Raqamli va Axborot texnologiyalarining tushunchasi va tasnifi Reja

Birinchi yo’nalish – axborotni uzatish, yig’ish va qayta ishlashning texnik vositalarini rivojlantirish nazariyasi bilan bog’liq. U o’z ichiga hisoblash komplekslarini, lokal va global hisoblash tarmoqlarini qamrab oladi.
Ikkinchi yo’nalish – ma’lumotlarni qayta ishlash bo’yicha har xil amaliy vazifalarni hal etish yuzasidan turli kategoriyadagi foydalanuvchilar uchun texnik vositalar bilan samarali ishlashni tashkil etish imkonini beradigan, dasturiy ta’minotni ishlab chiqishga yo’naltirilgan, matematik va amaliy fanlar kompleksini o’z ichiga olgan dasturlashtirishdir.
Axborot tizimini yaratishda ikkinchi yo’nalishni umumiy va amaliy dasturiy ta’minot deb atash qabul qilingan.
Uchinchi yo’nalish – avtomatlashtirilgan usulda turli darajadagi vazifalarni hal etish modellari, algoritmlari, tartibi, texnologiyasini ishlab chiqish va tashkil qilishdir. Informatikaning bu bo’limi hozirgi davrda qishloq xo’jaligi sohasida o’ta muhim va dolzarb hisoblanadi.
Informatikaning moddiy texnik bazasi va boshqaruv faoliyatining turli sohasi va darajalarida ishlayotgan mutaxassislar uchun AIJdan keng foydalanish imkonini beradi va Shuningdek, ekspert – professional (ekspert tizimi) darajasida qaror qabul qilishga qodir bo’lgan ixtisoslashtirilgan predmet sohasida hisoblash tizimini va axborot –kommunikatsiya tarmog’ini yaratish imkoni yuzaga keladi.
Informatikaning inson faoliyati mustaqil sohasi sifatida ajralib chiqishi birinchi navbatda kompyuter texnikasi rivojlanishi bilan bog’liq. Bunda asosiy xizmat mikroprosessor texnikasiga to’g’ri keladi. Informatika kompyuter texnikasi rivojlanishi tufayli yuzaga keldi, unga asoslanadi va usiz mavjud bo’la olmaydi.
Informatika keng ma’noda insoniyat faoliyatining barcha sohalarida asosan kompyuterlar va telekommunikatsiya aloqa vositalari yordamida axborotni qayta ishlashi bilan bog’liq fan, texnika va ishlab chiqarishning xilma – xil tarmoqlari birligini o’zida namoyon etadi.
Informatikani tor ma’noda o’zaro aloqador uch qism – texnik vositalar (hardware), dasturiy vositalar (software) va algoritmli vositalar (brainware) sifatida tasavvur etish mumkin. O’z navbatida informatikani ham umuman, ham qismlari bo’yicha turli jihatlardan: milliy iqtisodiyot tarmog’i, fundamental fan, amaliy fan sohasi sifatida ko’rib chiqish mumkin.
Informatika iqtisodiyot tarmog’i sifatida kompyuter texnikasi, dasturiy mahsulotlarni ishlab chiqarish va axborotni qayta ishlash zamonaviy texnologiyasini ishlab chiqish bilan shug’ullanadigan xo’jalik yuritishning turli shakllaridagi korxonalarning bir turda jamlanishidan iborat bo’ladi.
Fundamental fan sifatida informatika, kompyuter axborot tizimlari negizida istalgan ob’yektlar bilan boshqaruv jarayonlarini axborot jihatidan ta’minlashni barpo etish metodologiyasini ishlab chiqish bilan, amaliy fan sohasi sifatida esa quyidagilar bilan Shug’ullanadi:
a) axborot jarayonlaridagi qonuniyatlarni o’rganish (axborotlarni yig’ish, qayta ishlash, tarqatish);
b) inson faoliyatining turli sohalarida kommunikatsion – axborot modellarini yaratish;
v) aniq bir sohalarda axborot tizimi va texnologiyalarini ishlab chiqish va ularning hayotiy bosqichini, ularni ishlab chiqish, ishlashni va hokazolarni loyihalash, ishlab chiqish bosqichlari uchun tavsiyalar tayyorlash.
Kompyuter texnikasi va informatsion texnologiyaning keng rivojlanishi jamiyatning rivojlanishiga turtki bo’lib, u turli informatsiyalarni qo’llash asosida axborotlashgan jamiyat nomini oldi. Axborotlashgan jamiyat aqliy mehnatni oshiradi. Turli tizimlar, kompyuter texnikasi, kompyuter tarmoqlari informatsion texnologiya, telekommunikatsiya aloqasi, axborotlashgan jamiyatning moddiy va texnologik bazasi bo’lib hisoblanadi.
“Texnologiya” so’zi lotincha “thexnos” - san’at, hunar, soha va “logos” - fan degan ma’noni bildiradi. Texnologiya so’zi - biror vazifani bajarishda uning turli xil usullarini ko’rinishini anglatadi.