Romatoid Artrit. Hayatı aktif yaşamak



Yüklə 200,47 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/3
tarix21.03.2017
ölçüsü200,47 Kb.
#12205
1   2   3

bedensel hareket ve spor

“İşleyen demir pas tutmaz“ – Bu atasözü özellikle romatizma 

hastaları için de geçerlidir. Hedefli egzersizler sayesinde vücudun 

hareket sisteminin öğeleri (kemikler, kıkırdaklar, adaleler) daha iyi 

bir kan dolaşımına kavuşmakta ve beslenmekte ve böylece  

adalelerin gücü ve dayanıklılığı artırılmaktadır. Bu ise, bedensel ve 

ruhsal memnuniyeti artırır. Bedensel aktivitenin ayrıca çok olumlu 

psikolojik etkileri bulunmaktadır. 



bilgi  

Eklemlerin katılaşmasını önlemek, adale ve kasları  

(eklemlerin yükünü hafifletmek üzere) güçlendirmek ve  

deformasyonlara yol açmamak için düzenli hareket etmek  

özellikle romatizma hastalığında gerekli ve amaca  

uygundur. Bu, hastalığa yakalanmış eklemler için de  

geçerlidir.

Jimnastik de dahil olmak üzere her türlü egzersiz, hastanın sağlık ve 

egzersizlere alışkanlık koşullarına uygun olmalıdır. Bazen, örneğin 

özellikle belirgin hastalık aktivitesinde ve akut ataklarda yalnızca 

pasif egzersizler mümkün olmaktadır. Hastalığın seyri yoğun değil 

ve hastanın genel sağlık durumu iyiyse, hedefli bir dayanıklılık 

ve / veya güç egzersizi yapılabilir. Ancak bunlar, önceden doktor 

veya fizyoterapist ile görüşülmelidir.

Romatoid artrit ile yaşamak

54


Daha fazla Balık yiyin. Balık yağlarının içerdiği doymamış 

Omega-3-yağ asitlerinin iltihap önleyici bir etkisi olduğu  

bilinmektedir. Bu asitler özellikle somon ve uskumru gibi yağlı  

deniz balıklarında bulunmaktadır. Bu nedenle sofranızda 

haftada bir veya iki kez deniz balığı yemekleri bulunması  

tavsiye edilmektedir. Doktora danışıldıktan sonra Omega-3 

yağ asitlerine ilişkin beslenme takviyesi de (somon yağı  

kapsülleri) yapılabilir.

   Eklemleri aşırı yük altında bırakmamak için mutlaka fazla 



kilolardan kaçının. Kilo veriyorsanız, kilonuzu yavaş bir şekilde 

azaltmanız gerekir.

 

 Ölçülü bir diyet hastalık aktivitelerinin azalmasını 



sağlayabilir. Ancak diyet girişimleri mutlaka doktora 

danışılmalı, aşırı kilo kaybına yol açmamalı ve sağlık durumunu 

olumsuz etkilememelidir.

  



Alkolün iltihap tetikleyici olması nedeniyle, aşırı alkol  

tüketiminden kaçının.

 

 Kesinlikle sigaradan uzak durun: Sigara içen kişiler  



hastalığın daha ağır seyri, kalp ve kan dolaşımı 

komplikasyonları ve romatizma nodülü oluşması açısından 

daha büyük bir risk taşırlar.

Romatoid artrit ile yaşamak

Bunun içerisinde bol taze meyve ve sebzeler, salatalar, hububat  

ürünleri (tam taneli), baklagiller ve (az yağlı) süt ürünleri yer 

almaktadır. Bunun dışında aşağıda sunulan öneriler yararlı olabilir:

 



 Bitkisel gıdaları tercih edin. 

Et ve salam tüketiminizi haftada en fazla iki sefere indirin.  

Hayvansal yağlar yerine geniş ölçüde bitkisel yağlar kullanın.

beslenme önerileri

Bugüne değin beslenmenin RA hastalığının oluşması ve seyri 

üzerinde belirleyici bir etkide bulunduğuna dair bilimsel olarak 

kanıtlanmış bir bilgi yoktur. Bu nedenle özel bir romatizma diyeti 

söz konusu değildir. Buna rağmen bazı romatizma hastaları 

belli gıda maddelerinin tüketilmesiyle şikâyetlerinin artması veya 

azalması arasında bir bağlantı gözlemlemektedir. Bu bağlamda 

bazen fındık, süt ürünleri, tatlılar, yağlı yemekler veya et özellikle 

yüksek miktarlarda dokunmaktadır. Burada kesin bir reçete yoktur. 

Neyin size iyi gelip neyin iyi gelmediğini ve vücudunuzun belli 

gıda maddelerine nasıl bir tepki gösterdiğini deneyerek öğrenin. 

Bazı gıda maddelerinin size iyi gelmediğini saptadıysanız, bun-

lardan uzak durmanız her halükarda daha doğru olacaktır. İlkesel 

olarak dengeli ve sağlıklı bir beslenme tarzı tavsiye edilmektedir. 

56


58

58

Sözlük



Sözlük.



A

Analjezik (çoğul: Analjezikler) 

ağrı kesici

Anamnez 

tıbbi geçmiş

Ankiloz 

kemik sertleşmesi

Ankilozan spondilit (= Bechterew Hastalığı) 

kronik iltihaplı bir eklem hastalığının belli bir türü

Antagonist 

belli bir etki veya yapıya karşı (örneğin reseptör)  

yönelik

 olan madde



antiinflamatuar 

İltihap önleyici

Antifilojistik 

iltihap önleyici

Antijen 

bağışıklık sisteminde bir tepki tetikleyebilen vücuda ait 

veya vücuda yabancı madde

Antikor (= İmmünglobulin) 

bağışıklık sisteminin bir tepkisi olarak meydana gelen 

ve spesifik bir şekilde belli bir madde veya yapıya 

(antijen) karşı yönelen bir protein.

Antiromatizmal (çoğul: Antiromatizmaller) 

romatizmal hastalıkların tedavisinde kullanılan ve farklı 

etkiler gösteren ilaçlar

Artrit 

bir eklemin iltihabı



Artrografi 

bir eklemin kontrast maddeli röntgeni

Artropati 

bir eklemin (iltihaplı veya dejeneratif) hastalığı

Artroskopi 

bir eklemin endoskopi yardımıyla görüntülenmesi

Artroz 

(aşırı zorlama veya yükleme nedeniyle oluşan)  



kronik-dejeneratif eklem bozukluğu 

 



b

Bağışıklık sistemi 

vücudun korunma sistemi; organizmadaki yabancı 

maddelerin (antijenler) veya bozulmuş vücut  

hücrelerinin (kanser) savuşturulmasından sorumlu olan 

tüm yapıların toplamı (hücreler, antikorlar, haberci 

maddeler vs.)

Biyolojik ilaç  

(çoğul: Biyolojik ilaçlar; İngilizce: Biologics, 

Biologicals) 

biyoteknolojik yöntemlerle elde edilen maddeler,  

“biyolojik maddeler”

Bechterew hastalığı 

bkz. Ankilozan spondilit; Morbus (Latince) = Hastalık 



C

C-reaktif Protein (CRP) 

kan serumunda oluşan belli iltihaplı süreçlerde, 

yoğunluğu birkaç saat içerisinde 1000 katına 

çıkabilen bir protein 

 



D

Diferansiyel teşhis 

birbirine benzer hastalık görüntülerinin ayırt edilmesi 

ve birbirine karşı sınırlandırılması

DMARD 

bkz. hastalığı modifiye eden antiromatizmal ilaç 



 



E

Efüzyon 

sıvı birikmesi, örneğin eklemde; dışarıdan şişme 

olarak gözükür ve yan bölgelerin sinirlerine baskı 

uygulandığında ağrıyabilir

Ekstraartiküler 

eklemler haricindeki organlarla  

(organ sistemleriyle) ilgili

Endoprotez 

vücudun bir uzvunun yerine konan ve yapay bir  

malzemeden üretilmiş parça, örneğin eklem protezi

Entezit 

tendon bağlantı yerinin iltihabı

Eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) 

Bir kan numunesi (pıhtılaşmayı önleyici bir madde 

katılarak) bir-iki saat dinlenmeye bırakıldığında, kan 

hücrelerinin (kan yuvarları) yerçekimi gereğince  

çökme hızı. Yüksek bir ESR, vücuttaki akut veya kronik 

bir iltihabın göstergesi olabilir. 

 



H



Hastalığı modifiye eden antiromatizmal tedavi 

(DMARD = Disease Modifying Antirheumatic Drug) 

uzun süre etkili, hastalığı modifiye edici  

antiromatizmal ilaç 

 



i



İmmünoloji 

bağışıklık sisteminin yapısı ve fonksiyonuyla ilgilenen 

bilim dalı

İmmünosupresif 

bağışıklık sisteminin tepkisini önleyici veya zayıflatıcı

İmmünosupresif ilaç 

bağışıklık sisteminin tepkisini önleyen veya zayıflatan 

ilaç


Interlökinler (İL) 

Lökositlerin (akyuvarlar) ürettiği ve bağışıklık sisteminin 

içerisinde bilgi alışverişini sağlayan, başka hücreleri 

aktive eden ve ayrıca hormon benzeri etkileri  

bulunan haberci maddeler. İnterlökinler türüne göre  

(İL-1 – İL-18) çok farklı etkiler gösterir.

İntraartiküler 

eklem içine, içinde

 



J



Jüvenil İdiopatik Artrit  

ağırlıklı olarak çocuk ve / veya gençlerin yakalandığı 

kronik bir eklem iltihabı 

 



K

Kan tablosu 

kanın bileşenlerinin (yuvarlar, renk) belirlendiği  

laboratuvar incelemelerine verilen genel ad

Kortiko(stero)idler (Glukokortikoidler) 

kortizondan türemiş ve ağırlıklı olarak iltihap önleyici 

bir etkiye sahip olan, ancak bunun ötesinde de başka 

etkileri de bulunan ilaç grubu

Kortizon 

böbreküstü bezinde üretilen kortizol hormonunun 

yapay olarak elde edilen bir türevi  

 



l

Lenfosit 

akyuvarların (Lökosit), bağışıklık sisteminde önemli  

bir rol oynayan alt çeşidi

Lökosit 

akyuvar




M

Makrofajlar 

Bağışıklık sistemine dahil olan akyuvarların (lökosit)  

bir alt çeşidi. Makrofajlar yabancı maddeleri  

“sindirebilmekte” ve bu nedenle yiyici hücreler olarak  

da adlandırılmaktadır.

Medyatörler 

hücreler arası iletişimi sağlayan haberci maddeler

Monoartiküler 

tek bir eklemle ilgili

Monoartrit 

tek bir eklemin iltihabı

Monoklonal 

tek bir hücreden türeyen veya bir hücre tarafından 

oluşturulan

Monoterapi 

tek bir ilaçla veya etkin maddeyle yapılan tedavi 

 



N

Non-Steroidal Antiromatizmal (NSAR) 

kortizondan (Steroid) türetilmeyen, ağrı ve iltihap  

önleyici etkisi olan ve prostaglandin üretimine  

dayanan bir etkin madde 

 



O

Oligoartiküler 

birkaç eklemle ilgili


60

60

Sözlük



Oligoartrit 

birkaç eklemin iltihabı

Oral 

ağızda, ağızdan



Otoantikorlar 

vücudun kendi dokusuna karşı yönelen antikorlar;  

otoantikorlar otoimmün

 hastalıklarında görülmektedir 

 



P



Pannus 

kıkırdak ve kemiklere girip bunları tahrip eden sinovyal 

hücre kütlesi, RA hastalığı için karakteristik

Parenteral 

ilacın ağız yoluyla değil başka yollardan  

(örn. damardan, deriden) uygulanması

Patogenez 

Hastalıkların meydana gelmesi ve gelişmesi

Plasebo 

yalancı ilaç

Poliartiküler 

birkaç veya çok sayıda eklemle ilgili

Poliartrit 

birkaç veya çok sayıda eklemin iltihabı

Proinflamatuar 

iltihap tetikleyici

Prognoz 

bir hastalığın veya durumun tahmini seyrinin 

değerlendirilmesi

progredient

ilerleyen, progresif

Progresyon

ilerleme (bir hastalığın veya bir değişimin)

Protein


amino asitlerinden oluşan organik bileşikler

Protez


yapay vücut uzvu

Psoriasis

sedef hastalığı

Psoriasis artriti

genellikle deri ve / veya tırnaklarda görülen, psoriasis 

(sedef hastalığı) ile birlikte gelişen kronik iltihaplı bir 

eklem hastalığı 

 



R

Rehabilitasyon 

eski haline getirmek, sağlık bozukluklarını gidermek  

üzere yeniden entegre etmek veya önleyici tedbirler 

almak

Remisyon 



hastalık belirtilerinin kalıcı veya geçici olarak yok 

olması; şikâyetlerin olmadığı durum

Reseptör 

Çoğunlukla bir hücrenin yüzeyinde bulunan ve haberci 

maddeler tarafından iletilen sinyalleri alarak hücrenin 

merkezine aktaran hücre yapıları. Reseptörler belli 

haberci maddeler üzerinde uzmanlaşmıştır ve hücreye, 

söz konusu haberci maddeye tepki verme kabiliyeti 

kazandırırlar.

Romatizmal faktör (RF) 

vücutta üretilen proteinlere karşı etkide bulunan 

antikorlar; bunlar bazı kronik-romatizmal hastalıklarda, 

özellikle romatoid artritte ve daha nadiren olmak 

üzere sağlıklı kişilerde kanıtlanabilir (“pozitif”)

Romatoid artrit (RA) 

eklemlerin kronik iltihaplı hastalığı, halk arasında  

romatizma olarak da adlandırılır, eski adı: kronik 

poliartrit 

 



S



Siklooksigenaz (COX) 

prostaglandin üretiminde anahtar bir rol oynayan 

enzim kompleksi

Sinovyal eklem 

içerdiği kemik yüzeyleri bir eklem kıkırdağı zarıyla 

kaplı olan ve boşluğunu sinovyal sıvıyla dolu olup, bir 

sinovyal zar tarafından sarılan ve bir bağdoku kapsülü 

ve bağlarla güçlendirilmiş eklem

Sinovyal zar (= Sinovialis) 

eklem boşluğunu kaplayan ve sinovyal sıvıyı üreten 

eklem kapsülünün bağ dokusundan oluşan iç zarı

Sinovit (= Sinovialitis) 

sinovyal zarın iltihabı

Sinovyal sıvı = Sinovya

kemik yüzeylerinin sürtünmesini azaltmaya katkıda 

bulunan ve eklem boşluklarında (sinovyal boşluklar) 

bulunan koyu sıvı

Sistemik 

bir organ sistemiyle veya (geniş anlamda) organlar 

sistemiyle, yani tüm organizmayla ilgili

Sitokin

Bağışıklık sisteminin hücreleri ile başka hücreler 



arasında sinyaller ileten ve böylece immün sistem 

tepkilerinde önemli bir rol oynayan çok sayıdaki 

doğal haberci maddeye verilen ortak ad. Sitokinler 

iltihap tetikleyici (proinflamatuar), bağışıklık sistemini 

düzenleyici ve kan üretimini yönlendirici çok farklı 

fonksiyonlara sahiptir. Sitokinlere örneğin interlökinler 

veya TNF-a dahildir.

Steroid 


bkz. Kortikosteroidler

Subkutan (s. c.) 

deri altı 

 



T

TNF-a-İnhibitörü 

TNF-a-antagonisti (karşıt)

Tümör Nekroz Faktörü (TNF) alfa (a) 

bağışıklık sisteminde çok farklı etkilere sahip olan  

ve pek çok iltihaplanma sürecinde merkezi bir rol  

oynayan doğal bir haberci madde (sitokin)


62

Daha fazla bilgi



Kitap  önerileri   

 



Diagnose Rheuma. Lebensqualität mit einer entzündlichen Gelenkerkrankung 

(Romatizma teşhisi. İltihaplı bir eklem hastalığında yaşam kalitesi) 

Daniela Loisl ve Rudolf Puchner 

Springer Vienna Yayınevi, 2. Baskı, 2008 

ISBN-13: 978-3211756379

 



Rheuma – ein Patientenlehrbuch. 

(Romatizma – Hastalar için bir ders kitabı.) 

Wolfgang Miehle 

Rheumamed-Yayınevi, 2007 

ISBN-13: 978-3981096002

 



Entzündliches Gelenkrheuma. Rat, Hilfe und Informationen 

(İltihaplı eklem romatizması. Tavsiyeler, Yardım ve Bilgiler) 

Wolfgang Miehle 

Rheumamed-Yayınevi, 4. Baskı, 2005 

ISBN-13: 978-3980660761

 



Rheumatoide Arthritis – alles was hilft.  

Therapien und Tipps für Menschen mit Gelenkrheuma 

(Romatoid Artrit – Yardımcı olan her şey. 

Eklem romatizmalılar için tedavi ve tavsiyeler) 

Michaela Sievers  

Govi-Yayınevi, 1. Baskı, 2003 

ISBN-13: 978-3774109940

 



Kursbuch Rheuma. Neue Wege der Schmerzlinderung und Heilung 

(Romatizmaw Kurs Kitabı.) 

Dr. med. Susanne Holst ve Ulrike Preußiger-Meiser 

Südwest Yayınevi, 2. Baskı, 2004 

ISBN-13: 978-3517067544

İnternet adresleri

 



www.rheumanet.org 

Das Deutsche Rheumahaus (Alman Romatizma Evi) romatizmal  

hastalıklar hakkında çeşitli bilgi ve linkler sunmaktadır

 



 www.rheuma-online.de 

Romatizma hakkında A’dan Z’ye bilgiler. Hastalık ve tedavi  

olanaklarıyla ilgili güncel bilgiler. Hastalar arasında deneyim  

alışverişi olanağı.

 

www.rhzmev.de 



Rheumazentrum München (Münih Romatizma Merkezi):  

A’dan Z’ye romatizma, psoriasis artriti ile ilgili sayısız resim,  

doktor bulma olanağı

 



 www.rheuma-wegweiser.de 

Romatizmal hastalıklarla ilgili tavsiye edilebilir nitelikli  

web sitelerinin bir listesi.

Özyardım grupları

 



Deutsche Rheuma-Liga Bundesverband e. V. 

Maximilianstr. 14 

53111 Bonn 

Tel.: 02 28 / 7 66 70 80 

Faks: 02 28 / 7 66 06 20 

www.rheuma-liga.de

  

Deutsche Rheuma-Liga Bundesverband e. V. (Federal Alman Romatizma Birliği) 



yaklaşık 250.000 üyeyle sağlık alanındaki en büyük özyardım kuruluşudur. 

Sunulan hizmetler arasında hastalar için yardım ve özyardım, bedensel 

hareket olanakları, kamuoyunun bilgilendirilmesi ve romatizma hastalarının 

çıkarlarının temsil edilmesi bulunmaktadır.



Daha fazla bilgi.

Romatoid Artrit. Hayatı aktif yaşamak.

Hastalar için danışma el kitabı.



Pfizer Pharma GmbH

Telephone

 

030 - 55 00 55 01

Fax

 

030 - 55 00 54 99 999

Monday – Friday 8:00 a.m. – 6:00 p.m.

 

www.pfizer.com/info@pfizer.com

62

33



1/

Ve

rs.



 1/

04

-1





Yüklə 200,47 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin