Raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

BIOS-dan foydalanish
BIOS dan asosiy foydalanish operatsion tizimlar va ular ishlaydigan apparat o‘rtasida vositachi sifatida harakat qilishdir. BIOS nazariy jihatdan har doim mikroprotsessor va kiritish-chiqarish qurilmasini boshqarish ma’lumotlari va ma’lumotlar oqimi o‘rtasida vositachi hisoblanadi. Ba’zi hollarda BIOS samarali bo‘lishi uchun tezroq ma’lumotlar oqimini talab qiladigan qurilmalardan, masalan, video kartalardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri xotiraga ma’lumotlar oqimini tashkil qilishi mumkin.
BIOS qanday ishlaydi?
BIOS ona plata (motherboard) dagi chipda versiya sifatida kompyuterlar bilan birga keladi. Bundan farqli o‘laroq, Windows yoki iOS kabi operatsion tizimlar ishlab chiqaruvchi tomonidan oldindan yoki keyinchalik foydalanuvchi tomonidan o‘rnatilishi mumkin. BIOS - bu o‘chiriladigan va dasturlashtiriladigan xotira (EPROM) chipidagi mikroprotsessorga kirish mumkin bo‘lgan dastur. Foydalanuvchilar o‘z kompyuterlarini yoqganda, mikroprotsessor boshqaruvni BIOS dasturiga o‘tkazadi, u har doim EPROM da bir joyda joylashgan.
BIOS kompyuterni ishga tushirganda, u birinchi navbatda barcha kerakli qo‘shimchalar joyida va ishlayotganligini aniqlaydi. Kompyuter ishga tushishi kerak bo‘lgan fayllarni o‘z ichiga olgan har qanday apparat yuklash qurilmasi deb ataladi. Yuklash moslamalarini sinovdan o‘tkazgandan va ishlayotganiga ishonch hosil qilgandan so‘ng, BIOS operatsion tizimni yoki uning asosiy qismlarini qattiq disk yoki disket haydovchisidan (yuklash qurilmasi) kompyuterning tasodifiy kirish xotirasiga ( RAM ) yuklaydi.
BIOS-ning 4 ta funksiyasi
BIOS kompyuter yoqilgandan so‘ng darhol kompyuter uskunasini aniqlaydi, sozlaydi, sinovdan o‘tkazadi va operatsion tizimga ulaydi. Ushbu bosqichlarning kombinatsiyasi yuklash jarayoni deb ataladi. Ushbu vazifalarning har biri BIOS-ning to‘rtta asosiy funktsiyasi tomonidan amalga oshiriladi:

1. 
   O‘z-o‘zini yoqish sinovi (POST). Bu operatsion tizimni yuklashdan oldin kompyuterning apparatini tekshiradi.
   
2. 
   Operatsion tizimni aniqlash (Bootstrap loader).
   
3. 
   Dasturiy ta’minot/drayvlar. Bu ishlagandan so‘ng OT bilan interfeysga ega bo‘lgan dasturiy ta’minot va drayverlarni topadi.
   
4. 
   Qo‘shimcha metall oksidli yarim o‘tkazgichni (CMOS) sozlash. Bu foydalanuvchilarga apparat va tizim sozlamalarini o‘zgartirish imkonini beruvchi konfiguratsiya dasturi. CMOS - bu BIOS-ning doimiy xotirasining nomi.