12
Asosiy ishlab chiqarish fondlaridan foydalanishning turli xil ko'rsatkichlari
mavjud bo'lib, ularni shartli ravishda ikki guruhga bo'lish mumkin:
birinchi guruh -
umumlashtiruvchi va
qiymat ko'rsatkichlari bo'lib, ular asosiy
fondlarning turli guruhlarini dinamika va statikada baholash, tahlil qilish, zahiralarni
aniqlash va bashorat qilish imkonini yaratadi. Bunday ko'rsatkichlarga fond qaytimi,
fond sig' imi, fond rentabelligi va boshqalarni kiritish mumkin.
ikkinchi guruh -
xususiy va
natural ko'rsatkichlar bo'lib, ko'proq asosiy ishlab
chiqarish fondlarining faol qismi - ishchilar, mashina
va asbob- uskunalardan
foydalanish bilan bog'liq.
Ko'rsatkichlarning bu guruhi tarkibiga quyidagilar kiradi:
* asosiy ishlab chiqarish fondlari (mashina va asbob-uskunalar)dan ekstensiv
foydalanish
koeffitsienti, ulardan vaqt bo'yicha foydalanganlik darajasini aks
ettiradi;
* asosiy ishlab chiqarish fondlari(mashina va asbob-uskunalar)dan intensiv
foydalanish koeffitsienti, ulardan quvvat bo'yicha foydalanganlik
(unumdorlik)
darajasini aks ettiradi;
* asosiy ishlab chiqarish fondlaridan integral foydalanish koeffitsienti, barcha
ekstensiv va intensiv omillardan birgalikda foydalanishni hisobga oladi.
Ko'rsatilgan ko'rsatkichlarning har biri amaliyotda mustaqil ma'noga ega bo'lib,
turli maqsadlarga erishish uchun foydalaniladi. Masalan, asosiy ishlab chiqarish
Dostları ilə paylaş: