(kombinatsiya) shaklda bo‘lishi mumkin. Kompaniyada asta-sekin biznesning
yangi yo‘nalishi bo‘yicha muvofiq bo‘limlarini tashkil qilish mumkin. Bo‘limlar
geografik belgilar bo‘yicha u yoki bu hududga xizmat ko'rsatishi asosida tashkil
qilinishi mumkin.
Tashkilot
Texnologiyalar
I
Odamlar
Maqsadlar
I
47
Shunday qilib bo‘limlami korxona ichida ixtisoslashuvining to‘rtta talabini
ajratib ko‘rsatish mumkin:
— ishlab chiqarish turlari bo‘yicha;
— geografik hududlar bo'yicha;
— iste’mol bozorlari bo‘yicha;
— faoliyat turi bo‘yicha.
Bu yo‘nalishlar korxona tashqi va ichki muhitiga ta’sir ko‘rsatuvchi asosiy
omillar bo‘lib xizmat qiladi. «Ilmiy tashkil qilish» va «ilmiy boshqarish» nomini
olgan yangi maktab lideri F. Teylor tasodifiy ishga tasdiqlangan ishchi tizimini
o‘zgartirishga ahd qilib, uning o‘miga u ishchi, qaysi ishni xohlasa, uni yaxshi
bajarsa, shu ishni ishchiga berishga qaror qildi. U ishni standartlashni orzu
qilib, ishchilarga tashkil qilish, hisob-kitob, rejalashtirish ishlariga yordam berib,
ish haqini rag‘batlantiruvchi roliga erishib, ishchilami muvaffaqiyatga erishishiga
yordam beradigan nazoratchilarga katta e’tibor berdi. Agar firma ishchi hayoti,
yashash sharoiti haqida g‘amxo‘rlik qilib, uni qaror qabul qilishga tortib katta
mas’uliyat yuklasa, u birdaniga ish sifatini va mehnat unumdorligini oshiradi.
Tashqi va ichki muhitga bog‘liqligi. Bu tashkilotning eng muhim tavsifidir.
Hech qanday tashkilot, tashqi muhit mo‘ljalga bog‘liqsiz yashay olmaydi. Ular
6-rasm.
48
|
