Raqobat va monopoliya. Narxlarning mohiyati va shakllanish xususiyatlari



Yüklə 401,37 Kb.
səhifə8/9
tarix18.11.2022
ölçüsü401,37 Kb.
#69730
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Raqobat va monopoliya Narxlarning mohiyati va shakllanish xusus

Iqtisodiy mazmuniga ko`ra

Tartibga solish darajasiga ko`ra

Narx turlari

  • Ulgurji narxlar

  • Chakana narxlar

  • Xarid narxlari

  • Datatsion narxlar

  • Demping narxlar

  • Nufuzli narxlar

  • Ta`riflar


Amal qilish doirasiga ko`ra

  • Hududiy narxlar

  • Milliy narxlar

  • Jahon narxlar.


Monopol narxlar – monopol mavqeiga ega bo`lgan tovarlarga belgilanib ishlab chiqarish bahosidan yuqori yoki past bo`lishi mumkin.

Irratsional narxlar – yer, suv, o`simlik va hayvonat dunyosi kabi tabiiy resurslarga belgilanadigan narxlarni bildiradi.

Demping narxlar – bunday narxlarda ishlab chiqaruvchilar bozor-
dagi mavqeini muatahkamlash va raqiblarini siqib chiqarishda foydalaniladi.


Datatsion narxlar – davlat budjeti hisobidan arzonlashtirilgan narxlardir.

Ta`riflar –turli xil xizmatlar ( telefon,transport, kommunal va h.k.) bahosi sifatida chiqadi.

Narx dipozoni – turli narxlar oralig`ining puldagi ifodasi.

Narx diskriminatsiyasi – narxlarni kamaytirish deb ham atalib, u narxlardagi farq ishlab chiqarish xarajatlaridagi farqlardan kelib chiqmaganda ro`y beradi.

4. Raqobatning turli ko`rinishlari sharoitida narxning shakllanish xususiyatlari.

Raqobatning turli shakllarga asoslangan tarmoqlarida narx tashkil topishining umumiy shart – sharoitlari.

  • Narx asosida ishlab chiqarish sarf- xarajatlari yoki tovar (xizmat) qiymati yotadi.

  • Narx tovarlar naflilik darajasini ifodalaydi.

  • Narx o`zida tovarlarga bo`lgan talab va taklif nisbatini mujassamlashtiradi.

  • Raqobatlashish usullari ham narx tashkil topishida o`z o`rniga ega bo`ladi.

  • Narx tashkil topishiga davlat iqtisodiy siyosati ta`sir ko`rsatadi.

  • Narx shakllanishida xufiyona iqtisodiyotning rivojlanishi darajasi ham ma`lum o`ringa ega.

Raqobatning bu shaklida har bir ishlab chiqaruvchi o`z mahsulotini turli usullar bilan tabaqalashtirish orqali bozordagi mavqeini mustahkamlash va mahsulotiga narx belgilashga harakat qiladi.




Yüklə 401,37 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin