Reja: Mehnat xavfsizligi ishlarini tashkil etishdagi mutaxassis va rahbar shaxslaming

5.7.Baxtsiz hodisalar bo’yicha tekshiruv o’tkazish, hisobga olish va hisobot 
berish
Ishlab chiqarishda sodir bo’ladigan barcha baxtsiz hodisalarni tekshirish va 
hisobga olish O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997 yil 6 
iyundagi 286-sonli qarori bilan tasdiqlangan Nizomga asosan olib boriladi. 
Nizomning 3 bandiga asosan tabiiy o’lim, o’zini o’zi o’ldirish, 
jabrlanuvchining o’z salomatligiga qasddan shikast etkazishi, shuningdek, 
jabrlanuvchining jinoyat sodir qilish chog’ida shikastlanishi holatlari(sud tibbiy 
ekspertiza xulosasi yoki tergov organlarining ma’lumotlariga ko’ra) tekshirilmaydi 
va hisobga olinmaydi. 
Tekshirish va hisobga olishga korxonada va uning tashqarisida ish vaqtida 
yuz bergan quyidagi baxtsiz hodisalar kiradi: 
■
jarohatlanish; 
■
zaharlanish; 
■
kuyish; 
■
cho’kish; 
■
elektr toki va yashin urishi; 
■
o’ta issiq yoki o’ta sovuq harorat ta’siri; 
■
portlash, falokat, imoratlar, inshootlar va konstruktsiyalarning buzilishi 
natijasida hamda sudralib yuruvchilar, hayvonlar va hasharotlar tomonidan 
jarohatlanishlar; 
■
tabiiy ofatlar (yer qimirlashlar, o’pirilishlar, suv toshqini, to’fon va boshqalar) 

---

natijasida salomatlikning boshqa xil zararlanishlari. 
■
kasb kasalliklari (sog’liqni saqlash vazirligi o’rnatgan va tasdiqlagan 
ko’rsatmalar bilan tekshiriladi) 
■
agar mehnat qobiliyatini 1 ish kunidan kam bo’lmagan holda yo’qotilsa (H-1 
shakldagi dalolatnoma to’ldirilib qayd qilinadi va bu dalolatnoma 4 nusxada 
to’ldiriladi va 45 yil arxivda saqlanadi); 
■
ish bilan ta’minlovchi topshiriq bermagan bo’lsa ham, lekin korxona 
manfaatlarini ko’zlab qandaydir ishni amalga oshirayotganda; 
■
avtomobil, temir yo’l, havo yo’llari, dengiz va daryo transportida, elektr 
transportida yo’l harakati hodisasi natijasi; 
■
korxona transportida yoki, shartnomaga muvofiq o’zga tashkilot transportida 
ishga ketayotgan yoki ishdan qaytayotganda; 
■
ish vaqtida shaxsiy transportda, uni xizmatga oid safarlarda ishlatish huquqi 
berilganlik haqida ish beruvchi farmoyishi bor bo’lganda; 
■
shanbalik (yakshanbalik) o’tkazilayotganida, qayerda bo’lishidan qat’iy 
nazar, korxonalarga otaliq yordami ko’rsatilayotganda; 
■
ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisa natijasida xodimning mehnat qobilyati 
tibbiy xulosaga muvofiq kamida bir kunga yo ’qotilsa. 
15-modda. Xodimlarni baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklaridan ijtimoiy 
sug’urta qilish. 
Korxonalarning xodimlari O’zbekiston Respublikasi qonunlarida belgilangan 
tartibda va shartlar bilan baxtsiz hodisalar va kasb kasalliklaridan majburiy 
sug’urta qilinishlari shart. 
(Ozbekiston respublikasi MMQQ). 
Ish bilan ta’minlovchi jabrlanuvchiga yoki uning manfaatlarini himoya 
qiluvchi shaxsga davlat tilida yoki boshqa maqbul tilda rasmiylashtirilgan baxtsiz 
hodisa to’g’risidagi H-1 shakldagi dalolatnomani berish tartibi mehnat kodeksining 
222-moddasida quyidagicha o’z aksini topgan: 
222-modda. Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni hisobga olib borish va 
tekshirish 
Ish beruvchi ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni o ’z vaqtida tekshirishi 
va hisobga olib borishi shart. 
Jabrlanuvchining talabiga binoan tekshiruv tugagan kundan e’tiboran uzog ’i 
bilan uch kun ichida ish beruvchi shu baxtsiz hodisa to’g’risida dalolatnoma 
berishi shart.