2-mavzu. O‘simliklarning azot bilan oziqlanishi. O‘simliklarning nafas
olishi.
Reja:
1.
Azotli o‘g‘itlar.
2. Nitrifikatorlar .
3.
O’simliklarning nafas olishi.
4. Nafas olish mexanizmi.
Azotli o‘g‘itlar – tarki-bida azot bo‘lgan va o‘simliklarning azot bilan oziqlanish manbai
sifatida qo‘llaniladigan organik hamda anorga-nik moddalar, o‘simliklarni azot bilan
oziqlantirish manbai.
A.o‘. 1914–18 yillarda ammiakni havodagi azot va vo-226doroddan
sintezlash sanoat miqyosida o‘zlashtirilganidan keyin kimyo sano-atida ishlab chiqarildi.
O‘zbekistonda birinchi marta Chirchiq elektr kimyo kombinatida 1940 yilda ishlab chiqarilgan.
Farg‘ona azotli o‘g‘itlar zavodi, Navoiy kimyo kombinatida asosiy turdagi A.o‘. ishlab
chiqariladi. Oʻzbekiston Respublikasi kimyo sanoatining A.o‘. ishlab chiqarish bo‘yicha yillik
quvvati 2,8 mln. t (1995 yilda 1012,1 ming t Azotli oʻgʻitlar ishlab chikarildi; 100% oziq-modda
hisobida). A.o‘. organik (go‘ng, torf, kom-post), mineral (ammiakli selitra, am-moniy sulfat,
mochevina va suvli ammi-
ak) hamda ko‘kat o‘g‘itlar (lyupinning ko‘k massasi, seradella va
boshqalar)ga bo‘linadi. A.o‘.ni ishlab chiqarishda ammiak va nitrat kislota asosiy xom ashyo
bo‘lib xizmat qiladi. A.o‘. noqoratuproq zonada, o‘rmonli dasht zonaning nam joylari va
sug‘oriladigan dehqonchilik zonasida qishloq xoʻjaligi o‘simliklari hosildorligini oshirishda
eng yaxshi vo-
sita hisoblanadi. O‘simliklar ko‘pincha azotning mineral birikmalaridan, aso-
san, nitrat va ammoniy tuzlarini uzlash-tiradi. Min
eral A.o‘.da azot ammiakli, ammiakli-nitratli,
Dostları ilə paylaş: |