I.M.Sechenov markaziy asab tizimida qo‘zg ‘alish jarayoni bilan birga tormozlanish hodisasi ham boiishligini shu ulug‘ kashfiyoti bilan shak- shubhasiz aniqladi. Bundan tashqari, orqa miya reflekslariga markaziy asab tizimining oliy boiim lari ta’sir etishi va orqa miyaning reflektor faoliyati o ‘sha boiim lar ta’sirida o ‘zgarishi ham isbot etildi. I.M.Sechenovning kashfiyoti butun bir seriya tajribalaming boshlanishiga asos b o id i. Sechenovning aw algi tajribasidagi kabi nerv markazlari bevosita ta’sirlangandagina emas, ikkita yoki bir nechta retseptor bir vaqtning o ‘zida ta’sirlanganda ham tormozlanish jarayoni boshlanishi mumkinligi keyingi tajribalarda m aium b oid i. Agar ikkita yoki bir nechta retseptor bir vaqtda ta’sirlansa, gavdaning ta’sirlangan turli qismlaridan markaziy asab tizimiga qo‘zg ‘alish toiqinlari boradi. Turli nervlar orqali kelgan qo‘zg ‘alishlar o ‘rtasida kurash boradi, shu bilan 350
birga kuchliroq qo‘zg ‘alish to iq in i sust qo‘zg ‘alish to‘Iqiiimi bosib ketadi natijada, sust qo‘zg ‘alishga javoban kelib chiqadigan retleks tormozlanadi. Yuqorida aytilgan hamma tekshirishlar natijasida shu narsa aniqlandi: birinchidan, badanning turli qismlaridan yoki nerv tizimining turli bo‘limlaridan qo‘zg ‘alish to ‘lqinlari refleks markaziga bir vaqtda kelsa, refleks tormozlanishi mumkin; ikkinchidan, qo‘zg ‘alish jarayoni kabi tormozlanish jarayoni ham markaziy asab tizimida har qanday reflektor aktda kelib chiqishi mumkin. Reflekslaming tormozlanishiga taalluqli bir necha misolni ko‘zdan kechiraylik. Spinal baqaning oyog‘i sulfat kislota eritmasiga tushirib
