mustaqil gumh qilib ajratilishi mumkin. Prorioretseptorlar organizmdagi ayrim qismlaming fazodagi holati o ‘zgarishini sezadi. Yuqorida ko‘rsatilgan retseptorlardan har biri ta’sirlanganida tegishli refleks vujudga chiqadi. Spinal baqaning bukish, qashish va boshqa reflekslarini ko'zdan kechirganimizda teri retseptorlarining ta’sirlanishi kelib chiqadigan reflekslar bilan tanishgan edik. Hazm qilish, qon aylanish, nafas olish organlarini va boshqalami tekshirganda ichki organlar, shilliq pardalar va tomirlardan kelib chiquvchi reflekslarni bir necha marta ko‘rgan edik. Aorta yoyidagi bosim oshganda yurakning sekinroq urishi va tomirlaming kengayishi bunday refleksga misol b o ia oladi. Bu holda depressor nervning retseptorlari ta’sirlanadi, qo‘zg ‘alish shu nerv orqali uzunchoq miyaga borib, keyin adashgan nervning markaziga (bu nerv yurak faoliyatini susaytiradi) va tomirlami harakatlantiruvchi umumiy markazga o ‘tadi (tomirlami harakatlantiruvchi umumiy markaz tomirlami kengaytiradi). Nihoyat, muskullar, paylar yoki bug‘imlardan boshlanuvchi reflekslar shu organlar cho‘zilganda kelib chiqadi va gavdamizning muayyan vaziyatini saqlashda muhim rol o ‘ynaydi. Pay reflekslari deb ataladigan reflekslar shunday reflekslarga kiradi. Pay reflekslariga tizza refleksini misol qilib ko‘rsatish mumkin. Tizza refleksi hammaga ma’lum: bunda payga urilsa, muskullar bir qadar qisqarib oyoq yoziladi. Odamdagi bir muncha doimiy reflekslarni o ‘rganish klinikada muhim ahamiyatga egadir, chunki bu - markaziy asab tizimidan muayyan qismining zararlanganligini bilishga imkon beradi. Shu xildagi bir muncha doimiy reflekslarga teri, pay va ko‘zning ba’zi reflekslari kiradi (qorin
