Reja: I. Umumiy fizika (Molekulyar fizika) fanining predmati, maqsad va vazifalari. Fanning boshqa fanlar bilan aloqasi. Talabalar bilimiga qo‟yiladigan talab. II. Umumiy yuklama va baholash mezoni. III


V.   Molekulyar fizika va uning asosiy shartlari. Ideal gaz modeli



Yüklə 1,16 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/21
tarix27.04.2022
ölçüsü1,16 Mb.
#56471
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   21
1-Mavzu

V.  

Molekulyar fizika va uning asosiy shartlari. Ideal gaz modeli. 

 

Molekulyar  fizika  barcha  moddalarni  molekulalar  va  atomlardan  tuzilgan  deb 

moddalar  tuzilishi,  fizik  xususiyatlari,  modda  agregat  holatlarining  temperatura  va 

issiqlikka bog‗liqligi, gaz qonunlari, termodinamika va uning qonunlari va hokozalarni 

o‗rganadigan fizikaning katta bir bo‗limi hisoblanadi. 

Biz  o‗rganishni  maqsad  qilgan  ushbu  darslikda  molekulyar  fizikani  quyidagi 

qismlarga bo‗lib o‗rganamiz: 

  Molekulyar kinetik nazariya 



  Termodinamika asoslari 

  Moddalarning ichki xosslari 



Barcha  moddalar  eng  kichik  zarra  bo‗lmish  molekula  yoki  atomlardan  tashkil 

topgan degan nazariyaga molekulyar-kinetik nazariya  deyiladi. 

Tabiatda  mavjud  bo'lgan  gazlar  to'g'risida  tasavvurga  ega  bo'lish  uchun  ideal  gaz 

tushunchasidan  foydalaniladi.  Molkulyar-kinetik  nazariyani  o‗rganishda  ideal  gaz 

tushanchasi  kiritiladi.  Ideal  gaz  tabiatda  mavjud  bo'lgan  gazlarning  modelidir.Shuning 

uchun  u  tabiatda  mavjud  emas.  Ba'zi  gazlarni  ko'rilayotgan  sharoitda  qaysidir 

hususiyatlarini hisobga olmagan qolda ideal gaz deb hisoblash mumkin bo'ladi. 

Ideal  gaz–bu  bir-biri  bilan  masofadan  turib  ta‘sirlashmaydigan  molekula  yoki 

atomlardan iborat real gazdir. Ideal gaz molekula va atomlari faqat to‗qnashgandagina 

bir-birlarini ―sezadi‖lar. Ideal gaz molekulalari ancha siyrak bo‗lib, ular uzoq masofada 

ta‘sir kuchlari sezilmaydi, shuning uchun ta‘sir (potensial) energiyasiga ega emas. Ideal 

gazning ichki energiyasini faqat kinetik energiyalar yig‗indisi tashkil qiladi. Havo ideal 

gazga yaqqol misol bo‗la oladi. 

MPa

5

4



  bosimdan kichik bosim  ostidagi  gazlar  ideal 

gazlar deb hisoblash mumkin.  

Modda    molekulalarining  o'rtacha  kinetik  energiyasi  shu  modda  uchun  o'rinli 

bo'lgan  potensial  o'ra  chuqurligidan  ancha  katta  bo'lsa,  bu  modda  gaz  holatida  bo'ladi. 



 

 



Gaz hususiy hajmga ega emas. Shu sababli, gaz miqdori qancha bo'lishidan qat'iy nazar, 

u o'zi turgan idishning butun hajmini egallaydi.  

   

Moleklyar-kinetik nazariya quyidagi qoidalarga tayanib ish ko‗radi: 




Yüklə 1,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   21




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin