Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi toshkent davlat texnika universiteti qo‘qon filiali ijtimoiy va gumanitar fanlar kafedrasi dinshunoslik uslubiy qo‘llanma Bakalavrning barcha ta’lim yo‘nalishlari uchun qo‘qon-2023

lova
Dunyo dinlari tasnifining mazmun-mohiyati

Dinlar unga e’tiqod qiluvchilarning soni, miqyosi, o‘zining ma’lum millat yoki xalqqa xosligi yoxud millat tanlamasligiga ko‘ra turli guruxlarga bo‘linadi: Urug‘-qabila dinlari - totemistik, animistik tasavvurlarga asoslangan, o‘z urug‘idan chiqqan sexrgar, shomon yoki qabila boshliqlariga sig‘inuvchi dinlar. Ular millat dinlari va jaxon dinlari ichiga singib ketgan bo‘lib, xozirda Avstraliya, Janubiy Amerika va Afrikadagi ba’zi qabilalarda saqlanib qolgan; Millat dinlari - ma’lum millatga xos bo‘lib, boshqa millat vakillari o‘ziga qabul qilmaydigan dinlar. Ularga yaxudiylik (yaxudiy millatiga xos), xinduiylik (xindlarga xos), konfutsiylik (xitoy millatiga xos), sintoizm (yaponlarga xos) kiradi; Jahon dinlari - dunyoda eng ko‘p tarqalgan, kishilarning millati va irqidan qat’i nazar unga e’tiqod qilishlari mumkin bo‘lgan dinlar. Unga buddaviylik, xristianlik va islom dini kiradi. Bundan tashqari dinlar ta’limotiga ko‘ra monoteistik - yakkaxudolik (yahudiylik, islom) va politeistik - ko‘pxudolik (hinduiylik, konfutsiylik) dinlariga bo‘linadi.

Дунё динлари таснифи

Уруғ-қабилавий динлар

Миллат динлари

Жаҳон динлари

TARQATMA MATERIALLAR


ДИНЛАР ТАЪЛИМОТИГА КЎРА




Монотеистик – яккахудолик
(яҳудийлик, ислом)

Политеистик – кўп худолик (ҳиндуийлик, конфуцийлик)

Dinning jamiyatdagi funksiyalari


1. Тўлдирувчилик, тасалли берувчилик – компенсаторлик


2. Бирлаштирувчилик – интеграторлик


3. Тартибга солиб, назорат қилувчилик – регуляторлик


4. Алоқа боғлашлик – коммуникативлик



5. Легитимловчилик – қонунлаштирувчилик


6. Фалсафий - назарий