Rejalashtirishning asosiy bosqichlari va turlari reja: principles perspektiv va kalendar-tematik rejalashtirish tavsiya va tematik rejalashtirish

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati :
1. “Ilk qadam” maktabgacha ta’lim muassasasining Davlat o’quv dasturi. T.: 2018.

2. “O’zbekiston Respublikasining ilk va maktabgacha yoshdagi bolalar rivojlanishiga qo’yiladigan Davlat talablari” T.: 2018.

Abdurahimova D. Maktabgacha tarbiya yoshdagi bolalami axloqiy mhda

3. Tarbiyalashda xaiq ertaklaridan foydalanish: Ped.fan.nom. ... diss. avtoref. - Т.:

1998.- 18 b.

4. Azizova Z. Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda qo’g’irchoq teatri vositasida axloqiy-estetik sifatlami shakllantirish. - Т., 2010. - 90 b.

5. Tarbiyaviy ishlar metodikasi fanidan (o‟quv uslubiy majmua) 2019 yil 170 bet («Filosofiya», «O'zb», 76. 45-bet).

6. Kornilova G.O. Maktabgacha yoshdagi (5-6 yosh) bolalarga ekologik tarbiya berishda xalq topishmoqlaridan foydalanishning pedagogik imkoniyatlari /Ped. fan. nomz. ... dis. avtoreferati. - Т., O’zPFITI, 2005. - 22 b.

7. Milliy urf-odat, marosim va an'analaming shaxs ma'naviy kamolotidagi o’mi //Nazariy-seminar materiallari. - Т.: Oliy va o’rta maxsus maktab muammolari instituti, 1999. - 92 b.

8. Munavvarov A.Q. Oila pedagogikasi. - Т.: O’qituvchi, 1994. - 112 b.

Nodavlat maktabgacha ta’lim muassasalarini tashkil etish
Nodavlat MTTlarni tashkil etishda biz avvalo buning qonuniy me’yorlaridan xabardor bo’lishimiz lozim. Bu borada O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
QARORI
OILAVIY NODAVLAT MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARI HAMDA OILAVIY NODAVLAT MAKTABGACHA TA’LIM TASHKILOTLARI FAOLIYATI BO‘YICHA RUXSATNOMA BERISH TARTIBI TO‘G‘RISIDA NIZOMLARNI TASDIQLASH HAQIDA
(qaror nomi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 20-maydagi 320-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.05.2021-y., 09/21/320/0482-son)
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Maktabgacha ta’lim tizimini yanada rag‘batlantirish va rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2018-yil 5-apreldagi PQ-3651-son qarorining ijrosini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 5-apreldagi PQ-3651-son qarori bilan tasdiqlangan Maktabgacha ta’lim sohasida davlat-xususiy sheriklik to‘g‘risidagi nizomga muvofiq:
davlat-xususiy sherikchilikning oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim muassasalarini moddiy-texnik va uslubiy jihatdan ta’minlash shakli asosida tashkil etilgan oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim muassasalari faoliyati uchun litsenziya olish talab etilmaydi;
50 nafargacha bolani tarbiyalashni nazarda tutuvchi oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim muassasalarini moddiy-texnik va metodik jihatdan ta’minlash shaklidagi davlat-xususiy sheriklik loyihasi xususiy sherikning tashabbusi bilan, tanlov o‘tkazilmay va taqdim etilgan hujjatlarni o‘rganish asosida, ular bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri muzokaralar o‘tkazish orqali amalga oshiriladi;
(1-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 11-avgustdagi 510-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 12.08.2021-y., 09/21/510/0784-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(1-bandning to‘rtinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 11-avgustdagi 510-sonli qaroriga asosan chiqarilgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 12.08.2021-y., 09/21/510/0784-son)
2. Oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari to‘g‘risida nizom 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 11-avgustdagi 510-sonli qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 12.08.2021-y., 09/21/510/0784-son)
3. Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 7-yanvardagi 6-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2011-y., 1-son, 3-modda) bilan tasdiqlangan Xususiy tadbirkorlar yuridik shaxs tashkil etmasdan shug‘ullanishi mumkin bo‘lgan faoliyat turlari ro‘yxatiga 3-ilovaga muvofiq qo‘shimcha kiritilsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda o‘zlari qabul qilgan normativ-huquqiy hujjatlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsin.
5. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A.A. Abduhakimov va O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha ta’lim vaziri A.V. Shin zimmasiga yuklansin.
O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. ARIPOV
Oʻzbekiston Respublikasi Moliya va Maktabgacha taʼlim vazirliklarining tegishli topshiriqlariga asosan nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalari hamda davlat-xususiy sherikchilik shartlari asosida tashkil etilayotgan maktabgacha taʼlim muassasalariga davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan har oylik kompensatsiyalar toʻlash va subsidiyalar ajratish boʻyicha viloyat moliya bosh boshqarmasi tomonidan tegishli chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalari hamda davlat-xususiy sherikchilik shartlari asosida tashkil etilgan maktabgacha taʼlim muassasalariga meʼyoriy-huquqiy hujjatlar asosida mablagʻ ajratilishini, ajratilgan byudjet mablagʻlarini koʻzlangan maqsadlarga oʻz vaqtida yoʻnaltirilishini hamda samarali sarflanishini taʼminlash maqsadida shahar hamda tumanlar moliya boʻlimlarida quyidagi tartibda ish tashkil etilmoqda:

Vazirlar Mahkamasining 2017 yil 18 dekabrdagi “Oʻzbekiston Respublikasi maktabgacha taʼlim vazirligi va uning tizimidagi muassasalarning moddiy-texnika bazasini mustahkamlash hamda nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalari faoliyatini qoʻllab-quvvatlash toʻgʻrisida”gi 991-sonli qaroriga asosan joylardagi nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalari tomonidan foydalanilgan elektr energiyasi va tabiiy gaz xizmatlari uchun toʻlovning 50 foizi oʻz mablagʻlari hisobidan hamda qolgan

50 foizi Oʻzbekiston Respublikasi Davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan qoplash;

Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 30 iyuldagi 595-sonli qarori bilan Oilaviy nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalariga oylik subsidiyalar ajratish boʻyicha:

- joylarda tashkil etilgan oilaviy nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalarini aniqlash va tahlil qilish (Bunda, tarbiyachi va yordamchi tarbiyachilariga tegishli toifa boʻyicha qisqa muddatli yoki 9 soatlik davlat maktabgacha taʼlim muassasalari uchun belgilangan mehnatga toʻlanadigan haqqa teng shartlarda va hajmlarda ish haqini hisoblab chiqishda Maktabgacha taʼlim vazirining 2018 yil 15 oktyabrdagi 215-sonli buyrugʻi asosida amalga oshirilishini nazoratga olish);

- oilaviy nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalari uchun davlat maktabgacha taʼlim muassasalariga belgilangan normativlar boʻyicha ovqatlanish, yumshoq inventar, anjomlar va dori-darmonlarga ajratilgan miqdorlardan kelib chiqib, maktabgacha taʼlim boʻlimi tomonidan taqdim etilgan hisob-kitoblar asosida zarur mablagʻlar ajratish yuzasidan taklif kiritish;

Vazirlar Mahkamasining 2018 yil 19 maydagi 378-sonli qaroriga asosan Davlat-xususiy sherikchilik shartlari asosida faoliyat yuritadigan nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalariga oylik subsidiyalar ajratish boʻyicha:

- joylardagi davlat-xususiy sherikchilik asosida faoliyat yuritayotgan nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalari tomonidan oylik subsidiyalar ajratish yuzasidan qilingan ariza shaklidagi murojaatlarni qabul qilish;

- ushbu murojaatlarni maktabgacha taʼlim boʻlimi tomonidan Nizom talablariga mos ravishda toʻgʻri kelishini oʻrganish (Bunda, har oyda taʼlim muassasalarida taʼlim olayotgan har bir bola uchun (9 va 10,5 soatlik ish rejimidagi) davlat maktabgacha taʼlim muassasasining bir nafar tarbiyalanuvchisiga sarflanadigan xarajatlarni Maktabgacha taʼlim hamda Moliya vazirliklarining qoʻshma xatiga asosan viloyat markazlarida

(40 foiz)-88464 soʻm, qolgan hududlarda (50 foiz)-110579 soʻm qilib belgilanganligi inobatga olinadi);
- tuman (shahar) moliya boʻlimlari taʼlim muassasasining arizasi kelib tushgandan keyin uning belgilangan talablarga mosligini oʻrganib chiqadi hamda arizani qanoatlantirish yoki uni rad etish toʻgʻrisida qaror qabul qiladi va taʼlim muassasasini subsidiyalar (kompensatsiya) ajratish yoki arizani rad etish toʻgʻrisida asoslantirilgan holda yozma shaklda xabardor qilinadi.

Bundan tashqari, davlat xususiy sherikchiligi asosida tashkil etilgan nodavlat maktabgacha taʼlim muassasalariga Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 5 apreldagi PQ-3651-son “Maktabgacha taʼlim tizimini yanada ragʻbatlantirish va rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarori bilan belgilangan boshqa turdagi

Nodavlat MTTlarni tashkil etarkanmizki e’tibor qaratishimiz joiz bo’lgan jihat shuki biz nimalarga ma’suliyatli bo’lmog’imiz lozim:
1. Maktabgacha tarbiyachilar uchun gender bo'yicha ta'limning ahamiyati
2. Bolalarning gender bo'yicha nazariy asoslari.
3. Turli xil jinsdagi bolalarni jismoniy va ruhiy farqlari
4. Maktabgacha tarbiyachilar uchun gender ta'limi vazifalari va mazmuni
5. Bolalarning gender tarbiyasida oilaning roli
1. Maktabgacha bolalardagi xarakterli ta'limning xususiyatlari
2. Maktabgacha yoshdagi shaxsning axloqiy fazilatlarini tarbiyalashga bo'lgan xohish-istagi
3. Bolalarda jasoratni kuchaytirish. Bolalar qo'rquvining sabablari va ularni engish yo'llari
4. Ta'lim halollik va haqiqat. Bolalar yolg'onlarining sabablari, ularni oldini olish choralari
5. Bolalardagi kamtarlikni ko'tarish
6. Qamoq va o'jarlik, ularni engish yo'llari.
1. Maktabgacha tarbiyachilar guruhining o'ziga xosligi
2. Bolalar guruhini rivojlantirish bosqichlari va shartlari.
3. Preschooler va jamoaning shaxsiyati
4. Bolalarga alohida yondashishning mohiyati
1. Maktabgacha tarbiyachilarning vatanparvarlik tarbiyasining ahamiyati
2. Maktabgacha tarbiyachilarning vatanparvarlik tarbiyasining o'ziga xosligi
3. Maktabgacha tarbiyachilarning vatanparvarlik tarbiyasiga oid vazifalar
4. Maktabgacha tarbiyachilarning vatanparvarlik tarbiyasi yo'llari, vositalari va usullari
1. Maktabgacha tarbiyachilarning estetik talimining ahamiyati
Maktabgacha yoshdagi bolalarning estetik his-tuyg'ularining va tajribasining o'ziga xosligi
3. Maktabgacha tarbiyachilarning estetik ta'limi printsiplari
4. Maktabgacha tarbiyachilarning estetik talim vazifalari.
5. Maktabgacha tarbiyachilarning estetik talimot vositalari
7. Maktabgacha tarbiyachilarning estetik talim turlari
8. Maktabgacha tarbiyachilarning estetik va badiiy ta'limga oid zamonaviy tadqiqotlar va dasturlar
Udo va oila o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning vazifalari va mazmuni
3. Maktabgacha tarbiya muassasasining oila bilan o'zaro munosabatlari bosqichlari
4. oila a'zolari bilan o'zaro munosabatlar shakllari
1. Bolalar uchun maktabga tayyorgarlikning mohiyati
2. Bolalar uchun maktabga tayyorgarlik tuzilishi.
3. Bolalar maktabga tayyorgarlikning yosh ko'rsatkichlari
4. Maktabga tayyorlashga tayyor bo'lmagan bolalarning ko'rsatkichlari.
1. Maktabgacha va boshlang'ich ta'limning uzluksizligi mazmuni va maqsadlari
2. Udo va maktabning birgalikdagi ishlarining mazmuni
3. Udo guruhida va maktabning 1-sinfida o'quv jarayonini tashkil etishga qo'yiladigan talablar
4. 6 yoshli bolalarni maktabga moslashtirishni ta'minlash uchun shart-sharoit
Rejalashtirish turlari
Kundalik taqvim rejasining tarkibi va mazmuni
6. Yozgi sog'lomlashtirish davrida ishni rejalashtirish
Rejalashtirish turlari
Ish rejasi - guruhda ta'lim ishlarini tashkil etishni belgilovchi majburiy hujjat. Ishning muvaffaqiyati va, natijada, hal qilinadigan vazifalarning muvaffaqiyati qanday tuzilganiga, uning ravshanligi, kontentning ixchamligi, qulayliklarga bog'liq.

Agar rejani tuzayotganda, o'qituvchi quyidagi narsani eslab qolishi kerak.

Bolalar bilan tarbiyaviy ishlarni rejalashtirish moslashuvchan bo'lishi kerak (mashg'ulotlarning turlari va boshqa shakllari repetitor tomonidan rahbariyat bilan birgalikda hisobga olinadi) yosh xususiyatlari kichik guruh va shaxs sifatida ta'lim va tarbiya mashg'ulotlarini tashkil etishning ko'pgina oldingi usullarini ta'minlamaydigan bolalar)

Rejalashtirishda maktabgacha ta'lim muassasasining ishlash shartlari va ish tartibi, institutning yillik vazifalari hisobga olinishi lozim.

Muayyan faoliyat turini tanlash huquqi bolalar bilan qoladi.

Rejaning tafsilotlari o'qituvchiga (uning ta'lim, ish tajribasi, shaxsiy faoliyat uslubi) bog'liq.

Bolalarni tarbiyalash va o'qitish jarayonini rejalashtirish quyidagi turlar bilan ifodalanishi mumkin:
- istiqbolli;
- istiqbolli taqvim;
- taqvim.
Oldinga rejalashtirish - dastur yoki faoliyatning qaysi qismlarini chorak yoki bir oyni qamrab olishi rejalashtirilmoqda. Bunday rejalashtirish.
Bunday rejalashtirish muntazam ish olib borishga imkon beradi va o'qituvchining yakuniy natijalarni prognoz qilishini maqsad qiladi, har bir bolaning rivojlanishini o'z vaqtida va tizimli monitoringini amalga oshirishga, dasturni amalga oshirishga ijodiy yondoshishga yordam beradi.
Uzoq muddatli taqvimiy rejalashtirishda bo'limning bir qismi oyni (vazifalar, ertalabki davrlar, ota-onalar bilan hamkorlik, jismoniy tarbiya va sog'liqni saqlash ishlarini) o'z ichiga oladi, va bolalarning faoliyati har kuni rejalashtirilgan.
Rejalashtirish har bir tadbir uchun rejalashtirishni va har kuni bolalar bilan ishlashning tegishli shakllarini o'z ichiga oladi.
Kelajakka oid taqvim rejasining variantlaridan biri anik rejalashtirish.
Bunday rejalashtirish bir nechta afzalliklarga ega:
Bunday rejada bolalar bilan ishlash tizimi kuzatiladi (tashkilot faoliyatida ham, mustaqil faoliyatda ham);
Barcha tadbirlar nafaqat bilim va ko'nikmalar tizimini shakllantirishga, balki aqliy jarayonlarni rivojlantirishga, rivojlanayotgan mavzuli o'yin muhitini yaratishga qaratilgan.
Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, bolalar faol so'z birikmalarida ob'ektlar va hodisalarni tasvirlaydigan ko'p so'zlarni to'playdilar. Bolalar uchun semantik yaqinlik, ya'ni sistematik guruhlar ("Hayvonlar", "Qushlar" va boshqalar) asosida aniq guruhlar bo'yicha o'zaro bog'langan va tizimli ma'lumotlarni o'z xotirasida eslab qolish va saqlash osonroqdir. Bu bolalar bilan ishlashni tematik rejalashtirishning maqsadga muvofiqligini yana bir bor tasdiqlaydi.
KUNDALIK TAQVIM REJASINING TARKIBI VA MAZMUNI
Kundalik taqvim rejasi tarkibiga quyidagilar kiradi:
Maktabgacha ta'lim muassasasining yil davomida vazifalari. Ushbu bo'limda o'quv yili uchun yillik nazorat muammolari qayd etilgan.
Rejalashtirish manbalari. Yil boshida dasturning barcha bo'limlari uchun uslubiy adabiyotlar, o'quv qo'llanmalari, tavsiyalar va ishlanmalar ro'yxati tuzilib, ular o'qituvchi turli faoliyat turlarini rejalashtirishda foydalanadi. Yil davomida ushbu ro'yxat yangilanadi.Guruhlardagi bolalar ro'yxati. Bolalar salomatligi va rivojlanish darajasini hisobga olgan holda har bir semestr uchun bolalar ro'yxati tuziladi.

O'qituvchining bolalar bilan birgalikdagi faoliyatining siklogramasi (rejim momentslarining tuzilishi) Kunning birinchi va ikkinchi yarmida turli rejim davrida bolalarni tarbiyalovchi faoliyatining aniq rejalashtirish uchun tuzilgan. Har bir yosh guruhi uchun yil boshida o'qituvchi tomonidan bo'sh vaqt dasturlari, ishchi doiralar, hovuzlarni hisobga olgan holda yaratiladi va asosiy faoliyat bo'yicha bolalar bilan ishlashning turli shakllarini o'z ichiga oladi. Taxminan siklumbra quyidagicha ko'rinadi: (jadvalga qarang).

Bir oylik ishni ta'minlaydigan rejaning umumiy bo'limlari quyidagilar.

Oilaviy hamkorlik. Ushbu bobda ota-ona uchrashuvlari, maslahatlashuvlar, suhbatlar, uy tashriflari, mavzuli papkalarni va boshqalar tashkil etiladigan maktabgacha ta'lim muassasalarining kollektiv va individual shakllari rejalashtiriladi. Quyidagi sxemani bajarish uchun mas'ul bo'lganlar ushbu sanalarni hisobga olgan holda ishning o'ziga xos mazmunini rejalashtiradi.

Bolalar bilan individual tuzatish ishlari. Rejaga aks ettirilgan yoki alohida daftarda rejalashtirilgan. Tuzatish ishlari Neyroxirurgiya darajasining diagnostikasini hisobga olgan holda, aqliy rivojlanish "Bolalar" guruhining farzandlari, maktabgacha tarbiyachilarning pedagogik va psixologik diagnostikasi, bolaning kunlik kuzatuvlari quyidagicha tayyorlanadi:

Sog'liqni saqlash va fitnes ishlari. Ushbu bo'lim bolalar uchun mehnat muhofazasi va salomatligini mustahkamlash, ularning to'liq rivojlanishini ta'minlaydi. Turli xil ish turlari rejalashtirilmoqda:

a) ertalab gimnastika (2 hafta davomida: 1-va 2-chi hafta, 3-chi va 4-chi haftalar, 2-chi va 4-chi haftalarda o'zgarish va qo'shimchalar bilan);

b) 1-va 2-chi yurishlarda jismoniy mashqlar va ochiq mashg'ulotlar (har hafta rejalashtirilgan);

v) uyqudan keyin mashq qilish (1, 2, 3, 4-hafta), murakkab bolalarning uyqudan uyg'unlikka o'tishiga yordam beruvchi mashqlarni o'z ichiga oladi;

g) faol dam olish (jismoniy bo'sh vaqt, sog'lig' kunlari). O'rta va katta guruhlarda dasturning chastotasi va davomiyligi, dasturning rivojlanish darajasi, mavsumiylik, mavzularni hisobga olgan holda. Har oyda 1-2 marotaba sport bilan shug'ullanish, sog'liqni saqlash kunlari - yiliga bir marta (qish, bahor - bir hafta). Ushbu bo'limda bolalarning qattiqlashishi uchun rejalashtirilgan tadbirlar.

Maxsus tayyorlangan trening. Ushbu bo'lim istiqbolli rejadir. didaktik o'yinlar1-va 2-guruhlardagi o'yin-klasslar, o'rta guruh va sinflar katta guruh har bir oy uchun to'rtta mavzu (o'qituvchining xohishiga qarab): ish turi, mavzu, maxsus ta'lim, taraqqiyot va ta'lim vazifalari, rejalashtirish manbalari