Review / Derleme İnfantil Kolik: Etyoloji ve Tedavi Seçenekleri Infantile colic: Ethyology and treatment



Yüklə 139,88 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix18.04.2017
ölçüsü139,88 Kb.
#14428

Çağdaş Tıp Dergisi 2013;3(2): 148-154 

 

Alagöz H. 



DOI: 10.5455/ctd.2013-89 

148 


 

 

Review / Derleme

 

İnfantil Kolik: Etyoloji ve Tedavi Seçenekleri 

Infantile colic: Ethyology and treatment 

 

 



Hilal ALAGÖZ



 



 

 

ÖZET 

 

İnfantil  kolik  sağlıklı  ve  normal  büyüyen  infantlarda  görülen 

durdurulamayan  ağlama  ve  huzursuzlukla  karakterize  bir  durumdur. 

Sağlıklı bir infantın uzun ve şiddetli ağlaması   aileler için önemli  bir 

problemdir.  İnfantil  kolik  yaklaşık  50  yıl  önce  Wessel  tarafından 

tanımlanmıştır. Wessel’e göre günde üç saat, haftada üç gün ve en az 

üç haftadır devam  eden  ağlama ve huzursuzluk  atakları infantil  kolik 

olarak adlandırılır. İnfant üç aylık olduğunda infantil kolik ağlamaları 

kendiliğinden  kaybolur.  Genellikle  infantın  ağlamaları  akşam  veya 

gece  olur.  Ağlama  atakları  uzundur  ve  infant  kolaylıkla 

sakinleştirilemez.  Çalışma  grupları  arasındaki  farklılığa  bağlı  olarak 

infantil koliğin görülme sıklığı %5-40 arasındadır. Etyolojisine yönelik 

yapılan  çalışmalara  rağmen  halen  tam  olarak  aydınlatılamamıştır.  

Birçok risk faktöründen bahsedilmektedir fakat  hiçbiri kesin  değildir. 

Biz de bu çalışmamızda infantil koliğin etyolojisini, risk faktörlerini ve 

uygulanan tedavi seçeneklerini değerlendirdik. 

        

Anahtar kelimeler: İnfantil kolik, etyoloji, tedavi 

 

Abstract 

 

Infantile  colic  which  is  seen  in  healthy  and  normally  growth 

infants is characterized by excessive crying with irritability.  Long and 

hard  crying  of  an  infant  is  an  important  problem  for    parents    and 

pediatricans.  Infantile  colic  has  been  defined    by  Wessel  nearly  50 

years  ago.  According  to  Wessel,  crying  and  irritability  attacks  which 

continue  more than three hours per day  and three days in  a week  at 

least during three weeks is called infantile colic. This problem usually 

resolves  spontaneously  by  the  age  of  three  months.  Infants  with 

infantile  colic  frequently  cry  at  evening  or  night.  Crying  attacks  are 

long and infant is not easily soothed. The prevalence of infantile colic 

is  ranges  from  5-40%  depending  on  the  difference  between  working 

groups. Although many studies towards  etiology of infantil colic, it is 

not exactly explained. Many risk factors are mentioned but no one is 

certain.  In  this  issue,  we  investigate  into  ethiology,  risk  factors  and 

treatment methods of infantile colic. 

 

           Key words: Infantile colic, ethiology, treatment 



1

 

Amasya Üniversitesi 



Sabuncuoğlu Şerafettin 

Eğitim ve Araştırma 

Hastanesi 

 Amasya, 

Türkiye 

 

 



 

 

 



 

 

Corresponding Author: 



Uzm.Dr.

 Hilal ALAGÖZ

 

 

Şeyhcui Mh. Amasya 



Kadın Doğum Ve 

Çocuk Hastalıkları 

Hastanesi 05100 

Merkez-Amasya 

Türkiye 

 

 



 

 

Email: 



dr.hilalce@hotmail.com 

 

 



 

 

Başvuru Tarihi/Received :  



27-03-2013 

Kabul Tarihi/Accepted:  

03-04-2013 

 


Journal of Contemporary Medicine 2013;3(2): 148-154 

Alagoz H. 

DOI: 10.5455/ctd.2013-89 

 

149 



 

GİRİŞ 

 

Ağlama  bebeklerin  çevre  ile  iletişimini 

sağlayan  bir  yoldur.  Ağlayan  bebek  karnının 

acıktığını,  üşüdüğünü  veya  terlediğini,  altının 

kirlendiğini, 

kucağa 


alınmak 

istediğini, 

ortamdan  rahatsız  olduğunu  veya  hasta 

olduğunu  ifade  etmeye  çalışmaktadır  (1). 

Ebeveynler  özellikle  de  anne  zaman  içinde 

bebeğin  ağlama  zamanı,  süresi  ve  tipinden  ne 

tür  bir  ihtiyacı  olduğunu  anlayabilir.  Bununla 

birlikte, anne bebeğin ihtiyacını karşılar ve onu 

sakinleştirir 

(2,3). 


Bebekler 

genellikle 

ihtiyaçları karşılandığında kısa sürede ağlamayı 

keserler.  Ancak  bazı  bebeklerin  ağlama  tipi  ve 

süresi 

daha 


uzundur 

ve 


kolaylıkla 

sakileştirilemezler (4). 

            Ağlamanın  fizyolojisi  ve  oluşma 

mekanizması  üzerine  özellikle  hayvanlar 

üzerinde  birçok  çalışma  yapılmıştır.  Bunların 

sonucunda  ağlamanın  beyindeki  bölgelerden 

değil  subkortikal  yapılardan  kaynaklandığı 

tespit edilmiştir. Yine çoğu memelilerde akşam 

ağlamalarının  daha  fazla  olduğu  tespit 

edilmiştir. 

Ağlamanın 

nörokimyasal 

kontrolünde mü ve delta reseptörleri agonistleri 

ağlamayı 

baskılarken 

kappa 


agonistleri 

ağlamayı arttırmaktadır. Diğer bir nörokimyasal 

reseptör 

sistemi 


alfa-2 

adrenoreseptör 

sistemidir.  Klonidin  ile  ağlamanın  gerilediği, 

alfa-2  adrenoreseptör  antagonisti  yohimbin  ile 

bu etkinin geri döndüğü gösterilmiştir (5).  

            Ağlamak her ne kadar aileye rahatsızlık 

verse  de  yapılan  çalışmalarda  bebeğin 

ağlamasının  annenin  hormonları  üzerine  etkili 

olduğu  saptanmıştır.  Özellikle  prolaktini 

arttırarak  süt  yapımının  artmasına  neden 

olmaktadır.  Prolaktin  aynı  zamanda  anne  ile 

bebek  arasındaki  bağı  da  kuvvetlendirmektedir 

(5). 

            Ağlamak  sinir  sisteminin  normal 



gelişiminin bir parçasıdır. Fakat aşırı ağlamanın 

veya infantil kolikli bebeklerin ağlamasının sık 

görülen bir durum olması nedeniyle bir hastalık 

olarak  değil  de,  normal  gelişimin  bir  varyantı 

olduğu ileri sürülmektedir (6).  

            İnfantlarda  ağlama  6.  haftada  pik 

yapmakta  ve  12.  haftada  kaybolmaktadır. 

İnfantların  24  saat  içindeki  ağlamaları  ilk 

başlarda  düzensizdir.  Gündüz  ağlamaları  6. 

hafta civarında düzene girerken gece ağlamaları 

12.  haftaya  kadar  devam  eder  ve  sonrasında 

düzene  girmeye  başlar.  Nedeni  tam  olarak 

bilinemese  de  ağlamalar  ve  özellikle  aşırı 

ağlamalar akşam saatlerinde görülür. (7).  

            Ağlama  bebeklerde  fizyolojik  bir  olay 

olsa  da  aşırı  ağlama  veya  infantil  kolik 

nedeniyle  çok  ağlama  görülen  infantların 

ailelerinde  artmış  stres,  anksiyete  ve  azalmış 

tolerabilite mevcuttur. Bu da zaman içinde aile 

içi 


iletişimi 

etkilemekte 

hatta 

bebeğe 


davranışları  sertleştirmektedir.  Tüm  bunların 

sonunda  istemli  veya  istemsiz  travmaya  maruz 

kalan  bebeklerde  sarsılmış  bebek  sendromu  ve 

hatta ölümler gözlenebilmektedir (8). 

 

İnfantil kolik tanımı 

 

            İnfantil  kolik,  iyi  gelişen  sağlıklı 

bebeklerde,  daha  çok  akşam  saatlerinde 

görülen, ataklar halinde ortaya çıkan, etyolojisi 

tam olarak aydınlatılamamış, bacaklarını karına 

çekme,  yumruklarını  sıkma,  karında  sertleşme, 

gaz  çıkarma  ile  birlikte  olan,  tüm  çabalara 

karşın  durdurulması  zor,  aşırı  ağlama  ile 

karakterize bir sendromdur (9). 

            1890’lardan  itibaren  bebeklerde  aşırı 

ağlama kliniklerde dikkat çekmeye başlamış ve 

1954’te  Wessel  ve  ark.  tarafından  kolik  için 

tanımlama 

kriterleri 

belirlenmiştir 

(10,11,12,13).  Buna  göre  ilk  haftalarda 

başlayan en az 3 haftadır süren, günde 3 saatten 

fazla ve haftada 3 günden fazla ataklar halinde 

belirli bir sebep olmaksızın, öğleden sonra veya 

akşam  saatlerinde  görülen  aşırı  ağlama  olarak 

tarif edilmiştir (14). Ağlama dışında yumrukları 

sıkma, yüzünde kızarma, bacakları karına çekip 

bırakma,  karında  sertleşme,  alnını  kırıştırma, 

gözlerini  sıkıca  kapama  veya  tamamen  açma 

gibi  hareket  değişiklikleri  de  beraberinde 

gözlemlenmektedir.  

            İnfantil  kolik  insidansı  çalışmanın 

yapısı,  kullanılan  kriterler  ve  toplumsal 

farklılıkların  olması  sebebi  ile  birçok  yayında 

%10-40 


arasında 

rakamlar 

bildirilmiştir 

(10,15,16). 



 

Etyolojisi 

 

            50  yılı  aşkın  süredir  infantil  kolik 

üzerine  araştırmalar  yapılmasına  rağmen  kesin 

neden  bulunamamakla  beraber  bazı  sebepler 

üzerinde durulmaktadır. 

 

Gastrointestial nedenler 



 

            İlk  önce  kolonda  gaz  yapımının  arttığı 

ve özellikle beslenme sırasında yutulan havanın 

bağırsak  duvarında  gerilmeye  neden  olarak 

koliğe (sancıya) neden olduğu ileri sürülmüştür. 

Ancak  ataklar  sırasında  yapılan  tetkiklerde 



Çağdaş Tıp Dergisi 2013;3(2): 148-154 

 

Alagöz H. 



DOI: 10.5455/ctd.2013-89 

150 


 

diğer  bebeklere  göre  bağırsak  içeriğinin  farklı 

olmadığı görülmüştür (17). Bazı çalışmalar asıl 

sebebin  bağırsakta  gaz  yapımının  artmasının 

değil, bağırsakların gaz basıncına duyarlılığının 

arttığını veya spazmlarının neden olduğunu ileri 

sürmüştür (4). 

            Diğer  bir  sebebin  inek  sütü  allerjisi 

olduğu,  bunun  peristaltizmi  arttırarak  sancıya 

neden olduğu şeklinde söylense de destekleyici 

bir  veri  elde  edilememiştir.  İnek  sütü  bazlı 

mama  ile  beslenen  bebeklerde  soya  bazlı  veya 

hidrolize  mamaya  geçildiğinde  semptomlarda 

azalma  görüldüğü;  hatta  tekrar  inek  sütü  bazlı 

mamaya  geçildiğinde  bulguların  tekrar  ortaya 

çıktığını ifade eden yayınlar da vardır. Bunlara 

rağmen allerjinin kolikte önemli bir rolü olsaydı 

beraberinde  egzama,  astım  gibi  başka  alerji 

bulgularının  da  hem  bebekte,  hem  de  ailede 

olması  gerektiğini,  ancak  böyle  bir  bilginin 

olmadığını 

savunan 


çalışmalar 

da 


bulunmaktadır (14,18,19). 

            Bunun dışında gastrointestinal motiliteyi 

düzenleyici  hormonlardan  motilin  motiliteyi 

arttırması  nedeniyle  suçlanan  diğer  bir 

faktördür  (20).  Anormal  prostaglandin  yapımı 

bir  risk  faktörü  olarak  görülmüş,  buna  sebep 

olarak  da  nonsteroid  antienflamatuar  (NSAİ) 

alan annelerin bebeklerinde kolik şikâyetlerinin 

gerilemesi 

gösterilmiştir 

(21). 

Ancak 


NSAİ’ların  analjezik  etkisinin  olduğu  da 

unutulmamalıdır. 

Diğer 

taraftan 



prostaglandinler 

bağırsakta 

sekresyonları 

arttırarak  diyareye  ve  motilite  artışına  neden 

olduğunu belirten görüşler de vardır. (19). 

            Gastroözefagiyal  reflü  (GÖR)  de 

sebepler  arasında  sayılsa  da  24  saatlik  ph 

monitörizasyonu  yapılan  kolikli  bebeklerin 

%15-25’inde anormal sıklıkta asit reflüsü tespit 

edilmiştir.  Ancak  gün  içinde  ağlama  süresi  ile 

GÖR’nün  şiddeti  arasında  bir  korelasyon 

bulunamamış.  Ayrıca  bu  bebekler  verilen  anti-

reflü  ilaçlarına  da  plasebodan  farklı  bir  cevap 

vermemiştir.  Karbonhidrat  malabsorbsiyonu, 

laktoz  intolaransı  sebepler  arasında  sayılsa  da 

günümüzde  kabul  görmemektedir  (20).  Kolikli 

bebeklerin  gaitalarının  incelenmesinde  alfa-1 

antitripsin, gizli kan bakılmış ve bağırsak hasarı 

ile ilgili bir bulgu tespit edilmemiştir (10,15). 

 

Psikososyal faktörler 



 

            Bazı  yazarlar  anne  ile  bebek  arasındaki 

iletişimin  ve  yakınlaşmanın  azalmasını  neden 

olarak  göstermektedir.  Bazı  çalışmalarda  batılı 

kadınların  daha  az  bebeklerini  kucakladıklarını 

ve bu nedenle daha fazla kolik sıklığı olduğunu 

belirtse  de  toplumsal  farklılıkların  olduğu 

dikkate alınmalıdır. 

Birçok  çalışma  annenin  doğumda, 

doğum  öncesi  ve  sonrası  süredeki  ruhsal 

durumu  ve  sıkıntılarının  infantil  kolik 

oluşmasına katkıda bulunduğunu belirtmektedir 

(12). Kolikli bebeklerin anneleri incelendiğinde 

daha sinirli, tahammülsüz oldukları ve bebek ile 

iletişimlerinin  daha  kötü  olduğu  tespit 

edilmiştir. Ancak bunun kolik için bir sebep mi 

yoksa sonuç mu olduğu kesin değildir (19). 

 

İmmatür merkezi sinir sistemi 



 

            Hem  psikolog  hem  de  nörologlara  göre 

bebeğin  nöro-davranışsal  gelişiminin  dönüm 

noktaları  3.  ve  9.  aylarda  olmaktadır.  Bu  bilgi 

ışığında bu tarihlerde ağlama atakları daha fazla 

görülmektedir  (6).  Bunun  yanında  Keefe 

doğum  sonrası  bebeğin  uyku  ve  uyanıklık 

döngüsü  düzenlenene  kadar  koliğin  bir  bulgu 

olarak ortaya çıktığını söylemektedir (22). 

            Bazı  yazarlar  kolikli  bebeklerin  sinir 

sistemlerinin daha hassas olduğunu ve hafif bir 

uyaranın,  ciddi  ağlama  periyodlarına  neden 

olabileceğini ve bunun da gerilimi azaltma yolu 

olduğunu ileri sürmüşlerdir (4). 

            Son dönemlerde “Seratonin - Melatonin 

Teorisi”  ileri  sürülmüştür.  Düz  kaslar  üzerinde 

seratonin  kasılma,  melatonin  gevşeme  etkisi 

göstermektedir.  Ancak  akşam  saatlerinde 

salınımları  artan  bu  hormonlardan  melatoninin 

siklusu  3.  aydan  sonra  düzene  girmesi 

nedeniyle  seratoninin  etkisini  ilk  3  ay 

baskılayamaz.  Bunun  sonucunda  bağırsaklarda 

kasılmaların  arttığı  ve  koliğe  neden  olduğu 

belirtilmektedir (12,15,17). 



 

Tedavisi 

 

            İnfantil koliğin etyolojisi belli olmadığı, 

normal  gelişimin  bir  parçası  mı  ya  da  hastalık 

olup olmadığı bilinemediğinden daha çok anne 

bebek  ilişkisine  zarar  verdiği  ve  aile  içi 

huzursuzluğa  neden  olduğu  için  semptomların 

azaltılması  gerektiği  düşünülmektedir  (12). 

Bunun  için  50  yılı  aşkın  süredir  tedavi 

seçenekleri  üzerine  çalışmalar  mevcuttur.  Her 

bebeğin  kliniği  aynı  olmadığı,  koliğin  kesin 

nedeni  bilinemediği,  standart  bir  protokolün 

oluşturulamaması  nedeniyle  birçok  seçenek 

uygulanmış  veya  denenmiş  ancak  halen  etkili 

bir tedavi biçimi bulunamamıştır (4). 

            İnfantil  kolik  tedavisinde  öncelikle 

aileler  bu  durumun  3-4  ay  dolduktan  sonra 

kendiliğinden  geçeceği  (23,24),  bunun  mutlak 

bir  hastalık  olmadığı,  prognozunun  iyi  olduğu 



Journal of Contemporary Medicine 2013;3(2): 148-154 

Alagoz H. 

DOI: 10.5455/ctd.2013-89 

 

151 



 

(12), bebeğin gelişiminin normal olarak devam 

edeceği  (25)  ve  bebeğe  karşı  daha  sakin  ve 

nazik yaklaşmaları gerektiği (19) anlatılmalıdır. 

Gerekirse  beslenme  ve  bebek  bakımı  hakkında 

bilgilendirilmelidirler (4,12,25). 

            Uygulanan tedaviler ise 3 başlık altında 

toplanmaktadır: 



 

İlaç tedavisi 

 

Antikolinerjik ajanlar 

            Bağırsak  düz  kaslarında  gevşemeye 

neden  olan  dicyclomine  ve  dicycloverin 

üzerinde  en  çok  çalışma  yapılan  iki  ajandır. 

Lucassen  ve  ark.’nın  yaptığı  bir  çalışmada 

dicyclomine’nin  plaseboya  göre  daha  etkili 

olduğunu  tespit  etmiştir.  Ancak  bu  ve  bu  iki 

ajanla  yapılan  diğer  çalışmalarda  bazı 

bebeklerde  solunum  güçlüğü,  konvülzyon, 

senkop,  apne,  asfiksi,  hipotoni,  ve  koma 

görüldüğü bildirilmiştir. Etkinliği kanıtlansa da 

nadir  yan  etkileri  nedeniyle  bu  ilaçlar  artık 

kullanılmamaktadır (4,11,13,26). 

 

Simetikon 

             Mukusun  yüzey  gerilimini  azaltır    ve 

gaz 

baloncuklarının 



yüzey 

gerilimini 

değiştirerek  birleşmelerini  önler.  Böylelikle 

bağırsak  gazlarının  kolay  atılımını  sağlar. 

Emilmediği  için  sistemik  yan  etkisi  yoktur. 

Ancak  plasebo  ile  karşılaştıran  çalışmalarda 

belirgin  bir  etkinlik  saptanmamıştır  (12,25). 

Plasebo  görevi  görerek  annenin  anksiyetesinde 

azalma  sağlayabileceği  düşünülmektedir  (11). 

Sistemik  yan  etkisi  olmamasına  rağmen  bazı 

yayınlarda ilaç etkileşimlerinden bahsedilmiştir. 

Bir tanesinde Levotiroksin kullanan bir bebekte 

düşürülemeyen  TSH  düzeyleri  simetikon 

tedavisi  kesildikten  sonra  ancak  normal 

düzeylere gerilediğini bildirmektedir.(27) 

 

Diğer ilaçlar 

            Cimetropium 

bromid, 


mebeverin, 

hyocin-N  metil  bromür,  fenobarbital,  sindirim 

enzim  preparatları,  dimethicone  tedavide 

kullanılmış  olup  etkinlikleri  hakkında  henüz 

kesin bilgi yoktur (19,25). Analjezik, sedatif ve 

anestezik  ilaçların  etkilerini  arttırma  gibi 

özellikleri  de  olan  fenotiazin  grubu  bir 

nöroleptik  olan  asepromazin  son  dönemlerde 

reçete 

edilebilmektedir. 



Ancak 

yanlış 


kullanımlarında  yine  ağır  nörotoksik  belirtiler 

ortaya çıkmaktadır(28). 

 

 

 



Davranışsal tedaviler 

            Kucağa  alma,  emzik  verme,  kucakta 

susana  kadar  tutma,  arabaya  binmiş  gibi 

sallama,  yanında  elektrik  süpürgesi  veya  saç 

kurutma  makinesi  çalıştırma,  beşikte  sallama, 

araba  ile  gezdirme,  bebeğin  yanında  yatma, 

bebeğe  yapılan  uyaranların  azaltılması  gibi 

yöntemlerin  bebeğin  ağlama  süresi  veya  atak 

sayısı  üzerine  olumlu  etkisi  gösterilememiştir 

(12,13). 

Ancak 

önerilmesinde 



sakınca 

görülmemiştir  (29).  Kucaklama  ve  kucakta 

taşıma  süresinin  arttırılması  5-6.  haftalarda 

ağlama  şiddetini  azaltmakta  ancak  zaten 

ağlamakta  olan  bebeğin  ağlama  süresini 

azaltmamaktadır (30). 

            Kundak  yapmanın  beyni  iç  ve  dış 

etkilerden  koruyarak  ve  uyaranları  azaltarak 

kolik bulgularında azalmaya neden olduğu ileri 

sürülmüştür (31). 

