Reja: Masal va uni o‘rganish metodikasi. Masal matni ustida ishlash

«Antik adabiyotda Ezop masallari juda mashhur bo‘lgan.

«Antik adabiyotda Ezop masallari juda mashhur bo‘lgan.

Ezop quldorlik jamiyati sharoitida hukmron doiralarning jirkanch kirdikorlarini ochiqdan-ochiq tanqid qilish ilojini topolmagach, o‘zining satirik asarlarini kinoyaviy til va uslubda yozishga majbur bo‘lgan.

Mashhur rus masalchisi I. A. Krilov ham, atoqli o‘zbek masalchisi Gulxaniy ham “ezop tili”da yozganlar. A. Navoiy dostonlarining bir qancha epizodlari, “Sher bilan Durroj”, “Kabutar” singari masallari yaxshi xislatlarni tarbiyalashda katta rol o‘ynaydi.

O‘zbek adabiyotida Sayido Nasafiy, Gulxaniy kabi shoirlar ham Navoiy an’analarini davom ettirganlar, bolalarbop ko‘pgina masallar yozganlar.
Mashhur masalnavis Gulxaniyning “Toshbaqa bilan Chayon”, “Maymun bilan Najjor” masallari boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining yoshiga mos keladi. Ularda do‘stlik, rostgo‘ylik, qo‘lidan kelmaydigan ishga urinmaslik kabi g‘oyalar ilgari suriladi.

Boshlang‘ich 1-sinf o‘qish darsliklarida “Maymun va duradgor “( Masal), “ Shamol va quyosh“(Ezop), 2 -sinfda “Qarg‘a bilan tulki” ( Ivan Krilov) , 3-sinfda “Bolari bilan pasha ” (Abdulla Avloniy), “Qaysar buzoqcha” (Olim Qo‘chqorbekov ), “O‘jàr Toshbàqà” (Hamidulla Yoqubov ), 4-sinfda “Qo‘zichoq “ (R.Tolib), “Ikki irmoq “N.Po‘latov) masallari berilgan.

Boshlang‘ich 1-sinf o‘qish darsliklarida “Maymun va duradgor “( Masal), “ Shamol va quyosh“(Ezop), 2 -sinfda “Qarg‘a bilan tulki” ( Ivan Krilov) , 3-sinfda “Bolari bilan pasha ” (Abdulla Avloniy), “Qaysar buzoqcha” (Olim Qo‘chqorbekov ), “O‘jàr Toshbàqà” (Hamidulla Yoqubov ), 4-sinfda “Qo‘zichoq “ (R.Tolib), “Ikki irmoq “N.Po‘latov) masallari berilgan.

Masal janridagi asarlar ham boladagi qo‘pollik, qo‘rslik, yolg‘onchilik, yalqovlik, beparvolik kabi illatlarni bartaraf etishda yordam beradi. Boshlang‘ich sinf “O‘qish kitobi” darsliklarida masallarning bola tarbiyasida o‘rni beqiyosdir.