Tashkilotning boshqarish strukturasida quyidagi elementlami ajratish mumkin: boshqarish zvenolari (bo‘limlar), darajalari (bosqichlar), gorizontal va vertikal aloqalar. Boshqarish zvenosiga struktura b o ‘limlari hamda boshqarishda o'ziga xos vazifalar yoki ulaming bir qismini boshqarayotgan mutaxassislar kiradi. Ularga bir necha struktura b o ‘linmalar faoliyatini sozlash va m oslashni amalga oshirayotgan menejerlar kiradi. ll-rasm. Tashkilot boshqarish strukturasining piramidali tipi
Boshqarish zavenosini tashkil qilishga b o‘limlaming belgilangan boshqarish vazifasini bajarishi asos qilib olingan. Bo‘limlar orasida tashkil topgan aloqalar gorizontal tavsifga ega. B o s h q a r is h d a r a j a s i d e g a n d a ta s h k i l o t n i n g b o s h q a r is h tiz im id a m a ’Iu m
d a r a j a n i e g a lla g a n b o s h q a r is h z v e n o la r in in g t o ‘p la m i tu s h u n ila d i.
Boshqarish darajalari vertikal bog‘liqlikda b o iib iyerarxiya bo‘yicha bir- biriga b o‘ysunadi: eng yuqori darajadagi menejerlar qaror qabul qilgandan so‘ng aniqliklar kiritilib quyida tumvchi zvenolarga yetkaziladi. Shundan tashkilotni boshqarishning piramidali stmkturasi paydo bo‘ladi. Tashkilot tarkibiga bir firma yoki qatnashish tizimi b o‘yicha birlashgan bir necha kompaniyalar kiradi. (M: m a’lum darajadagi aksiyaga egalik qilish bo‘yicha). Bozor sharoitiga o ‘tish tashkilotlarning bir necha yangi turlarini shakllanishiga 55
olib keldi. Eng ko‘p tarqalgan tashkiliy shakllardan bid ijara shaklidir. Ulam ing paydo b o‘lishi bilan markaziy boshqarish chegaralangan tavsifga ega bo‘la boshladi. Shuning bilan bog‘liq ravishda tashkiliy tizimning bunday tuzilmalari to ‘la
