Rbaycan respubl

Əks  göstəriĢlər:  Bütün  xəstəliklərin  kəskin  dövrü,  periferik  sinir  sisteminin  nevropatiya, 

nevralgiya,  radikulitləri,  xoş  və  bəd  xassəli  şişlər,  ağciyərlərin  və  digər  üzvlərin  vərəminin 

kəskinləşməsi, tireotoksikoz, malyariya, ultrabənövşəyi şüalara qarşı həssaslıq və s.  

---

Fənn: Tibbi sosial reabilitasiya 

 

ġöbə: “Mamalıq iĢi” 

29 

 

MÖVZU:  15 

 

MBT-MÜALĠCƏVĠ  BƏDƏN TƏRBĠYƏSĠ 

 

Müalicə  bədən  tərbiyəsi  təkcə  müalicə  profilaktiki  prosesi  deyil,  həm  də  müalicə  tərbiyəvi 

prosesdir. Müalicə bədən tərbiyəsinin əsasını fiziki tapşırıqların tətbiq olunması təşkli edir. Müalicə 

bədən  tərbiyəsi  qeyri  spesifik  terapiya,  istifadə  olunan  fiziki  tapşırıqlar  isə  qeyri  spesifik 

qıcıqlandırıcılar adlanır. Bütün tapşırıqlara sinir sistemi vasitəsilə cavab reaksiyası alınır.  

MBT əsas müalicə növü kimi tətbiq olunur. MBT-nin bir neçə növü var: 

1. Ümumi möhkəmləndirici; 

2. Məxsusi idman; 

3. İdman oyunları.  

Müalicə  məqsədilə  əsasən  I  növdən  istifadə  edilir.  MBT  təyin  olunarkən  xəstənin  yaşını, 

vəziyyətini,  xəstəliyin  etiologiya  və  potogenezini,  kliniki  gedişini  nəzərə  almaq  lazımdır.  MBT-ni 

hissə-hissə tətbiq etmək və hər dəfə idmanın gücünü və müddətini artırmaqla yaxşı effekt almaq olar. 

Hər bir xəstə və xəstəlik üçün fərdi olaraq doza təyin olunmalıdır. Bu doza ümumi fiziki işin hər idman 

hərəkətinə nisbəti ilə ölçülməlidir.  

Ümumi fiziki iş bir neçə amildən asılıdır: 

1. Fiziki işin xarakterindən; 

2. Fiziki işin müddətindən; 

3. Təkrarın sayından; 

4. Fiziki işin intensivliyindən.  

Hər bir müalicə bədən tərbiyəsi 3 hissədən ibarətdir: 

1. Giriş; 

2. Əsas; 

3. Son hissə.  

Giriş hissədə bədən tədricən fiziki iş üçün hazırlanır. Əsas hissədə xəstə lazımi güc altında iş 

görür.  Son  hissədə  xəstə  idman  hərəkətlərini  tədricən  azaltmaqla  idmanı  qurtarır.  Belə  üsulda 

məqsədimiz bədəni birdən-birə təzyiqə məruz qoymamaqdır.  

MBT  ilə  sistematik  məşğul  olunmalıdır.  Bu  zaman  ən  yüksək  güc  idmanın  orta  hissələrinə 

düşməlidir.  Ümumi  müalicə  kursu  müddətində  idman  hərəkətlərini  mürəkkəbləşdirməklə  müxtəlif 

oynaq və əzələlərin tam hərəkətini və funksiyasını bərpa etmək olar.  

MBT növlərindən istifadə edərək bir çox şərtləri nəzərə almaq lazımdır: 

1. Material baza; 

2. Kadrlar; 

3. İş planı; 

4. Fiziki işin normativləri; 

5. Effektlilik jurnalı və nəzarət.  

Material  baza-MBT  xüsusi  texniki  alətlərlə  təchiz  olunmuş  otaqlarda,  açıq  idman 

meydançalarında aparılır. Belə otaqlarda kiçik qruplar şəklində və ya fərdi məşğələlər keçirilir. Otaq 

işıqlı  və  təmiz  havalı  olmalıdır.  Otaqlar  xüsusi  avadanlıqlarla təchiz olunmalıdır. Əsas avadanlıqlar 

bunlardır: 

Gimnastik divar, skamyalar, gimnastik ağaclar, dairələr, qantellər 0,5-5 kq-a qədər, nərdivanlar, 

toplar, trenajorlar, xalçalar, güzgü, tərəzi, A/T ölçən cihaz, saniyəölçən və s.  

Burada işləyən kadrlar-həkim instruktorlar və ya metodistlər, massaj edən tibb bacıları. Xəstələr 

xüsusi jurnallarda qeydə alınırlar.  

Hər bir xəstəlik üçün MBT - nin normativləri müxtəlifdir.  

Məsələn:  Terapevtik  xəstələr üçün kəskin və yarımkəskin dövrdə 15 dəqiqə, sağalma dövründə 

25  dəqiqə.  Travmotoloji  xəstələrdə  immobilizasiya  dövründə  15  dəqiqə,  qrup  halda  25  dəqiqə, 

onurğanın zədələnməsində 15 dəqiqə və s.  

---