Rajamurodov z. T., Rajabov a. I. Odam va hayvonlar fiziologiyasi



Yüklə 14,15 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə131/318
tarix25.09.2023
ölçüsü14,15 Mb.
#148184
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   318
2 5213200508969289537

bo‘Isa kerak.
Ichaklar shirasi ajralishining boshqarilishi, to‘g ‘ridan-to‘g ‘ri oziqlar
aralashmasining ichaklaming shilliq pardasi bilan aloqasi tufayli amalga
oshadi va 1) mexanik hamda 2) kimyoviy qo‘zg‘atuvchilar (yog'lar
istisno) tomonidan reflektor holda shira ajralishi ichakning ma’lum
qismlaridan ajratiladi. Adashgan nervni qo‘zg‘atilishi ichaklar shirasining
ajralishini va undagi fermentlar miqdorini ko‘p bo‘lishini ta’minlydi:
Adashgan nerv, kesilganida esa ichaklaming mahalliy qismlarida shira
ajralishi saqlanib qoladi, chunki mexanik va kimyoviy qo‘z g ‘atuvchilar
ichaklar devorida saqlanib 
qoladi. Bu esa ichaklar shirasini ajralishi
maxalliy reflekslar yo'li bilan ajraladi degan xulosa 
qilish imkonini
beradi. Ichaklar shirasining ajralishi morfokinetik yo‘l bilan amalga
oshiriladi (G.K,Shligin).
Tabiiy sharoitlarda mexanik qo‘z g ‘alishlari ozuqa massalari bilan
amalga oshiriladi va bu paytda ko‘plab shilliq modda ajraladi.
Bunday sharoitlarda kimyoviy qo‘z g ‘atuvchilami m e’da shirasi,
oqsillar hazmi mahsulotlari, uglevodlar, sovun va boshqalar chaqiradi.
190


Kimyoviy qo‘zg ‘atuvchi sifatida m e’daosti bezining shirasi katta
ahamiyatga ega, ya’ni ichaklar shirasi tarkibidagi fermentlar miqdorini,
ayniqsa entrokinaza fermentini ko‘p ajralishini chaqiradi. Kimyoviy
qo‘z g ‘atuvchilar ta’sirida ajralgan shira tarkibi quyuq va suyuq moddalarni
kamligi bilan ajralib turadi.
Ingichka ichaklar qismida joylashgan brunner bezlari sekresiyasi o ‘n
ikki barmoqli ichak shilliq pardasida xlorid kislota ishtirokida hosil
bo‘luvchi duokrinin garmoni tomonidan gumoral y o ‘l bilan boshqariladi.

Yüklə 14,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   318




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin