Rasulova Sarvinoz Farxod qizining

1 bob Maktab o’quvchilariga organik kimyo kursida laboratoriya mashg’ulotlarini o’tkazishda innovatsion texnologiyalardan foydalanishning pedagogik asoslari

1.1 Organik kimyo fanidan foydalaniladigan dasturlar bilan tanishish va ularni o’rnatish.

Oxirgi vaqtlarda axborot texnologiyalarining shiddatli rivojlanishi tufayli kimyo fanlarini o’qitish texnologiyasiga turli xil kompyuter dasturlari kirib keldi. Kimyoning asosiy obyekti – molekula juda kichik bo’lgani uchun uni oddiy ko’z bilan ko’rib yoki qo’l bilan ushlash imkoniyati yo’q. Ammo uning kattalashgan modelini hosil qiluvchi turli kompyuter dasturlari yaratildi. Bu dasturlardan kimyo fanlarini o’qitishda samarali foydalanish uchun ularning xususiyatlarini bilish zarur. Bugungi kunda keng qo’llaniluvchi ayirm kimyoviy kompyuter dasturlarining ba’zi xususiyatlari 1-jadvalda keltirilgan.

1. 
   jadval
   

Kimyoviy kompyuter dasturlarning ba’zi xususiyatlari

№	Datur nomi	Animatsiyali yoki animatsiyasiz	Tili	Boshqarish erkin yoki chegaralangan	Ovozli yoki ovozsiz
1	Crocodile chemistry 605	Animatsiyali	Ingliz	Erkin	ovozli
2	Химия ( 8-11 класс ) Виртуальная лаборатория	Animatsiyali	Rus o’zbek	Qisman erkin	ovozli
3	Davriy_jadval	Animatsiyali	O’zbek	Erkin	ovozsiz
4	Chemsk12	Animatsiyali	Ingliz	Erkin	ovozsiz
5	Химический калькулятор	Animatsiyasiz	Rus	Chegaralangan	ovozsiz
6	ChemDraw Ultra 11.0	Animatsiyali	Ingliz	Erkin	ovozsiz
7	CHEMIX 12	Animatsiyasiz	Ingliz	Chegaralangan	ovozsiz
8	GaussView	Animatsiyali	Ingliz	Erkin	ovozsiz
9	ChembalanceWiziard32	Animatsiyasiz	Ingliz	Chegaralangan	ovozsiz
10	Xumua42	Animatsiyasiz	Rus ingliz	Chegaralangan	ovozsiz

Yuqoridagi jadvalda berilgan kimyoviy kompyuter dasturlarining xususiyatlarini inobatga olib, ularni quyidagicha sinflarga bo’lishni taklif qilamiz.

1. 
   Animatsiyali, ovozli, bajarilish imkoniyati erkin dasturlar: Crocodile chemistry 605, Химия (8-11 класс) Виртуальная лаборатория;
   
2. 
   Animatsiyali, bajarilish imkoniyatlari erkin, ovozsiz dasturlar: Davriy_jadval, Chemsk12, ChemDraw Ultra 11.0, Gauss View;
   
3. 
   Animatsiyasiz, bajarish imkoniyati chegaralangan, ovozsiz dasturlar: Химический калькулятор, CHEMIX 12, ChembalanceWiziard32, Xumua42.
   

Sanab o’tilgan dasturlarni 3 ta asosiy sinflaridan kimyo fanlarini o’qitish uchun foydalanishda o’quvchilarning bilim savyasi va imkoniyatlarini hisobga olgan holda quydagicha taqsimlanishi maqsadga muvofiq bo’ladi; umumta’lim maktablari uchun 1- sinf dasturlari, akademik litsey va kasb-hunar kolejlari uchun 1- va 3-sinf dasturlari, oliy ta’lim o’quv yurtlarida 1-, 2- va 3-sinflarning barcha dasturlaridan keng foydalanish mumkin. Oliy ta’lim o’quv yurtlarida kimyo fanlarini o’qitish uchun kimyoviy kompyuter dasturlaridan foydalanishning quydagicha taqsimlanishini 2-jadvalga muvofiq taklif etamiz.

2. 
   jadval Oliy ta’lim o’quv yurtlari uchun kimyo fanlarini o’qitishda foydalaniladigan
   

kimyoviy kompyuter dasturlarining taqsimlanishi

№	Fan nomi	Dastur nomlari
1	Noorganik kimyo	Crocodile chemistry605, Химия (8-11класс) Виртуальная лаборатория, Davriy_jadval, CHEMIX 12.
2	Analitik kimyo	Crocodile chemistry605, Химический калькулятор, Davriy_jadval, Xumua42.
3	Fizik kimyo	Crocodile chemistry 605, Химия ( 8-11 класс ) Виртуальная лаборатория, ChembalanceWiziard32
4	Modda tuzilishi	Davriy_jadval, Chemsk12, ChemDraw Ultra11.0, Gauss View
5	Organik kimyo	Chemsk12, Химия ( 8-11 класс ) Виртуальная лаборатория, Gauss View
6	Tovarlarni kimyoviy tarkibi asosida sinflash va sertifikatlash	Химия (8-11 класс) Виртуальная лаборатория, Crocodile chemistry 605, Химический калькулятор

Kimyo fanlarini o’qitishda yuqorida taklif etilgan kimyoviy kompyuter dasturlarini sinflash va qo'lanilish borasidagi takliflar inobatga olinsa, ta’lim jarayonining samaradorligi yanada ortadi deb hisoblaymiz.

Chemsk12.exe dasturini o’rnatsih uchun tugmasi bosiladi.

Hosil bo’lgan oynadan “Next>” tugmasi belgilanadi.

Dastur to’g’risidagi letsenziya malumotlar bilan tanishdim deb belgilanadi.

Hosil bo’lgan oynalar ketma-ketligidan “Next>” tugmasi belgilanadi.

1. 
   Hosil bo’lgan oynadan “Next>” tugmasi, 2- Hosil bo’lgan oynadan “Install” tugmasini bosamiz.
   

Dastur o’rnatilish o’ynasi hosil bo’ladi, so’ng dasturni o’rnatishning oxirgi bosqichi yani “Finish” tugmasi bosiladi va dastur o’rnatilish yakunlanadi va ishchi stolda dasturlar oynasi hosil bo’ladi.