bilgi
Eğer bu ilaçlardan birini kullanıyorsanız, o preparat ile
yapılan tedavi sırasında nelere dikkat etmeniz gerektiğini
doktorunuzla etraflı bir şekilde görüşmelisiniz.
Her etkili tedavide olduğu gibi, hastalığı modifiye edici ilaç teda-
visinde de arzu edilmeyen etkiler ortaya çıkabilir. Tedavi sırasında
alışık olmadığınız şikâyetlerle karşılaşırsanız, doktorunuzu bu
konuda bir an önce bilgilendirmelisiniz. Olası yan etkileri
zamanında belirleyebilmek ve gerekli önlemleri alabilmek için
düzenli doktor kontrolleri zorunludur. Bu kontrollerde doktorunuz
sizi muayene edecek ve aldığınız ilaçların türüne göre ve belirli
laboratuvar değerlerini inceledikten sonra gerekli görürse, ek
muayeneler düzenleyecektir.
Hastalığı modifiye edici ilaçların hemen hemen tümü için geçerli
olan husus, bunların hamilelikte ve emzirme süresince
kullanılmamasıdır. Doğum yapabilecek yaşta
olan kadınlar tedavi süresince ve tedaviden
sonra da belli bir süre olmak üzere
güvenilir bir doğum kontrolü
yöntemiyle korunmalıdır.
Erkekler bazı preparatlarda tedavi sırasında ve kısmen tedavi
sonrasında olmak üzere çocuk yapmamalıdır. Bu, aynı zamanda,
çocuk sahibi olmayı arzu etmeniz durumnda doktorunuzu
zamanında bilgilendirmeniz anlamına gelmektedir.
En önemli modifiye edici ilaçlar aşağıda açıklanmaktadır. Bu
bağlamda yalnızca en önemli bilgilere yer verilmiştir.
34
Sulfasalazin
Sulfasalazin in etkisi daha hafiftir. Sulfasalazin tablet şeklinde ve
genelde günde iki kez alınır. Dozaj başlangıçta düşük tutulmakta
ve ilk haftalarda giderek artırılır. İlacın etkisinin kendisini göstermesi
dört ile on iki hafta arasında beklenmektedir. Üç ay geçtikten sonra
belirgin bir iyileşme olmazsa, doktor dozajın artırılması ile ilgili
bir karar verir. Sulfasalazin in yeterli etkiyi gösterip göstermediği
ancak altı ay sonra kesin bir değerlendirmeye tabi tutulabilir.
En sık görülen yan etkileri arasında ciltte kaşıntılı döküntüler, bulantı,
karın ağrısı, iştahsızlık, baş ağrısı, güçsüzlük hissi ve yorgunluk yer
alır. İstenmeyen etkilerin çoğu özellikle tedavinin ilk haftalarında
görülür.
Yan etkilerin tam listesini ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz.
bilgi
MTX birkaç on yıldan beri RA hastalığının ve başka
iltihaplı-romatoid hastalıkların tedavisinde başarılı bir şekilde
kullanılmaktadır.
MTX romatoid artrit hastalığında en sık yazılan ilaçtır. Sayısız
bilimsel araştırma MTX’in başarılı etkisini ve hem tek başına,
hem de başka ilaçlarla kombine edilerek uygulanabilirliğini
kanıtlamıştır.
Metotreksat
Metotreksat (MTX) çok yönlü etkileri olan bir ilaçtır. MTX, yüksek
dozlarda hücrelerin çoğalmasını önlemektedir, bu kanser teda-
visinde yararlanılan bir etkidir. MTX düşük Düşük dozlarda iltihap
önleyici ve immünolojik süreçlere müdahale edici bir etki gösterir.
RA hastalığında MTX düşük dozlarda kullanılmakta ve iltihap
sürecine müdahale ederek bağışıklık sisteminin aşırı tepkilerini
önlemek suretiyle etkide bulunmaktadır.
MTX kullanıma hazır şırınga, enjeksiyon veya infüzyon solüsyonu ve
tablet halinde mevcuttur ve haftada bir kez alınmaktadır. Hastanın
kendisi tarafından uygulanmak üzere subkutan (yani insülin enjeksi-
yonunda olduğu gibi deri altı) enjeksiyon da mümkündür.
Başka çoğu maddeden farklı olarak MTX genelde etkisini nispeten
kısa bir süre içerisinde, yani dört ile sekiz hafta arasında göster-
mektedir. Tedavide başarı sağlanamazsa, dçoğu zaman önce
dozaj artırılır.
En önemli yan etkileri karaciğer ve kan değerlerinde görülen
değişikliklerdir. Hastalar MTX tedavisi sırasında karaciğeri korumak
için alkollü içkilerden uzak durmalıdır. Ayrıca güneş ışınlarına
yoğun bir şekilde maruz kalmaktan kaçınılmalıdır.
Bunun dışında sıkça ağız mukozası iltihabı, iştahsızlık, bulantı, kusma,
karın ağrıları ve ishal görülmektedir. Yan etkilerin tam listesini
ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz.
34
36
Leflunomid
Leflunomid RA hastalığında iltihabı, bağışıklık sisteminin bozuk
tepkilerini ve doku üretiminin aşırı artışını önlemek suretiyle etki
göstermektedir. Tablet şeklinde ve genelde günde bir kez
alınmaktadır. Etkisi yaklaşık dört ile altı hafta arasında kendini
gösterir. Tedavinin başarısı en erken dört ay sonra güvenli bir
şekilde değerlendirilebilir.
En sık görülen yan etkileri arasında iştahsızlık, bulantı, kusma,
karın ağrısı, ishal, baş ağrısı, yorgunluk, saç dökülmesi veya cilt
döküntüleri yer almaktadır. Bazı hastalarda hafif bir tansiyon
artışı veya geçici bir kilo kaybına rastlanır.
Tedavi süresince ilk altı ay içerisinde her iki haftada bir ve daha
sonra dört-sekiz haftada bir kontrol tetkikleri gerekli olmaktadır.
Bu tetkiklerde tansiyon ölçülmekte ve kan ve idrar tahlilleri
temelinde karaciğer ve böbrek fonksiyonları ve ayrıca
vücudun kan üretimi kontrol edilmektedir.
Tedaviyle ilgili bilgiler
36
Siklosporin
Siklosporin immünosupresif (yani bağışıklık sisteminin tepkisini
baskılayıcı) ve iltihap önleyici bir etkide bulunur. Madde kapsül
veya içilen solüsyon şeklinde mevcuttur ve dozaj vücut ağırlığına
göre ayarlanır. Siklosporin genelde günde iki kez alınır. Etkinin
oluşması dört ile sekiz hafta arasında, nadir hallerde altı ay kadar
sürmektedir.
En sık görülen yan etkileri arasında diş etlerinde değişiklikler,
yüksek tansiyon, bulantı, kusma, ishal ve vücut kıllanmasının artışı
yer alır. Zaman zaman karaciğer ve / veya böbrek fonksiyonunda
bozukluklar, yorgunluk, rahatsızlık hissi ve titreme de gözlemlen-
mektedir. Enfeksiyon riski biraz yükselir. Yan etkilerin tam listesini
ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz.
Hastalığı modifiye edici başka ilaçlar
Yukarıda belirtilenlerin haricinde RA hastalığında etkili olan
azatioprin, siklofosfamid veya (D-)penisilamin gibi başka ilaçlar
da vardır. Bunlar, çok ağır yan etkiler göstermeleri nedeniyle
bugün artık son derece ender olarak veya yalnızca çok ağır
hastalık seyirlerinde veya başka ilaçların etkisiz kaldığı
durumlarda uygulanmaktadır.
Altın preparatları
Altın preparatları hem tablet şeklinde (oral), hem de enjeksiyon
solüsyonu olarak (parenteral) uygulanabilir. Tabletler nispeten hafif
etkili olup, bundan dolayı başka ilaçlarla birlikte kombinasyon
halinde kullanılmaktadır. Enjeksiyon solüsyonu (örneğin sodyum
aurotiomalat) intramüsküler (kaba et kasına) e njekte eedilir ve
etkisi daha güçlüdür.
RA hastalığının tedavisinde altın preparatlarının önemi, son yıllarda
daha yeni ve etkili tedavi imkanlarının ortaya çıkması nedeniyle
büyük ölçüde azalmıştır.
Sıtmaya karşı kullanılan ilaçlar:
klorokin, hidroksiklorokin
Klorokin ve hidrosiklorokin adlı maddeler tropik bir hastalık olan
sıtmanın önlenmesi ve tedavisinde de kullanılmaktadır. Bunlar, RA
hastalığında immünolojik tepkileri hafifletmek suretiyle etki gösterir.
Ağırlıklı olarak başka modifiye edici ilaçlarla birlikte kombinasyon
halinde uygulanırlar. Etkinin meydana gelmesi üç-dört ay, bazen
de altı aya kadar sürebilir. Her iki ilaç yalnızca tablet şeklinde
mevcuttur. Genelde günde iki kez alınırlar. Dozaj vücut ağırlığına
göre ayarlanır.
Yan etkilerin çoğu özellikle tedavinin ilk haftalarında görülür. En sık
görülen yan etkileri bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi veya
yorgunluktur. Tedavi sırasında güneş ışınlarına yoğun bir şekilde
maruz kalmaktan kaçınılmalıdır. Tedavinin başlangıcında bazen
bulanık görme, ışığa duyarlılık veya renkleri ayırt edememe gibi
görme bozuklukları meydana gelebilir. Bu değişiklikler tehlikeli
değildir ve kısa bir süre sonra kaybolurlar. Tedavi sırasında nadiren
de olsa retinada değişiklikler meydana gelebilir, ancak göz
doktoru kalıcı hasar oluşmadan bunları zamanında teşhis ederek
müdahale edebilir.
Tedaviyle ilgili bilgiler
38
Biyolojik maddeler
Biyolojik ilaçlar adı verilen ilaç grubu, pek çok farklı hastalık için
geliştirilmiş olan yeni nesil bir ilaçlar grubudur. Burada gen tekno-
lojisiyle üretilen ve vücuttaki doğal maddelerin aktivitesini artırmak
veya önlemek suretiyle tedavi açısından etkili olan farklı proteinler
söz konusudur. Bunlar biyoteknolojik yöntemler aracılığıyla canlı
hücrelerden elde edilir. Bu maddeler ağırlıklı olarak
monoklonal, yani tek bir hücreden türeyen ve
yapısal birlik gösteren antikorlar,
hücresel haberci maddeler
veya füzyon proteinleri adı verilen başka proteinlerdir. Biyolojik
ilaçlar RA hastalığında ve başka kronik iltihaplı hastalıklarda rol
oynayan bozuk immünolojik süreçlerin farklı düzeylerine hedefli
müdahalelerde bulunabilmek amacıyla geliştirilmiştir. Bunlar
büyümeyi ve iltihabı tetikleyen haberci maddeleri önleyerek etkide
bulunmakta ve böylece patolojik durumların oluşmasına katkıda
bulunan hücrelerin etkileşiminin önüne geçmektedir.
Örneğin Tümör Nekroz Faktörü alfa (TNF-a) veya İnterleukin
(İL)-1 bu bağlamdaki önemli saldırı noktalarıdır. Bu haberci
maddeler, hücrelerin yüzeyinde yer alan ve reseptör adı verilen
protein yapılarına kenetlenerek belli hücreler üzerinde etkide
bulunmaktadır. Bu reseptörler aracılığıyla hücreye önemli sinyaller
aktarılmaktadır. Bazı biyolojik ilaçlar sinyal maddesinin kendisini
bloke ederken, bazıları da reseptörü işgal ederek haberci
maddenin etkisini göstermesini engellemektedir.
Preparatların çoğu deri altına (subkutan) enjekte edilmekte ve
gerekli eğitim verildikten sonra bu işlem hastanın kendisi tarafından
yapılabilmektedir.
Tedaviyle ilgili bilgiler
40
“ Biyolojik ilaçlarla uygulanan modern tedavi yöntemleri iltihap
sürecine, hastalığı modifiye edici ilaçlara kıyasla daha hedefli
bir müdahalede bulunmaktadır. Biyolojik tedaviler bu nedenle
iltihabı daha hızlı ve daha güçlü bir şekilde önlemekte ve
bunun yanı sıra vücudun fonksiyonlarıyla çok iyi uyuşmaktadır.
Yapılan araştırmalar, en iyi tedavi sonuçlarının geleneksel
modifiye edici ilaçlar ile yeni biyolojik ilaçların kombinasyonu
sayesinde elde edildiğini kanıtlamıştır.”
Profesör Dr. Markus Gaubitz
Biyolojik ilaçlar tam anlamıyla belli bir hedefe yönelik oldukları
için, görünüşe göre vücuttaki doğal (fizyolojik) süreçleri geleneksel
ilaçlar kadar etkilememekte ve yan etkileri daha az olmaktadır.
Hatta bazı maddeler en olumlu koşullarda, tamamlanmış eklem
hasarlarında onarım süreçleri başlatabilmekte ve meydana gelen
değişikliklerin eski halini almasına katkıda bulunabilmektedir. En sık
görülen yan etkileri, enjeksiyondan sonra iğnenin batırıldığı yerde
kızarıklık, şişme, ağrı ve kaşınma gibi tepkilerdir.
Yan etkilerin tam listesini ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz.
Modifiye edici ilaçlarda olduğu gibi, biyolojik ilaçlar da hamilelik
ve emzirme süresi içerisinde kullanılmamalı ve doğum yapabilecek
yaşta olan kadınlar, bu bağlamda bu maddelere ilişkin yeterince
deneyim mevcut olmadığı için en azından tedavi sırasında hamile
kalmamalıdırlar.
42
Tedaviyle ilgili bilgiler
“ Biyolojik ilaçlarla gerçekleştirilen bir tedavi sayesinde, henüz
erken bir safhada (iki senenin altında) bulunan pek çok
romatoid artrit hastası hedeflediği remisyona kesinlikle
ulaşmaktadır. İlaçların yüksek iltihap aktivitesinde gösterdiği
etki de iyidir.
Ancak son yıllarda elde edilen deneyimler, uzun süredir RA’dan
şikayetçi olan hastaların da TNF-a-antagonistleriyle yapılan
tedaviden önemli yararlar sağladığını göstermiştir.”
Profesör Dr. Markus Gaubitz
Bu maddelerin geliştirilmesi ve üretimi çok külfetli olduğunan,
uygulanmaları geleneksel tedavi yöntemlerine göre daha
pahalıdır. Bu nedenle biyolojik ilaçlar ağırlıklı olarak, modifiye
edici ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya bu tedavinin uygun
olmadığı veya yan etkiler nedeniyle uygulanamadığı hastalara
yönelik bir opsiyon olarak değerlendirilmelidir.
Biyolojik ilaçlarla ağır vakalarda bile önemli iyileşmeler
sağlanabilir. İlaçların etkisi genelde birkaç hafta içerisinde
görülmektedir.
Blindtext
Romatoid artrit ile yaşamak
44
Fiziksel tedavi önlemleri
Eklem fonksiyonlarının korunması için ağrıların hafifletilmesine ve
iltihabın bastırılmasına yönelik olarak sürdürülen ilaç tedavisinin
yanı sıra farklı yöntemlerden oluşan fiziksel tedavi önlemleri de
önem taşır. Bu uygulamaların her hastaya kişisel olarak biçilmiş
olması gereklidir. Bunlar arasında soğuk ve sıcak tterapileri,
kaplıcalar, masajlar ve elektroterapi dahildir. Buradaki amaç
ağrıları hafifletmek, iltihaba karşı koymak ve adalelerin gevşemesini
ve kan dolaşımını desteklemektir.
Özellikle akut eklem iltihaplarında soğuk terapisi, şişin inmesi ve
iltihabın gerilemesi açısından çok uygundur. Soğuk, hem lokal
(kriyoterapi, örneğin buz kalıplarıyla) hem de tüm vücuda yönelik
(soğuk oda) bir şekilde uygulanabilir.
Hastalığın içinde bulunduğu safhaya uyum gösteren ve en optimal
hareket yeteneğini yeniden elde etmeyi veya korumayı hedefleyen
bir jimnastik programı özel bir önem taşımaktadır. Bu bağlamda bir
uzman kılavuzluğunda spesifik hareket egzersizleri yapılır. Bu
egzersizlerin çoğunu bir kez öğrendikten sonra düzenli bir şekilde
evde tek başına yapmak mümkündür.
Romatoid artrit ile yaşamak.
Ergoterapi de yararlı olabilir. Ergoterapi kısıtlanmış olan hareketleri
egzersizler aracılığıyla geliştirmeye ve yeniden öğrenmeye
katkıda bulunur. Bu sayede hastanın özel ve meslek hayatındaki
bağımsızlığı güçlenir. Bazen yardımcı araçlarla donanmak da
gerekli olabilir.
Bu önlemler işlevselliği korumak, günlük hayatta olası mevcut
kısıtlamaların daha iyi üstesinden gelmek ve bundan kaynaklanan
sorunları daha iyi aşmak üzere yardımcı olabilir. Günlük hayat için
gerekli olan yardımcı araçlar ve bunların doğru kullanımı hakkında
bilgi ve tavsiyelerde bulunmak da ergoterapinin görevleri arasında
yer almaktadır.
Blindtext
Cerrahi yöntemler
Zaman zaman RA hastalığında gerek eklemlerin bozulmasının
önüne geçmek, gerekse de -çok daha yaygın olarak- eklemlerin
işlevselliğini korumak amacıyla cerrahi müdahaleler gerekli
olmaktadır.
Bazı önlemler eklemlerdeki tahribatın daha fazla büyümesini
önlemeye hizmet etmektedir. Tek veya az sayıda eklemde, hastalığa
bağlı olarak değişikliğe uğrayan sinovyal doku endeskopik bir
müdahaleyle (yani refleksiyon yoluyla) alınabilir. Bu tür bir müdahale
sinoviyal ektomi olarak adlandırılmaktadır.
Eklem veya kaslarda artık oluşmuş bir hasar söz konusuysa,
bunların fonksiyonu onarım amaçlı cerrahi bir müdahaleyle yeniden
sağlanabilir. Bazen de bir eklemin sabitleştirilmesi (artrodez) veya
hastaya yapay bir eklem takılması (endoprotez) gerekli olabilir.
Böyle bir opera-syonun anlamlı olup olmayacağı ve ne zaman
yapılması gerektiği, eklemin tür ve fonksiyonu, hastalığın safhası ve
boyutları gibi durumlara bağlıdır.
Radyoaktif sinovektomi
Örneğin bir sinovya alındığında, muhtemelen içeride kalan dokuyu
tamamen yok etmek için müdahaleden bir süre sonra radyoaktif
sinovektomi adı verilen yöntem uygulanır. Bu yöntemde iltihaplı
dokunun yok edilmesi için ekleme radyoaktif bir madde enjekte
edilir ve bu madde iltihaplı dokuyu imha eder.
46
Romatoid artrit ile yaşamak
48
Romatoid artrit ile yaşamak
48
bilgi
RA hastalığının hastalarda yalnızca bedensel şikayetlere değil,
aynı zamanda ruhsal sıkıntılara da yol açması nedeniyle esas
tedavinin yanı sıra psikoterapik önlemler ve / veya psikososyal
bir bakım ve gözetim, hastalıkla ilişkili pek çok sorunun
üstesinden gelmek üzere büyük bir destek oluşturabilir.
Hedefe uygun stratejiler sayesinde ağrılara verilen tepkiler de
olumlu yönde etkilenebilir.
Diğer ek önlemler
Yukarıda tarif edilen tedavi yöntemleri ihtiyaca göre ek önlemlerle
desteklenebilir. Bunları geleneksel ilaç tedavisiyle de gayet iyi
kombine etmek mümkündür.
Bu bağlamda davranış terapisi, gevşeme egzersizleri, meditasyon,
Yoga veya Tai Chi gibi farklı yöntemler yararlı olabilir. Bunlar sıkıntı
ve ağrılarla daha iyi başa çıkılmasını mümkün kıldığı gibi, yaşam
kalitesinin artırılmasını ve hastalığın uzun vadede daha iyi bir seyir
göstermesini de sağlarlar. Bu yöntemler ayrıca, hastalıkla ilişkili
olarak görülen depresyon veya yorgunluk belirtileri gibi psikolojik
sorunların üstesinden gelinmesine katkıda bulunabilir.
Hangi yöntemin sizin için doğru ve en uygunu olduğunu zaman
içerisinde kendiniz keşfetmelisiniz. Çünkü her yöntem her hasta için
uygun değildir. Bu konuda elbette doktorunuza veya terapistinize
de danışabilirsiniz.
“ İyimser bir genel tavır arzu edilir bir durum olmasına
rağmen, her zaman kolaylıkla benimsenemez. İyimser bir
genel tavır, romatoid artrit hastasının modern bir anlayış
bazında her alanda mümkün olduğunca normal bir hayat
sürdürmesini ve bunu aktif bir şekilde hedeflemesini
içermektedir.”
Profesör Dr. Markus Gaubitz
Alternatif tedavi
Romatizmal hastalıkların (destekleyici) tedavileri kapsamında
“alternatif tıp” alanından gelen pek çok sayıda ilaç ve yöntem
bulunmaktadır. “Komplementer” tedaviler adı verilen yöntemlere
biorezonans terapileri, Bach çiçek terapisi, hastanın kendi kanı ve
idrarıyla yapılan terapi ve çeşitli enerji terapileri dahildir. Bunların
etkinliği kesin olarak kanıtlanmadığı için geleneksel tıpta
uygulanmazlar.
Birçok bitkisel maddenin (fitoterapi) enflamasyon önleyici veya
kortizon benzeri bir etkisinin olduğu düşünülmektedir. Ancak bu
maddeler de “konvansiyonel tıp” ölçütlerine göre incelenmemiştir.
Ayrıca bitkisel maddelerin de yan etkileri söz konusu olabilir.
Bir madde uzun süreli bir uygulama sonucunda beklenen etkiyi
hala göstermiyorsa, burada dikkatli olunmalıdır.
50
Romatoid artrit ile yaşamak
Bu maddeler temel ilaç tedavilerinin yerini alamaz! Tam tersine:
Eğer temel ilaç tedavisi gibi daha etkili önlemlerin gecikmesine ve
hatta engellenmesine neden olurlarsa, eklemlerde kalıcı hasarlar
meydana gelebilir.
Yine de böylesi bir madde bazı durumlarda yardımcı olup spesifik
tedaviyi destekleyebilir. Bir yöntem ile iyi deneyimler elde ettiyseniz,
normal olarak bunu uygulamaya devam etmenizde bir sakınca
yoktur. Ancak her halükarda alternatif tıp metotlarını uygulamadan
önce doktorunuza danışmanız doğru olur.
Blindtext
Olumlu düşünmeye çalışın ve kaderinizden şikayetçi
olmayın. Pozitif ve kendine güvenli bir bakış açısı sayesinde,
hastalık ve tedavinin beraberinde getirdiği pek çok baskı ve
kısıtlamanın üstesinden daha iyi gelebilirsiniz.
Hastalığın günlük yaşamda size kısıtlar koymasına izin
vermeyin, tam tersine hayatınıza, ondan zevk alacak bir
şekilde ve boş zamanlarınızı ailenizle ve arkadaşlarınızla
birlikte değerlen-direrek, seyahatlere çıkarak v. b. yön verin.
Hastalığınız hakkında bilgi edinin ve uzmanlardan ve
örneğin hasta örgütlerinde tanıştığınız başka hastalardan
yardım ve tavsiye alın. Paylaşılan acı yarım acıdır –
özyardım grupları bu nedenle büyük bir destek anlamına
gelmektedir. İnsan dünyada sorunlarıyla yalnız başına
olmadığını anlar ve çeşitli şekillerde desteklenir.
Her yeni tedavi veya önlem ona ek olarak zaman ayırmanız
anlamına anlamına gelse ve beraberinde yeni yükümlülükler
getirse de, sağlığınız için bu zahmete katlanın.
bilgi
Özellikle RA hastalığının daha ağır seyirlerinde
“yumuşak” yöntemler, örneğin bitkisel maddelerle
gerçekleştirilen tedaviler eklemlerin giderek artan
tahribatını önlemek için yeterli değildir.
Özyardım ve günlük yaşamda destek ile ilgili öneriler
Romatizma uzun yıllar boyunca, değiştirilmesi mümkün olmayan
bir kader olarak kabul ediliyordu. Neyse ki, o günler artık geride
kaldı: Günümüzde modern tedavi yöntemleri sayesinde yıkıcı
hastalık süreçlerinin ilerlemesi önlenebilmekte veya belirgin bir
şekilde yavaşlatılabilmekte ve hastalıktan kaynaklanan şikâyetlerin
geniş ölçüde, hatta tam olarak yok olması sağlanabilmektedir.
Buna rağmen kronik ve tam olarak tedavisi mümkün olmayan bir
hastalıkla yaşamak yorucu ve zorluklarla dolu olabilir. Bunun
ötesinde tedavi ve tedaviyi destekleyen önlemler çoğu zaman
zahmet verici ve zaman alıcıdır. Aşağıda belirtilen tavsiyeler
hastalıkla daha iyi yaşayabilmeniz ve başa çıkabilmeniz
açısından size yardımcı olacak ve tedavinin başarısına nasıl katkı
sağlayacağınızı gösterecektir.
UÇ
Özyardım grupları kronik hastalıklardan şikayetçi insanlar için
son derece anlamlıdır. Bunlar önemli yararlar sağlar ve pek çok
değişik görevleri yerine getirirler. Hastalar kendi aralarında
yaptıkları görüşmelerde yeni bilgiler edinebildikleri gibi, bazı
konularda onay da bulabilir ve yeni arkadaşlıklar kuabilirler.
Bu gruplar ayrıca kamuoyu ve siyaset düzeyinde hastaların
çıkarlarını temsil etmektedir.
Romatoid artrit ile yaşamak
Blindtext
Eklemlerde fazla yük oluşturmayan spor türleri tavsiye edilmektedir.
Buna yüzme (özellikle sırtüstü yüzme), bisiklete binme, (Nordic)
yürüyüş veya kros kayağı dahildir. Buna karşılık eklemlere çok ya
da hatalı yük bindiren veya eklemlerin zarar görmesine neden olan
aktivitelerden uzak durmalısınız. Bu grubun içerisinde özellikle ani
hareket ve durmalar içeren tenis, squash (duvar topu), futbol veya
topla yapılan başka spor türleri yer alır. Bu konuyla ilgili olarak bir
fizyoterapiste danışın.
Bir fizyoterapist tarafından size uygun bireysel bir egzersiz
programı hazırlanması ve bu programı düzenli bir şekilde
uygulamanız en doğrusu olacaktır.
Dostları ilə paylaş: |