Reja: chiziqiy zichligi bo’yicha mahsulotning notekisligini nazorat qilish
Yüklə 289,98 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
8-MAVZU: YIGIRISH KORXONASIDA NOTEKISLIKNI TIZIMLI TAHLILI (Isikava sxemasi asosida) Reja: 1. CHiziqiy zichligi bo’yicha mahsulotning notekisligini nazorat qilish. 2. Notekislikning mohiyati va ularning turlari. 3. Notekislik indeksi va darajasi 4. Isikava sxemasi bo’yicha mahsulot sifatini ta’minlash va boshqarish Notekislik yigirish korxonasida ishlab chiqarish mahsulotlarining salbiy xossalari bo’lib, ko’pincha korxonadagi texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarga, hamda ipning fizik-mexanik xossalariga salbiy ta’sir qiladi. Yigirish ishlab chiqarishidagi mahsulotlarning notekisligini sinash va nazorat qilish muhim ahamiyatga ega bo’lib, notekislikni keltirib chiqarish sabablarini va vaqtini belgilab beradi. Yigirish mashinalarida iplarni o’rash va shakllanish vaqtidagi uzilishi qanchalik ko’p bo’lsa, unda ipning notekisligi shunchalik yuqori bo’ladi. Iplarning uzilishining oshishi natijasida ishchilarning ish bilan taьminlanganligi oshadi, hamda mashinalarning ish unumdorligining pasayishiga olib keladi. Tarash mashinalarida notekislik xarakteri qayta ishlash vaqtida, ya’ni tolani tozalash va ajratish darajasi bir xil bo’lmaydi. Undan tashqari, notekis taralgan pilta hosil bo’ladi. Turli xil mashinaning cho’zish asbobiga mahsulot tuzilishi yoki chiziqiy zichligi bo’yicha notekis bo’lgan mahsulot kirsa unda cho’zilish kuchi va ishqalanish kuchining maydon o’lchami o’zgaradi. CHiziqiy zichlik bo’yicha pishitilgan iplarning notekisligi yuqori bo’lsa, gazlamaning tashqi ko’rinishi va tuzilishida nuqsonlar hosil bo’ladi, natijada gazlama yuzasi yo’l-yo’lli, chipor, muhayr yoki romsimon bo’lib qoladi. Bu nuqsonlarni trikotaj matolarida ham kuzatish mumkin. Mustahkamligi va boshqa xossalari bo’yicha iplarning notekisligi yuqori bo’lsa, unda gazlama va trikotaj matolarida mustahkamlik, cho’ziluvchanlik va qayishqoqlik bo’yicha notekisligi ko’p bo’ladi. CHiziqiy zichligi bo’yicha notekis eshilgan iplar ishlab chiqarishda spetsifik nuqsonlarni hosil bo’lishiga olib keladi. SHu sababli, yuqorida keltirilgan omillarga muvofiq ishlab chiqarish sharoitida yigirish mahsulotlarining notekisligini o’rganish va nazorat qilish muhim ahamiyatga ega. CHiziqiy zichligi bo’yicha mahsulotning notekisligini nazorat qilish. Yigirish mahsulotlarining sifatiga qo’yilgan shartlarga notekislik deyiladi. Notekislik ishning texnik-iqtisodiy ko’rsatkich-lariga, hamda yigirish va to’quvchilik mahsulotlarining fizik-mexanik xossalariga salbiy taьsir ko’rsatadi. Ko’pgina omillar, masalan, xom ashyo xossalarining notekisligi, ko’pincha texnologik jarayon va mashinaning konstruktsiyasiga, ishchi rejimning buzilganligiga, hamda ishchilarning mashinalardan uzoqlashish va ta’mirlashi natijasida yuzaga keladi. Uzunligi bo’yicha mahsulot xossalarining o’zgarishidagi notekisligi quyidagi ko’rinishlarga asosan aniqlanadi: chiziqiy zichlik bo’yicha notekislik, turli uzunlikdagi kesim og’irligi yoki mahsulot ko’ndalang kesimidagi tolalar soni bo’yicha mahsulotning hajmiy og’irligi (zichligi), fizik-mexanik xossalari bo’yicha notekisligi va hakoza. Notekislikning mohiyati va ularning turlari. Yigirish mahsulotlarining notekisligini tahlil etish juda murakkabdir. Yigirish mahsulotlari uchun notekislikning ko’pgina turlari mavjuddir: yigirishning birinchi bosqichida hosil bo’lishi hamda keyingi bosqichlarda o’zgarishi va unga yangi turdagi notekisliklarning qo’shilishidir. Iplar notekisligi o’ziga bir qancha tarkibiy qismlarni qo’shib, yigirish ishlab chiqarishdagi turli bosqichli notekisliklariga taьsiri ko’rinadi. Turli ko’rinishdagi notekisliklar bir-biriga bog’liqdir. Ko’rsatilgan omillar notekislikni keltirib chiqarish sabablarini o’zgarishini qiyinlashtiradi. Uzunligi bo’yicha maxsus xossalarining o’zgarishida quyidagi turdagi notekisliklarni aniqlaydi: chiziqiy zichlik, mahsulot kesimidagi tolalar soni yoki turli uzunlikdagi kesim og’irliklari bo’yicha notekislik, hajmiy og’irligi bo’yicha mahsulot notekisligi (zichligi), mahsulotning fizik-mexanik xossalari bo’yicha notekisligi (mustahkamligi, cho’ziluvchanligi, qayishqoq-ligi, namligi,havo o’tkazuvchanligi, elektr qarshiligi, elektr qarshiligi, elektr zaryadlarining o’lchami va hakoza). Ko’ndalang kesim yuzi va uzunligi bo’yicha mahsulot tuzilishining o’zgarishi mahsulot tarkibidagi elementlarning joylanishi, hamda xossalarining o’zgarishini xarakterlaydi va ikki guruhli tuzilishli notekisligini aniqlanadi: sifatli tuzilishli va geometrik tuzilishli notekislik. Tuzilishli notekislikning ikki gurhi mahsulotning ko’ndalang kesim yuzi va uzunligi bo’yicha namoyon etadi. Yüklə 289,98 Kb. Dostları ilə paylaş:
|