Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi


oz strixnin kiritilishi bilanoq u hatto kuchsiz ta’sirotlarga ham shiddat



Yüklə 14,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə249/318
tarix25.09.2023
ölçüsü14,15 Mb.
#148184
1   ...   245   246   247   248   249   250   251   252   ...   318
2 5213200508969289537

oz strixnin kiritilishi bilanoq u hatto kuchsiz ta’sirotlarga ham shiddat
bilan reaksiya ko‘rsata boshlaydi. Agar baqaning limfa xaltasiga
strixninning kuchsiz eritmasidan bir ozgina quyib, baqa yotgan stol
taqillatilsa, u tirishib talvasaga tushadi. Issiq qonli hayvonlarda ham
shunday hodisani ko‘rish mumkin. Issiq qonli hayvonlar organizmiga
ozgina strixnin kiritilsa, shungacha hayvonda reaksiya qo‘zg‘amagan
ta’sirotlar endi hayvonning tirishishiga sabab b oiadi.
Strixnin juda oz miqdorda ba’zan dori-darmon uchun qo‘ llaniladi.
Narkotiklar deb ataladigan zaharlar bosh miyaning katta yarim
sharlariga ta’sir etadi. Narkortiklarga xloroform, eflr, alkogol va shu
kabilar kiradi. Xloroform bilan efir jarrohlik amaliyotida narkoz vujudga
keltiruvchi moddalar sifatida keng qoilaniladi. Bu zaharlar avvaliga nerv
tizimining qo‘zg‘aluvchanligini oshiradi, so ‘ngra esa juda pasaytirib
yuboradi va chuqur uyquni keltirib chiqaradi. Bu zaharlaming bosh miya
katta yarim sharlariga ta’sir etib, uzunchoq miyaga deyarli ta’sir etmasligi
muhimdir. Uzunchoq miyaning bu zaharlardan deyarli ta’sirlanmasligi
organizm uchun juda katta ahamiyatga egadir. Uzunchoq miyada nafas
olish markazi, yurak faoliyatining markazi va boshqa muhim inarkazlar
borki, ulaming yaxshi ishlamay qo‘yishi organizmni halokatga olib borishi
mumkin.
Markaziy asab tizimi shikastlanganda uning qo‘zg‘aluvchanligi
o ‘zgarib ketadi, orqa miya kesib qo‘yilsa, kesilgan joydan pastdagi nerv
markazlarining faoliyati susayadi. Zararlangan qismdan pastdagi nerv
markazlarida qo‘zg‘aluvchanlikning shu tariqa y o ‘qolishi spinal 
shok 
deb
ataladi. Bir necha vaqtdan keyin shok o ‘tib ketadi va orqa miyaning
reflektor faoliyati tiklanadi. Turli hayvonlarda shok turlicha muddat bilan

Yüklə 14,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   245   246   247   248   249   250   251   252   ...   318




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin