Bu ko‘ngilsizliklar tibbiyot xodimlarining qo‘polligi, ularning o‘zboshimchaligi yoki pala-partishligi tufayli kelib chiqadi. Kasbga doir jinoyatlarning bu turi, tibbiyot xodimining o‘z vazifasiga sovuqqonlik bilan qarashi hisoblanadi va u ozodlikdan mahrum etish yoki axloq tuzatish ishlariga yuborish, yoki vazifasidan chetlashtirish bilan jazolanadi.
Tibbiyot hujjatlari aholining turli guruhlari sog‘lig‘ini ifodalovchi ma’lumotlarni, ko‘rsatiladigan tibbiy yordam turlarini yozib borish va tahlil qilish uchun mo‘ljallangan. Ular ikki asosiy guruhdan — birlamchi hisobga olish va hisobot hujjatlaridan iborat.
Birinchi guruh hujjatlarga:
kasallik tarixi, shifoxonaga qatnovchi bemorning shaxsiy tibbiy daftari, tug‘ish tarixi, bolaning rivojlanish tarixi, mehnatga
layoqatsizlik varaqasi, profilaktik emlashlar qog‘ozi, laboratoriya tahlillari varaqasi, muolajalarni hisobga olish, bemorni kasalxonaga yotqizishda poliklinikaning ayirboshlash qog‘ozi va hokazolar kiradi.
Birlamchi hisobga olish hujjatlaridan hisobotlar tuzish vaqtida foydalaniladi. Hisobotlarning eng muhim qismi — aholining sog‘lig‘i to‘g‘risidagi axborotdir.
Ikkinchi guruh hujjatlariga: «Davolash-profilaktika muassasasining hisoboti», «Sanitariya-epidemiologiya stansiyalarining ishi to‘g‘risidagi hisobot» va hokazolar kiradi.
Hujjatlarni aniq va to‘g‘ri to‘ldirish tibbiyot deontologiyasining eng muhim talablaridan biri hisoblanadi.
Hamshiraning ayrim hujjatlar, masalan haroratni o‘lchash varaqasi, o‘fkazilgan tahlil natijalari va hokazolarni to‘ldirishda yo‘l qo‘ygan xatolari kasallik holatiga baho berishga va bemorni davolashga salbiy ta’sir qilishi mumkin. Shunday hollar ham bo‘ladiki, bir bemorning tekshirish ma’lumotlari boshqasining o‘rniga yanglish yopishtirib qo‘yilishi mumkin va hokazo. Bemorni tekshirishga taalluqli va kasallik tarixiga yoziladigan barcha ma’lumotlar xizmatga doir hujjatlarga kiradi. Rasmiy hujjatlarni noto‘g‘ri va mas’uliyatsizlik bilan to‘ldirish xizmatdagi jiddiy kamchilik hisoblanadi. Davolash muassasasida yuritiladigan tibbiy hujjatlar bemor qo‘liga tushmasligi lozim. Aks holda uning ruhiyatiga va davolashga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Bemor qo‘liga beriladigan hujjatlarda kasallikning nomi tilga olinmasligi kerak, chunki bu noto‘g‘ri tushunilishi va ruhiy kechinmalarga sabab bo‘lishi mumkin. Turli tahlillarga doir ma’lumotlar, rentgen tekshiruvlarini qo‘lga berish ham deontologiya nuqtai nazaridan to‘g‘ri emas, chunki ular teskari izohlanishi mumkin.
Xulosa qilib aytganda
hamshiraning axloq-odobi, muomala (deontologiya) madaniyatiga qat’iy rioya qilishi, kasbini puxta bilishi, huquq va qonunlardan xabardor bo‘lishi g‘ayriqonuniy harakatlardan saqla- nishning asosiy shartlaridir.