membranasi depolyarizatsiyalanadi, oqibatda sinaptik pufakchadagi mediator presinaptik membrana orqali sinaps tirqishiga sizib o ‘tadi va postsinaptik membrananing depolyarizatsiyalanishiga sabab boiadi. Natijada postsinaptik membranada harakat potensiallari paydo boiadi. Oqibatda tegishli hujayra qo‘zg‘alib, faol holatga o ‘tadi. Parasimpatik nerv va ayrim simpatik nerv tolalari qo‘zg‘alganda, ularning uchlaridan atsetilxolin, ko‘pchilik simpatik nerv tolalari qo‘zg‘alganda esa, noradrenalin va bir oz miqdor adrenalin ajraladi. Mana shu mediator moddalar tegishli fermentlar (atsetilxolin, xolinesteraza, noradrenalin va adrenalin, amino-oksidaza fermentlari) ta’sirida tez parchalanib ketadi. Shu sababli sinaptik pufakchadan sinaps tirqishiga bir marta chiqarilgan 336
mediator postsinaptik membranada bitta harakat potensialini hosil qiladi. Qo‘z g ‘alganda atsetilxolin ajratadigan tolalar xolinergik tolalar, noradrenalin va adrenalin ajratadigan tolalar esa, adrenergik tolalar deyiladi. Sinapslar ta’sirotni bir tomonlama, sekinlashtirib o‘tkazadi. Sinapslarning bu xususiyati ulardan ta’sirot o'tkazilishida mediatorlarning ishtirok etishiga b o giiq . Chunki mediatorlar faqat nerv tolalarining uchlarida hosil bo‘ladi, ya’ni nerv tolasining oxiridan chiqqan mediator muskul tolasi, bez yoki nerv hujayrasining postsinaptik membranasini qo‘zgatadi. Muskul tolasida, bez yoki nerv hujayrasida vujudga keluvchi harakat potensiali esa, sinaps tirqishi borligidan, nerv oxirlarini va nerv tolalarini qo‘zgata olmaydi. Sinapsdan ta’sirotning sekinlashib, to‘xtalib