Bebeğe  masaj  yapmanın  sayısız  yararı 

vardır.  Kas  koordinasyonunu  geliştirir;  fiziksel 

gelişimine  yardımcı  olur;  dolaşım,  solunum  ve 

sindirim  sisteminin  düzenlenmesine  yardımcı 

olur  (9).  Bebeğin  rahatlamasını  ve  uyumasını 

sağlar,  kolik  semptomları  üzerinde  etkilidir. 

Ayrıca masaj anne ile bebek arasındaki iletişimi 

kuvvetlendirerek 

bebeğe 

daha 


doğru 

yaklaşmasına  yardımcı  olur  (32,33).  Masaj 

sadece anne tarafından değil baba tarafından da 

yapıldığında  daha  iyi  iletişim  kurdukları 

gözlenmiştir (9). 

Masaj  yapılırken  birçok  doğal  yağlar 

(adaçayı yağı, badem yağı, lavanta yağı, rezene 

çekirdeği  yağı  vb)  kullanılabilmektedir.  Bu 

uçucu  aromatik  yağlar  analjezik  ve/veya 

spazmolitik  etkileri  amacıyla  masajın  etkilerini 

arttırmak  amacıyla  kullanılmaktadır.  Lokal 

kullanım  amacıyla  üretilen  bu  yağların  oral 

alınmasında  ise  ciddi  yan  etkiler  (konvulzyon, 

pnömoni, hipotoni vb) görülebilmektedir. (34) 

            Son 

dönemlerde 

spinal 

masaj 


(chiropracthic)  araştırmalara  konu  olmuştur. 

Spinal  kord  boyunca  spesifik  şekilde  yapılan 

masajla  somotovisseral  refleksi  etkilemekte, 

gastarointestinal 

motiliteyi 

ve 


içeriğinin 

hareketlerini  arttırarak  bebeğin  rahatlamasını 

sağlamaktadır  (12).  Yapılan  çalışmalarda 

plaseboya  göre  etkin  olduğu  gösterilmiştir. 

Ancak diğer tedavi modellerine üstünlüğü halen 

tartışma konusudur (12,35). Bazı araştırmacılar 

ise  bu  yaklaşımın  plasebodan  farklı  olmadığını 

ifade etmektedir (35). 

 

 

 



 

Çağdaş Tıp Dergisi 2013;3(2): 148-154 

 

Alagöz H. 



DOI: 10.5455/ctd.2013-89 

152 


 

Diğer tedavi seçenekleri 

 

Anne sütü kullanımı 

            Anne  sütü  alan  bebeklerde  formula  ile 

beslenen bebeklere göre infantil kolik daha sık 

görüldüğüne  dair  yayınlar  (10,26)  olsa  da  net 

bir  fikir  birliği  yoktur  (10,36,37).  Anne  sütü 

alan  bebeklerde  protein  intoleransından  çok 

süte  geçen  allerjen  maddeler  özellikle  de  inek 

sütü  proteini  suçlanmaktadır.  Diğer  allerjenler 

yumurta,  fındık, fıstık, bulgur, mercimek, kuru 

fasulye, lahana, turp, nohut, barbunya, baharatlı 

gıdalar  olarak  sıralanabilir.  Ayrıca  annenin 

kullandığı  çay,  sigara  ve  alkol  de  kolik  riskini 

arttırmaktadır  (38).  Annenin  bu  gıdaları 

almadığında  kolik  şikâyetlerinde  gerileme 

olduğunu  bildiren  yayın  daha  fazla  olsa  da 

(23,24,)  bazı  araştırmacılar  diyet  tedavisinin 

etkili olmadığını göstermiştir (24,11). 

 

Emzirmeyi değerlendiren bir çalışmada 



ise  kolikli  bebeklerin  annelerinin  emzirme 

tekniklerinin  daha  yetersiz  olduğunu,  ancak 

bunun bir sebep mi yoksa sonuç mu olduğunun 

bilinemediği ifade edilmiştir(39). 

 

Soya bazlı formula kullanımı 

            Soya  bazlı  formulalar  aslında  inek  sütü 

allerjisi  olan  bebekler  için  üretilmişti.  Ancak 

kesin  kullanım  endikasyonu  olmasa  da 

etyolojide inek sütü allerjisi de düşünülmesi ve 

çalışmalarda  anne  diyetinden  inek  sütü 

uzaklaştırıldığında  kolik  şikâyetlerinde  azalma 

görülmesi  nedeniyle  özellikle  inek  sütü  bazlı 

mamalarla 

beslenen 

bebeklerle 

yapılan 


çalışmalarda  kolik  şikâyetlerinde  anlamlı 

azalma  görülmüş,  soya  bazlı  formula  kesilip 

tekrar  inek  sütü  bazlı  formula  başlandığında 

şikâyetlerinin  tekrar  başladığı  gösterilmiştir 

(11,13,24).  Ancak  bazı  çalışmalarda  soya 

proteinininde  en  az  inek  sütü  proteinleri  kadar 

allerjen  olabildiği  ve  soya  bazlı  formula 

kullanan  bebeklerde  allerji  bulgularının  ortaya 

çıktığını göstermiştir (13). 

 

Whey  veya  kazein  proteini  hidrolize 



formula kullanımı 

            İnek  sütü  allerjisi  düşünülen  veya  soya 

bazlı  mama  ile  beslenmesine  rağmen  gaitada 

kan  ve  diğer  allerji  bulguları  olan  bebeklerde 

Whey  veya  kazein  proteini  hidrolize  formula 

kullanımı diğer formulalara göre pahalı olan bir 

tedavi  yöntemidir.  Soya  bazlı  formulalar  gibi 

infantil  kolikte  ilk  tercih  olmasa  da 

kullanıldığında  kolikli  bebeklerin  belirgin  bir 

şekilde 


fayda 

sağladığı 

gösterilmiştir 

(10,11,12,23,40).  Hatta  sukroz,  rezene  çayı, 

masaj  ve  hidrolize  mama  kullanılarak  yapılan 

bir  çalışmada  hidrolize  mama  kullanan  grupta 

ağlama  süresi  ve  kolik  şikâyetleri  diğerlerine 

göre  daha  az  olarak  bulunmuştur  (11).  İnek 

sütündeki  proteinlerin  %  80’ini  kazeinler  ve 

kalanını  da  whey  proteinleri  oluşturmaktadır. 

İnek sütü allerjisinin asıl nedeni kazein olmakla 

beraber  whey  proteinlerine  karşı  da  allerji 

görülebilir  (41).  İlk  tercih  olarak  hangisinin 

kullanılacağına  dair  kesin  kanı  olmasa  kazein 

proteini  hidrolize  mamalar  daha  ucuz  olması 

nedeniyle önerilmektedir (11).  

 

Sukroz (şerbet) kullanımı 

            Uzun  zamandır  sukrozun  özellikle 

yenidoğanlarda  ağrı  kesici  etki  gösterdiği 

bilinmektedir  (42).  Bu  etkinin  endojen 

opiyatları 

arttırarak 

ortaya 

çıktığı 


düşünülmektedir  (43).  Bu  durumun  kolikli 

bebelerde  de  etkili  olup  olmadığı  üzerine 

yapılan  çalışmalarda  olumlu  sonuçlar  elde 

edilmiştir  (43).  Çok  az  sayıdaki  çalışmada  ise 

sukrozun  etkinliği  yetersiz  olarak  bulunmuştur 

(13). 


          

Bitkisel çaylar 

            Toplumlarda  bir  önceki  kuşaklardan 

aktarılan çok sayıda bitkisel kaynaklı çaylardan 

bahsedilmektedir.  Birçoğunun  bağırsak  düz 

kaslarında 

gevşeme 


sağlayarak 

kolik 


şikâyetlerinde 

gerilemeye 

neden 

olduğu 


bildirilmiştir  (25).  Verilen  çayların  etkisi  ise 

düzenli  kullanıldıktan  7  gün  sonra  ortaya 

çıkmaktadır(44). Toplumlar arasında farklılıklar 

olsa  da  çalışmalar  da  rezene,  papatya,  mine 

çiçeği, meyan kökü, limon yağı, tarçın, karanfil, 

dereotu,  zencefil,  nane,  civanperçemi,  kakule, 

ıhlamur,  kedi  nanesi,  sinameki  ve  benzeri 

çaylarının  etkinlikleri  değerlendirilmiştir  (13). 

Bu  çaylar  tek  tek  kullanılabildiği  gibi  karışım 

halinde 


de 

kullanılabilmektedir 

(17,11). 

Bunlarla beraber tedavide her ilaç için standart 

bir miktar tespit edilemediğinden çok miktarda 

verilen  bitki  çaylarının  bebeğin  süt  alımını 

azaltabileceği  akılda  tutulmalıdır  (11,12,  17). 

Çok  bilinen  ve  kullanılan  bir  çay  olmasına 

rağmen  rezenenin  bakteri  ve  farelerde 

mutajenik  etkili  olduğunu  belirten  yayınlarda 

mevcuttur(44).  

            Yayınlanan  birçok  derlemede  de  bu 

çayların  uygunsuz  ve  yanlış  kullanımları 

halinde bebeklerde birçok yan etki görülebildiği 

bildirilmiştir (25,42). Özellikle kolik ile beraber 

kabızlık şikâyeti olan bebeklere verilen laksatif 

çayların  ciddi ishallere  ve böbrek  yetmezliğine 

neden olabildiği gibi yayınlar mevcuttur (42). 

  

Laktozsuz formula kullanımı  


Journal of Contemporary Medicine 2013;3(2): 148-154 

Alagoz H. 

DOI: 10.5455/ctd.2013-89 

 

153 



 

            Sindirilemeyen 

sütün 

bağırsakta 



fermente  olması  sonucu  ortaya  çıkan  fazla 

hidrojen gazının bağırsaklarda gerilmeye neden 

olduğu,  bunun  da  koliğe  neden  olduğu 

yönündeki hipotez nedeniyle kolikli bebeklerde 

kullanılmış, 

ancak 


beklenen 

fayda 


görülmemiştir  (11,13,20,21).  Ayrıca  laktoz 

intoleransı  da  olabileceği  düşünülerek  laktazlı 

mama  kullanılması  veya  öğünlere  laktaz  veya 

sindirim  enzimi  ilavesi  yapılması  önerilmiştir 

(12,25,21).  Genel  olarak  faydalı  olabileceğini 

ifade  eden  yazılar  olsa  da  etkinliğinin  kısıtlı 

olduğu  hatta  etkisiz  olduğunu  söyleyen 

araştırmacılar da mevcuttur (12,13). 

 

Bebeğin diyetine lif eklenmesi 

            Bebeğin  diyetine  lif  eklenmesi  yeni 

öngörülen  bir  fikir  olup  yapılan  birkaç 

çalışmada  infantil  kolik  bulgularında  anlamlı 

bir  iyileşme  sağlamadığı  gösterilmiştir  (11,17). 

Ancak  dışkılama  sayısı  az  ve/veya  kabızlığı 

olan,  sert  dışkılayan  bebeklere  günde  3-4  defa 

metil  selüloz  verilmesi  tavsiye  edilmektedir 

(25). 

 

Probiyotiklerin  ve/veya  prebiyotiklerin 



diyete eklenmesi 

            Uzun  süredir  erişkinlerde  probiyotikler 

birçok 

faydasından 



dolayı 

güvenle 


kullanılmaktadır.  Bazı  probiyotiklerin  ise 

yenidoğan 

döneminden 

itibaren 

kullanılabileceğini 

gösteren 

çalışmalar 

mevcuttur 

(23). 

Bağırsak 



florasının 

düzenlenmesi,  özellikle  allerjenlere  karşı 

duyarlılığı  etkilemektedir.  Bu  fikirden  yola 

çıkarak 


bağırsak 

mikroflorasının 

düzenlenmesinin  bağırsak  hareketlerini  de 

düzenleyebileceği düşünülmektedir (23). 

 

Akupunktur 

 

Birçok hastalığın tedavisinde kullanılan 



akupunktur  infantil  kolikli  bebeklerde  de 

uygulanmış,  bebeklerin  ağlama  süre  ve 

şiddetlerinde  azalma  sağlanmıştır  (45,46). 

Ayrıca  annelere  de  uygulandığında  anne 

sütündeki  TNF-α  düzeylerini  düşürdüğü 

böylelikle melatonin-seratonin metabolizmasını 

etkileyerek  kolik  sancılarını  azalttığını  ifade 

eden yayınlar da mevcuttur. (47) 

 

 

 

 

 

 

 

KAYNAKLAR 

 

1.  Bebeklerin  ağlamasının  yedi  nedeni  ve  sakinleştirme 

yöntemleri 

        http://www.babycenter.de/experten 

2. Çavuşoğlu H. (2001). Çocuk Sağlığı Hemşireliği Cilt 1, 

6. Baskı, Bizim Büro      Basımevi, Ankara, 59. 

3.  Yörükoğlu,  A.  Çocuk  Ruh  Sağlığı,  24.  Basım,  Özgür 

Yayınları, İstanbul, 2000:      32-33. 

4. Akçam M. İnfantil Kolik, Sted, 2004; 13(2): 66-67. 

5. Newman JD. Neural circuits underlying crying and cry 

responding in mammals. Behavioral  Brain Resarch 2007; 

182: 155-165. 

6.  St  James-Roberts  I.  Persistent  crying  in  infancy.  Arch 

Dis Child 1991; 66: 653-655. 

7.  Alvarez  M.  Caregiving  and  early  infant  crying  in  a 

Danish community. J Dev Behav Pediatr 2004; 2: 91–98. 

8. Reijneveld SA, van-der-Wal MF, Brugman E, Sing RA, 

Verloove-Vanhorick SP. Infant crying and abuse.  Lancet. 

2004; 364: 1340-1342. 

9. Çetinkaya B. Aromaterapi masajının bebeklerde koliğin 

giderilmesi üzerine etkisinin incelenmesi. Ege Üniversitesi 

Sağlık  Bilimleri  Enstitüsü  Hemşirelik      Programı  Çocuk 

Sağlığı  Ve  Hastalıkları  Hemşireliği  Anabilim  Dalı, 

Doktora Tezi,      İzmir, 2007. 

10. Lucassen PLBJ, Assendelft WJ, van Eijk JT, Gubbels 

JW, Douwes  AC, van  Geldrop WJ.  Systematic review of 

the  occurrence  of  infantile  colic  in  the  community.  Arch  

Dis Child 2001; 84: 398-403. 

11.  Lucassen  PL,  Assendelft  WJ,  Gubbels  JW,  van  Eijk 

JT,  van  Geldrop  WJ,  Neven  AK.  Effectiveness  of 

treatments  for  infantile  colic:  systematic  review.  BMJ 

1998; 316: 1563-1569 

12.  Yalaz  M.  İnfantil  Kolik  Tedavi  Modellerinin 

İncelenmesi. Türkiye Klinikleri: Pediatri 2003: 12(3): 206-

210. 

13. Wade S, Kilgour T. Extracts from “Clinical Evidence” 



Infantile Colic. BMJ 2001; 323: 437-40. 

14.  Wessel  M,  Cobb  J,  Jackson  E,  et.al.  Paroxysmal 

Fussing  in  Infancy  Sometimes  Called  Colic.  Pediatrics 

1954; 14(5): 421-434. 

15. Talachian E, Bidari A, Rezaie MH. Incidence and risk 

factors  for  infantile  colic  in  Iranian  infants.  World  J 

Gastroenterol 2008; 14(29): 4662-4666. 

16.  Sondergaard  C,  Skajaa  E,  Henriksen  T.  B.  Fetal 

growth  and  infantile  colic.  Archives  of  Diseases  in 

Childhood, Fetal and Neonatal Edition 2000; 83: F44-47. 

17.  Roberts  DM,  Ostapchuk  M,  O’brien  JG.  Infantile 

colic. American Family Physician 2004; 70: 735–739. 

18.  Illingworth  RS.  'Three  months  colic'.  Arch  Dis  Child 

1954, 29: 165-174. 

19.  Illingworth  RS.  Infantile  colic  revisited.  Arch  Dis 

Child 1985; 60: 981-985. 

20. Heine RG. Gastroesophageal reflux disease, colic and 

constipation  in  infants  with  food  allergy.  Curr  Opin 

Allergy Clin Immunol 2006; 6: 220–225.(Türkçe basımı) 

21. Pina  Dİ,  Liach  XB,  Arino-Armengol  B,  VV  Iglesias. 

Prevalence  and  dietetic            management  of  mild 

gastrointestial  disorders  in  milk-fed  infants.  World  J     

Gastroenterol 2008; 14(2): 28-254. 

22. Ellet MLC, Bleah DA, Paris S. Feasibility of kangaroo 

(skin-to-skin)  care  with  colicky  infants.  Gastroenterology 

Nursing 2003; 27(1): 9-15. 

23. Savino F, Cresi F, Castagno E, Silvestro L, Oggero R. 

A  randomised  double-blind  placebo  controlled  trial  of  a 

standardized  extract  of  Matricariae  recutita,  Foeniculum 

vulgare and Melisa officinalis (ColiMil®) in the treatment 



Çağdaş Tıp Dergisi 2013;3(2): 148-154 

 

Alagöz H. 



DOI: 10.5455/ctd.2013-89 

154 


 

of breastfed colicky infants. Phytother Res 2005, 19: 335-

340. 

24.  Campbell  JP.  Dietary  treatment  of  infantile  colic:  a 



double-blind study. J R Coll Gen Pract. 1989; 39: 11–14. 

25.  Yılmaz  G,  Gürakan  B,  Varan  B.  İnfantil  Kolik: 

Etyoloji, Tanı ve Tedavi, Türkiye Klinikleri Pediatri 1999; 

8: 169-175. 

26.  Crowcroft  NS,  Strachan  DP.  The  social  origins  of 

infantile colic: questionnaire study covering 76747 infants. 

BMJ 1997; 314: 1325–1328. 

27.  Balapatabendi  M,  Harris  D,  Shenoy  SD.  Drug 

interaction  of  levothyroxin  with  infantcolic  drops.  Arch 

Dis Child 2011 Sep; 96(9): 888-9. 

28. Canpolat FE, Armangil D, Korkmaz A. Asepromazin: 

Yenidoğanda  seyrek  görülen  bir  nörotoksisite  nedeni. 

Çocuk Sağ Hast Derg 2009; 52: 85-87. 

29. Çiftçi EK. 1-3 aylık bebeklerde gaz sancısı, etkileyen 

faktörler  ve  annelerin  bu  konudaki  uygulamaları,  Atatürk 

Üniversitesi  Sağlık  Bilimleri  Enstitüsü  Çocuk  Sağlığı  ve 

Hastalıkları  Hemşireliği  Anabilim  Dalı,  Yüksek  Lisans 

Tezi, Erzurum, 2005. 

30. St  James-Roberts  I,  Alvarez  M,  Csipke  E,  Abramsky 

T, Goodwin J, Sorgenfrei E. Infant crying and sleeping in 

London,  Copenhagen  and  when  parents  adopt  a 

“proximal”  form  of  care.  Pediatrics  2006;  117:  e1146-

e1155. 

31.  van  Slauwen  BE,  Engelberts  AC,  Boere-Boonekamp 



MM,  Kuis  W,  Schulpen  TWJ,  L’Hoir  P.  Swaddling:  a 

systematic review. Pediatrics 2007; 120: e1097-e1106. 

32. Epple A. The benefits of infant massage.   2003, June. 

33.  Welcoming  your  baby  into  the  wonderful  world  of 

massage. 

         http://media.wiley.com 

34.  Harmancı  K,  Eren  M,  Koçak  AK,  İpar  N,  Şahin  S. 

Elma  yağının  yanlış  kullanımına  bağlı  gelişen  kimyasal 

pnömonili  bir  olgu.  Asthma  Allergy  Immunol  2011;9: 

101-104. 

35.  Hughes  S,  Bolton  J.  Is  chiropractic  an  effective 

treatment  in  infantile  colic?  Archives  of  Disease  in 

Childhood 2002; 86; 382–384. 

36.  Rautava  P,  Helenius  H,  Lehtonen  L.  Psychosocial 

predisposing  factors  for  infantile  colic.  BMJ  1993;  307: 

600–604. 

37.  Hide  DW,  Guyer  BM.  Prevalence  of  infantile  colic. 

Arch Dis Child 1982; 57: 559-560. 

38.  Hill  DJ,  Roy  N,  Heine  RG,  et  al.  Effect  of  a  low-

allergen maternal diet on colic among breastfed infants: a 

randomized,  controlled  trial.  Pediatrics  2005;  116:  e709- 

e715. 


39.Yalçın  SS,  Kuşkonmaz  BB.  Relationship  of  lower 

breastfeeding 

score 

and 


problems 

in 


infancy. 

Breastfeeding Medicine 2011; 6(4):205-208. 

40. Rogovik AL & Goldman RD. Treating infants’ colic. 

Canadian Family Physician 2005; 51: 1209–1211. 

41.  Kırsaçlıoğlu  CT,  Özden  A.  Besin  alerjileri.  2006; 

10(2): 148-159. 

42.  Olofsdottir  E,  Forshei  S,  Fluge  G,  Markestad  T. 

Randomised controlled trial of infantile colic treated with 

chiropractic spinal manipulation. Arch Dis Child. 

2001; 84: 138-41. 

43. Markestad T. Use of sucrose as a treatment for infant 

colic. Arch Dis Child 1997; 76: 356-8. 

44.  Yakut  Hİ,  Tunç  B.  İnfantil  kolik.  Türkiye  Çocuk 

Hastalıkları Dergisi 2007; 1(1): 58-64. 

45.  Landgren  K,  Kvorning  N,  Hallström  I.  Feeding, 

stooling  and  sleeping  patterns  in  infants  with  colic  -  a 

randomized  controlled  trials  of  minimal  acupuncture. 

BMC Complementary and Alternative Medicine 2011; 11: 

93. 

46.  Landgren  K,  Kvorning  N,  Hallström  I.  Acupuncture 



reduces  crying  in  infants  with  infantile  colic:  a 

randomised,  controlled,  blind  clinical  study.  Acupunct 

Med 2010; 28: 174-179. 

47.  Çakmak  YO.  Infantile  colic:  exploring  the  potential 

role  of  maternal  acupuncture.  Acupunct

  Med  2011 



Dec; 29(4): 295-7. 

Yüklə 139,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin