Shaxs muayyan tarixiy hayot kechirish sharoitlarida, faoliyat (mehnat qilish, o'qish va hokazolar) jarayonida shakllanadi. Shaxsning shakllanish jarayonida guruhlar va jamoalarda amalga oshiri-iadigan ta'lim va tarbiya yetakchi o'rin tutadi.
«Shaxsning shakllanishi» ikki xil ma'noda qo'llaniladi. Birinchisi shaxsning shakllanishi uning rivojlanish jarayoni va uning natijasi ekanligidir. Ikkinchi ma'nosi shaxsni maqsadga yo'naltirilgan tarzda tarbiyalash sifatida shakllantirishdan iborat.
Psixologiya tarixida shaxs rivojianishi va takomillashuvini ha-rakatlantiradigan kuchlar va mana shu masalalarni hal etishning ikkita yo'nalishi mavjud bo'lgan. Bu yo'nalishlar rivojlanishning biogenetik va sotsiogenetik konsepsiyalari nomini olgan.
Biogenetik konsepsiya inson shaxsining rivojianishi biologik, asosan nasliy omillar bilan belgilanishiga asoslanadi. Shuning uchun ham shaxsning rivojianishi ichki sabab natijasida (o'zidan o'zi) sodir bo'iish xususiyatiga egadir.
Inson shaxsini xususiy faolligidan mahrum boigan narsa, pesha-naga yozib qo'yilgan biologik omillar ta'sirining mahsuli deb ifoda-laydigan biogenetik konsepsiya pedagogikani shaxsning qismatiga ko'ra oldindan belgilab qo'yilgan ushbu fazilatlari paydo boiishining sustkash shohidi qilib qo'ygan edi