O’rta Osiyoning buyuk olimlari dunyoning tuzilishi to’g’risida to’g’ri fikr yuritgan ajoyib mutafakkirlar bo’libgina qolmay, balki mashhur mushohadachilar ham edilar. XV asrda Ulug’bek boshliq samarqandlik astronomlarning osmon jismlarini kuzatish sohasidagi ilmiy ishlari, ayniqsa, mashhurdir.
O’rta Osiyoning buyuk olimlari dunyoning tuzilishi to’g’risida to’g’ri fikr yuritgan ajoyib mutafakkirlar bo’libgina qolmay, balki mashhur mushohadachilar ham edilar. XV asrda Ulug’bek boshliq samarqandlik astronomlarning osmon jismlarini kuzatish sohasidagi ilmiy ishlari, ayniqsa, mashhurdir.
Samarqand hokimi Mirzo Ulug’bek astronom olim, ma'rifatparvar davlat arbobi ham edi. U o’z mamlakatida fanni rivojlantirish uchun doimo g’amxo’rlik qilib keldi. Ulug’bek Samarqandga turli joylardan olimlar olib kelib, ularning ishlashi uchun sharoit yaratdi.
MIRZO ULUG’BEK.
Buyuk olim Abu Ali ibn Sino (980-1037) ham Beraniy kabi tabiiyot fanining turli sohalarida ijod qilgan.
Buyuk olim Abu Ali ibn Sino (980-1037) ham Beraniy kabi tabiiyot fanining turli sohalarida ijod qilgan.
Olim odamdagi ba'zi kasalliklar (chechak, vabo, sil) ko’zga ko’rinmas organizmlar orqali paydo bo’lishini e'tirof etadi. Inson salomatligini yaxshilashda to’g’ri ovqatlanish, tana a'zolarini chiniqtirish muhim ahamiyatga ega ekanligini aytadi. Uning fikricha, Yer asta-sekin o’zgaradi, dengiz va daryolar vaqti kelib o’z o’rnini quruqlikka bo’shatadi. Shu tufayli ko’pgina kishilar suvda yashaydigan hayvonlarni, chunonchi, chig’anoq qoldiqlarini quruqlikda uchratadilar. Ibn Sino o’simlik, hayvon va odamda o’xshashliklar mavjudligi, ularning oziqlanishi, ko’payishi, o’sishi haqida to’xtalib o’tadi.
ABU ALI IBN SINO.
1. Tabiat nima uchun o’rganiladi?
1. Tabiat nima uchun o’rganiladi?
2. Tabiat qanday o’rganiladi?
3. Tabiat haqidagi tasavvurlar dastlab qaysi mamlakatlarda shakllangan?
4. Tabiatshunoslik fanining rivojlanishiga hissa qo’shgan O’rta Osiyolik qaysi mutafakkirlarni bilasiz?
5. Al Xorazmiy tabiatshunoslik faniga qanday hissa qo’shgan?
6. Bobur tabiatshunoslikka oid qanday tadqiqotlar olib borgan?
