S. Hasanov D. Abdumadjidova N. Ataeva shaxsning bilish jarayonlari

ma’naviy
 
intellektual
 
estetik
 

---

Estetik (nafosat) his-tuyg`ular -  subyektning hayotida yuz beradigan turli 
xildagi narsalarga va ularning sanhatda aks ettirilishiga nisbatan allaqanday ajoyib 
yoki bemahni, fojiaviy yoki kulgili, olijanob yoki jirkanchli, nafosatli yoki xunuk 
narsa sifatida munosabatini aks ettiradi va ifodalaydi.
Inson ma’naviy, intellektual va estetik tuyg`ularni faoliyat va muomala 
jarayonida boshdan kechiradi, bahzan ularda kishining sotsial voqelikka nisbatan 
butun hissiy munosabatlari boyligini mujassamlashganligi uchun ular yuksak his-
tuyg`ular deb ham ataladi.
Iroda haqida tushuncha. Irodaviy xatti-harakat motivatsiyasi. 
 Iroda - shaxsning oldiga qo`yilgan maqsadlarga erishishda qiyinchiliklarni 
yengib o`tishga qaratilgan faoliyati va xulq-atvorini ongli ravishda tashkil qilishi 
hamda o`z-o`zini boshqarishidir.
Iroda tabiat qonunlarini egallab oladigan va shu tariqa uni o`z ehtiyojlariga 
kura o`zgartirish imkoniyatiga ega bo`ladigan kishining mehnat faoliyatida paydo 
bo`ldi.
Harakatning oldindan mo`ljallanganligi kishining bo`lg`usi harakati natijasi 
uning faoliyati motiviga, ya’ni u nima maqsadda harakat qilishiga javob berishi 
haqida qaror qabul qilishni nazarda tutadi, shunda harakat shaxsiy ma’no kasb 
etadi va subyekt uchun faoliyat maqsadi sifatida namoyon bo`ladi. 
Irodaviy harakatlar murakkabligi bo`yicha farqlanishi mumkin: 
14-shakl 
Masalan, o`quvchi jismoniy tarbiya darsida birinchi marta tayanib sakrashga 
urinayotib, yiqilishi va lat yeyishi mumkinligi bilan bogliq bo`lgan bahzi bir 
xavfsirashlarni yengib o`tadi. Bunday irodaviy harakatlar oddiy deb ataladi. 
Murakkab irodaviy harakatlar bir qancha oddiy harakatlarni o`z ichiga oladi. 
Murakkab ishlab chiqarish faoliyatini bajarish to`g`risida qaror qabul qilarkan,