qayd etilgan statusga ega bolm agan ammo, tarkib topgan shaxslararo munosabatlar (do‘stlik, xayrixohlik, hamjihatlik, ishonch va shu kabilar) tizimi bilan ifodalangan norasmiy (noformal) guruhlar ham ajralib turadi. Ular alohida ajralib turadigan umumiylik (sportga qiziqish, kasbga qiziqish, turli odatlar) sifatida yuzaga chiqishi va rasmiy guruhlar ichida yetarli darajada barqaror tus kasb etishi (do‘stona ulfat tarzida) mumkin. Nihoyat rasmiy guruh o ‘zining barcha ta ’riflarini saqlab qolgan holda norasm iy guruhlarning barcha fazilatlari (m ustahkam d o ‘stlik, o ‘zaro xayrixohlik, qiziqishlar)ga ham ega b o‘lishi mumkin. Guruhlar rivojlanishining darajasi yoki saviyasi ulami tavsiflashning eng muhim negizi hisoblanadi. Guruh rivojlanish darajasi — shaxslararo munosabatlar shakllanganligining belgisi, guruhlar shakllanishi jarayonining natijasidir. Rivojlanish darajasiga ko‘ra farqlanadigan guruhlaming — jamoalar, ijtimoiy 104
