Fosfolipidler
Fosfolipidlerde maylar sıyaqlı joqarı molekulyar may kislotasının` ko`p
atomlı spirtler menen payda qılg`an quramalı efirleri bolıp, olar quramında
qosımsha ra`wishte fosfat kislota qaldıg`ı ha`m azot tiykarları ushıraydı.
Fosfolipidler ta`biyatta ju`da` ken` tarqalg`an bolıp olar barlıq toqıma ha`m
kletkalarda ushırasadı. Olar nerv toqımaları,
bas miyde, ma`yektin` sarıuwızında,
eritrotsitlerde ko`p ushırasadı. O`simlikler quramında bir neshe qıylı
fosfolipidler
ushıraydı. Fosfolipidler beloklar menen birigip lipoproteinlerdi payda etedi ha`m
membranalardın` du`zilisinde qatnasadı.
Fosfolipidler organik eritiwshilerde jaqsı eriydi. Suw senen emul`tsiya payda etedi.
Fosfolipidlerdin` ulıwma formullası to`mendegishe:
R
1
.R
2
– may kislotalar qaldıg`ı N – azot tiykarları
Fosfolipidler quramındag`ı azot tiykarlardın` tu`rine
qaray bir neshe
toparlarg`a bo`linedi.
Letsitinler yaki xolinfosfatidler
. Olar o`simlikler
menen haywanlar
organizminde en` ko`p tarqalg`an fosfatlipidler. Olar quramındag`ı azot tiykarın
xolin zatqa aylandıradı ha`m ol to`mendegishe boladı.
Letsitinlerdin` ulıwma du`zilisi:
Olar miy toqımasında, ma`yek sarıwızında, balıq uwıldırıg`ında, noqatta ko`p
ushırasadı.
Kefalinler
– yag`nıy fosfatidil – amindir, letsitinlerge uqsas du`zilgen,
ta`biyatta ken` tarqalg`an. Quramında azot tiykarı sıpatında kolamin ushıraydı.
Serinfosfatidler (fosfatidilserinler) quramındag`ı azot tiykarın
serin
aminokislotası quraydı. ulıwma du`zilisi to`mendegishe:
Serinfosfatidler
letsitin, kefalinlerge qarag`anda kem tarqalg`an bolıp, biraq
olar fosfotidil etanolaminlerdin` sintezinde qatnasadı.
Dostları ilə paylaş: 
