S L a V y a n u n I v e r s I t e t I

r 

o

.

H Ə Ş Ə M Ə T L Ə   h a p e ' f .  y c T a p .   B e j ı m e c -  

TBeHHO,  c   n Ö M n o H . 

H əşəm ətlə  qarşıla - 

maq

 

BCTpeTHTb 

c   ü o m i io h , 

həşəm ətlə ayaq 

b a s m a g   h a ı a y a   B eaÄ 'K C T B eH H o  c x y n a T b  

K y f la .

H Ə Ş Ə M Ə T L İ  n p H H .   y c T a p .   1.  B ejım ec- 

TBeHHbiH,  BenHKOJienHbifl;  2.  noMne3Hbift.

H Ə Ş Ə M Ə T L İL İK   c y m .   BaımecTBeHHOCTb, 

BejiHKOJienHOCTb,  n0Mne3H0CTb.

H Ə Ş Ə R A T   c y  m

. 

1

. 

3 o o j ı

. 

h əşəra tla r 

m -  

ceKÖMbie (na3Baıme mtacca

  6 e c n o 3 B c w o y -  

HBIX  HJieHHCTOHOI’HX  XHBOTHHX,  K  KOTO- 

poMy  o th o c h tc h  

Myxa,  m ejıa,  Kjıon, 

Mypa- 

Beö 

k   a p .);  2.  n e p e H .   TBapb  (H eaocToü- 

Hbift,  HeroflHWH  HejıOBeK). 

B u n la r  adam 

deyil,  həşəratdırlar

 

3 to  

He 

jh o a h , 

a  

flBy- 

H o ra e   TBapn.

H Ə Ş Ə R A T Y E Y Ə N   I  n p H J i .   HaceKOMOHfl- 

H blft  (nHTaiOIHHHCH 

HaCeKOMHMH). 

H ə şə - 

ratyeyən  q u şlar

 

HaceKOMOHflHwe  nTHqbi, 

həşəratyeyən bitkilər

 

HaceKOMOflaHtıe  p ac- 

TeHHn;

I I   b  

3 H a n .   c y m .  

3 0 0 j i .  

həşərat- 

y eyən lər

 HaceKOMOHHHbie  (H a3B aH H e  O Tpn- 

n a   M JieK o n H T aıo ıH H x ,  k   K O T o p o M y   o t h o c -  

h t c h  

eac,  KpoT,  3eMjıepoftKa 

h  

t

.

i l

).

H Ə Ş Ə R İ   c y m .  

m

e ; ı .  H H M iJoM äH K a  ( x e H -  

ıH H iıa ,  C T p a ııa ıo m a H   H H M cjjoM aH H eft).

H Ə Ş Ə R İL İK   c y m .   v tejı.  HHMc})OMäHHH  (6e-  ı 

Jie3HeHH0  HOBblIIieHHaH  nOJlOBaH  B036yflH- 

MOCTb  y  XeHUIHH);  ÖemeHCTBO  MaTKH.

H Ə Ş İR  

c y ı u .   l . p e j ı n r .   K O H eu  cB e T a , 

CBe- 

TonpecTaBJieHHe,  cyjiHwft  neHb, 

n p H i u e c -  

TBHe,  c m . 

qiyam ət

 

1; 2.  

n e p e H .   C TO Jino- 

T B opeH H e; 

3. 

c y M a r o x a ,  6 e c n 0 p a ji0 K ,  x a o c , 

H e p a 3 6 e p n x a ,   ıııy M H x a ;  c  m . 

q iya m ət

 

2;

3 .  c m .   p a 3 r .   a r n y p ä ;   4 .   b  cfıo p M e 

h ə şi

-  

rində  olm aq

  n y M aT b ,  3 a 6 o T H T b c a ,  n p o H B - 

JiHTb 

3

a

6

o T y   o   m e  

m

 

- ji . 

H ərə  öz  h əşirin - 

d əd ir

  K a x jj b if t  fly M aeT   o   c e

6

e ;  

h əşir q o -

parm aq  (qatmaq,  salmaq)

  c m .  

qiyamət 

qoparmaq;

  noflHHMaTb,  noaHHTb  ıuyM  (cy- 

M aroxy,  CKaHflan); 

həşirə qədər

  c 

m

 

. 

qiya- 

mətə  qədər,  qiyamətəcən;

  ä o   r p o 6 a ;  hh- 

K oraa  ( n p n   oTpHnaHHH).

HƏŞİŞ 

c  y  m .  r a ıU H in   ( H a p K 0 T m e c K 0 e   B03- 

6y * flaıo u ıe e 

c p e flc T B o ,  n o jı y n a e M o e   H3  h h -

flHHCKOft  KOHOIUIH).

HƏŞR 

c y m .  

p e j ı n r .   c y flH b rä   fle H b ,  k o -  

H e u   C B eTa;  c  m  

. 

hzşir

  1.

HƏŞRƏDƏK 

h  

a p  e 

h   .  H H K O rflä. 

Həşrədək 

yadtndan  çıxarmamaq

 

H H K o rjıa   H e  3 a 6 w -  

BaTb.

HƏŞTAD 

h h c j i .  

p a 3 r .  

BÖ ceM bflecHT:

1.  HKciio  8 0 ;  2 .  KOJsmecTBO  8 0 . 

Həştad il 

BoceMbnecHT  JieT;  c m . 

səksən.

HƏŞTADCA 

M

HC. I HT.   B cerö 

BÖceM bflecHT. 

Kəndə  həştadca  kilometr  qalıb

 

f lo  

cejıa 

o c T a n o c b   B c e r o   B oceM bflecH T   k h j i o m c t -  

p o B , 

bu  m əktəbdə  həştadca  uşaq  oxuyur 

b   3 t o h   u iK O Jie   o ö y n a ıo T C H   B c e r o   BOceM b- 

f l e c a r   f l e r e n .

HƏŞTAD-HƏŞTAD 

h  

a 

p  

e q .  ııo 

n ö c c M iü ie c - 

h t .  

Kərpici  həştad-həştad yığm aq

 

CKJia- 

flblB aT b  K H p n H T O   n O   BOCeMbfleCHT  IUTyK.

HƏ ŞTADİLLİK 

I  c y m .  c m . 

səksənillik; 

BocbMHflecHTHJieTHe  (roflOBiıiHHa  n e r o - J i .  

n p o H cm efliu ero   h jih  

H a ı a T o r o  

BOceMbflec- 

h t   jıeT  TOMy  Ha3an). 

Yazıçının həştadilliyi 

B o cb M H A ecH T m ıe T H e  n n c a T e jiH ; 

II 

n p H n .  

BocbMHflecHTHJieTHHft. 

Həştadillik  ömür 

BocbM H flecH TH JieTHH H   }KH3Hb, 

həştadillik 

yubiley

  BocbMHflecHTHJieTHHft  MÖHJieft.

HƏŞTADINCI 

n o p a f l K .   h h c j i .   B ocbM H - 

flecH T M H . 

H əştadıncı otaq

 

B ocbM H flecH T an 

K OM H aTa, 

həştadıncı  illər

 

B ocbM H flecH T bie 

r o f lb i;  c m .  

səksəninci.

HƏŞTADYAŞLI 

n p H J l .  

c m .  

səksənyaşlı; 

BOCbMHfleCHTHfleTHHH  (B  B03paCTe  BOCbMH- 

flecHTH  jıeT). 

H əştadyaşh  qoca

 

B ocbM H - 

fleCHTHJieTHHH  CTapHK.

HƏVALƏ 

I  c y m .   1. 

ıu ı a T e a c  

(cyMMa, 

k o -  

T o p a H   f lo j ıX H a   6 b iT b   B b in jıa H e H a ) ; 

2.  no- 

p y n e H H e . 

Kim insə  həvaləsi  (tapşınğı)  ilə 

n o  

n o p y H e H H io   k o t o - j i . ;  

həvalə  etrnək 

k i m ə ,   n ə y e   n ə y i   n o p y ı a T b ,   n o p y H H T b  

k o m y ,  n e M y   m t o ;   B 0 3 J ia ra T b ,  b o 3 J io - 

acHTb  H a   k o t o   H c n o jiH e H H e   n e r o - j ı .  

Işləri  böyük  qardaştma  həvalə  etdim

 

h

nopyHHjı  flejıa  CTapıueMy 

öpaTy; 

həvalə 

edilməsi

  n ə y i n   k i m ə   nopyneHHe  n e r o  

k  o m y ; 

həvalə  edilmək

  (

olunmaq

)  nopy- 

HaTbCH,  öbiTb  nopyneHHWM. 

Vəzifənin  ic- 

rast  müavinə  həvalə  olundu

 

HcnojiHeHHe 

oÖH3aHHocTeH  nopyneHo  3aMecTHTeJiıo.

H Ə V A L Ə N A M Ə   c y m .  

y c T a p .  

BeKcejib 

(flanroBOH flOKyMeHT,  coflepacauiHft  o6a3a- 

TejibCTBo  yıuıaTHTb  onpenejıeH H yıo  cyMMy 

fleH er  b  yKa3aHHbift  cpoK ).

H Ə V A R İ 

c ^ m .   p e j ı n r .  

anöcTOJi 

(no  xpnc- 

THaHCKOMy pejınrH03H0My npeflaHHio:  Kax- 

flwft  H3  12  yneHHKOB 

XpHCTa, 

nocJiaHHbix 

hm

  ana  nponoBeflH 

cB oero 

yneHHH).

H Ə V Ə   c y m .  

He6oJibmas  KonoTyuiKa 

(u e jıt- 

Hbift 

MeTajuiHHecKHH 

h jih   poroBoft  HHCipy- 

MeHT, 

COCTOHmHH 

H3 

pyKOHTKH, 

OCHOBHOH 

nacTH 

h

  3y6beB,  Hcnojib3yeMbifi 

oth

 

yıuıoT- 

HeHHH 

HHTeft  B  n p o u ecce  KOBpOTKaHbH).

H Ə V Ə D İŞ  n p H J i .  

peflK03y6bift 

(c  peflKHMH 

syöaMH).

H Ə V Ə D İŞ L İ  n p H J l .   c m .  

həvədiş.

H Ə V Ə L Ə M Ə   c y m .   o t  

r j ı a r .  

həvələmək.

H Ə V Ə L Ə M Ə K   r j ı a r .  

b

  KOBpoTKanecTBe: 

npHÖHBaTb  pnfl  npnaceft 

k

  npeflbiflymeMy 

pnfly.

H Ə V Ə N G D Ə S T Ə   c y m .  

CTyna,  CTynKa 

c 

necTOM. 

Həvəngdəstədə sartmsaq döymək 

TOJioHb  necHOK 

b 

cTyne  (necTOM).

H Ə V Ə N G   c y m .   c m .  

həvəngdəstə.

H Ə V Ə S  c y m .   1. 

oxöTa: 

1) 

xenäHHe, 

BHyr- 

p e r a e e   CTpeMJieHHe,  c k jio h h o c tb   k   n e M y -   j 

ji h  6 

o . 

M usiqiyə həvəs

  oxoTa 

k   My3biKe, 

oxumaq həvəsi

 

xejıaH H e 

ynHTbCH, 

boş da- 

nışmağa  həvəs

  oxoTa 

k   nycTocjıOBHro; 

ı 

2)  nojıo B o e  B036y*fleHHe  (y  caMOK  x h -  

b o th u x ) ;  c m

. 

hövr;

 

2.  n e f l . - n c n x .  

BJie- 

neHHe  (cHJibHoe  CTpeMJieHHe,  H enpeoflo- 

JIHM3H  CKJlOHHOCTb  K  K O M y - ,  H 

e 

M y  - Jl.). 

Bütün gözəlliklərə daxili həvəs

 

BHyrpeHHee 

,t 

BJieneHHe  k o   BceMy  npeKpacHOMy, 

şerə 

həvəs

 

BJieıeHHe  k   no33HH; 

3. 

yBJieneHHe:

1) 

6ojibmoft,  noBbimeHHbiiı 

HHTepec 

k 

n e M y - j ı . ,   3aHHTHe,  Bceqejıo 

n o n ıo m a ıo - 

m ee  k o t o - j i .  

İdmana  həvəs

  yBJieneHHe  j 

cnopTOM, 

şahmata həvəs

  yBjıeneHHe  uıax- 

MaTaMH; 

2 ) 

BooflymeBJieHHe;  BocTopaceH- 

i 

Hoe,  npHnonHHToe  cocTOHHHe;  4.  n e f l . -  

n c H x .  

npıi3BÄHH6

 

(cKjıoHHocTb,  cnoco6-

H o c T b   k   K a K O M y - j ı .   f le jıy ,  3 aH flT H io ). 

Rəssamltğa həvəs

 

n p r o B a H H e   k   x h b o h h c h ,  

elmə həvəs

 

n p H 3 B aH H e  k   H a y K e ;  5 .   c k j i ö h -  

HOCTb  ( p a c n o j ı o x e H H o e T b   k   k  a  k  o  h   - ji  . 

fleHTejlbHOCTH,  3aHHTHHM,  a   T a K x e   O flapeH - 

H o c T b   b   K a K O M - J i .   o T H o m e H H H ). 

Hərbi 

qulluq həvəsi

 

CKJIOHHOCTb  K  BOeHHOft  CiiyjK- 

6

e ; 

6

.  p B eH H e  ( c m i b H o e   c r p e M J ie H H e   k  

B b in o .m e H H io   n e r o - j ı . ,  

6

o j i b m o e   y c e p -  

AHe  b   H e M - j ı . ) .  

Rəhbər işə həvəs

 

pB eH H e 

k   pyK O B O flH uıeft  p a ö o T e ;   7 .  H a c T p o e H H e  

( p a c n o J i o x e H H e ,  ac ejıa H H e  fle jıa T b   h t o - j i . ,  

3

aHHTbCH  n e M - j ı . ) .  

Oynamağa  həvəsim 

yoxdur

 

HeT  H acT p o eH H H   H rp a T b ; 

danışmaq 

həvəsi

 

H a c T p o e H H e   n o r o B o p H T b ;  0  

həvəsi 

olmaq

 

HMeTb  o x o T y ,  H H T e p e c ,  x e j ı a H H e ;  

həvəsim qaçdt

 

y  

MeHH 

n p o n a ı ı a   o x o T a ;  

hə- 

vəsəgəlm ək

  1) 

npn o x Ö H H B aT b C H ,  n p n o x o -  

THTbCH  (p a3 B H B aT b ,  p a3 B H T b   B  C e

6

e   OXOTy 

3 aH H M aT b ca  n e M - j ı . ,   fle Jia T b   h t o - j i . ) ;

2 )  npH XO flH Tb,  npH H T H   B  OXOTy  ( o   c a M K ax  

x h b o t h m x ) ;  

həvəsə gətirm ək

 

n p H

0

X

0

HH- 

BaTb,  npHOXOTHTb  K  H e M y - J l . ,   BbI3bIBaTb, 

BW3BaTb 

o x o T y , 

x e j ı a H H e ,  

H H T e p e c  

y  

K o r o - J i . ;  

həvəsini qaçırmaq

 

k i m i n  

o t -  

ÖHBaTb,  OT^HTb  o x o rr y   y   k o t o   K  H e M y -  

j i h ö o ;  

həvəsdən  salmaq

 

c m .  

həvəsini 

qaçırmaq;  həvəsdən  düşmək

 

T ep H T b ,  n o -  

re p H T b   o x o T y ,  H H T e p e c ,  x e n a H H e ;  

həvəs 

göstərmək

 

n  e  

y  

ə   npoaBHTb 

o x o T y   k   h  e  

m 

y , 

həvəs oyatmaq

 

B03Ö yflH Tb  o x o T y ; 

həvəsdir 

bəsdir

 

x o p o m e H b K o r o   n o H e M H o r y .

HƏVƏSİMƏ  c y m .   o t   r j ı a r .  

həvəsimək.

HƏVƏSİM ƏK  r ji a r .  c m . 

həvəslənmək.

HƏVƏSİTMƏ  c y m .   o t   r j ı a r .  

həvəsitmək.

I  HƏ VƏSİTM ƏK  r j ı a r .   c m .  

həvəsləndir- 

mək.

HƏVƏSKAR  I  c y m .   1.  Jiıo6HTe.ıib:  1)  t o t ,  

KTO  HMeeT  CK.IIOHHOCTb,  npHCTpaCTHe  K 

k o m y -,   n e M y - j ı .  

Ədəbiyyat həvəskart 

JHoÖHTenb jiHTepaTypbi, 

teatr həvəskan

 jiio- 

ÖHTejib  TeaTpa, 

aştq  musiqisi  həvəskart 

jııoƏHTeJib  amyrcKoö  My3WKH; 

2 )  

t o t ,   k to  

3aHHMaeTCH 

h 

e 

m - ji . 

He 

KaK 

np0(})eccH0- 

Hajı,  a  H3  HHTepeca,  coneTaa  ə th   3aHHTHH 

c  ochobhhm   fleJioM  (fleJiaMH). 

Həvəskar- 

lar vəpeşəkarlar

 jııoÖHTeJiH  h  npoıJıeccHO- 

HaJibi, 

həvəskar  bəstəkarların  mahntlart 

necHH  KOMno3HTopoB-jHo6HTeJ7efi; 

2 . 

nn-

JTeTäHT  ( t o t ,  

KTO 

3aH H M aeTC8  HayKOH  HJIH 

H C K y c c T B O M , 

H e  

H M e a   c n e u H a J i b H o i i  

n o a -  

t o t o b k h ) .  

Bu m üəltif dilçilikdə bir həvəs- 

kar kimi qiymətləndirilməlidir

 

s t o t   a B T o p  

flOjıxeH  öbiTb  oueHeH  KaK  aHJieTam 

b 

JIHHI’BHCTHKe;  II  np HJ I .   1.  JIIOÖHTejIb- 

C K H H   (H C n O J IH a e M b lH ,  B b ln O J IH a e M b lH   JIIO - 

I 

Ö H T e jıa M H ) . 

Həvəskarlar tamaşası

 

j h o ö h -  

1 

T e jib C K H İi  c n e K T a K J i t ,  

həvəskar çəkən şə- 

killər

 jııoÖHTejibCKHe  (}>0Torpa({)HH;  2. 

m -  

J ie T a H T C K H H ,  n o B e p x H O C T H b i ä .  

Həvəskar 

çıxışı

  jjHJieTaHTCKoe 

B b ic T y r o ıe H H e , 

işə hə- 

vəskar münasibəti

 

jn o Ö H T e J ib a c o e   o T H o rn e - 

H H e 

k   n e j ı y ;  

3. 

c a M o a e a T e j i b H b i H .  

Həvəs-

  ; 

k

ar rəssam

 

caMoaeateıvbuuvı -xyaoxiHtx..

HƏVƏSKARLIQ  c v ı ı ı .  1. 

JiKiflmejibCTBO  j 

( ja m m e  fifoöınem ); 2. mmeraHTİau,  m -

JieT äH T C T B O   ( 3 a H 3 T H e  

H e  M 

-  JI  . 

6e3 

flO JIJK- 

H o ro   3HaHna  neJia). 

Həvəskarhq  əlaməti 

n p H 3 H a K   a H J ie T a H T C T B a .

H Ə V Ə S L Ə  

ı ı a p e v .

  3.  o x ö t h o ,   c   o x o t o i j .  

' 

c  ÖOJIbHIHM 

X e jläH H eM , 

c 

yflOBÖJIbCTBHeM. 

Böyük həvəslə işə girişmək

 

n pH C T yıiH T b  k  

paöoTe  c  öoJibuıoH 

o x o t o h ,  

dilləri həvəslə 

öyrənirdi

 

8 3H K H   o h   H 3 y n a J i 

c 

o x o t o h ;  

j 

2.  yRneneHHO  (c  yBJieqeHHeM,  c  BOOflymeB- 

jıeHHeM). 

Uşaqlar həvəslə işləyirdilər

 

peöa- 

T a   p a ö o T a n H   yB JieneH H O , 

həvəslə danışmaq 

y B Jie q e H H o   p a c c K a 3 H B a T b   o   M e M - j ı .

HƏVƏSLƏNDİRİCİ 

n p H J i .   ıı o o ıu p ıİ T e ji b -  

Hbiii 

(n p eflH a 3 H aq e H H H H   w ı a   n o o m p e n n a ) .  

Həvəsləndirici  mükafat

  nooıupHTeJibHaa 

n p e M H a .

HƏVƏSLƏNDİRİLMƏ 

c y m .  

o t

 

r . ı a r .  

həvəsləndirilmək.

HƏVƏSLƏNDİRİLM ƏK 

r j ı a r .   l . n p n o x ö -  

MHBaTbCa, 

ÖblTb 

IipH O X Ö ieH H blM   K i e M y -  

j i

 

h  6  o ; 

2. 

n o o m p a T b c a ,   ö b iT b   n o o m p e H -  

: 

HbiM. 

Yaxşı  işçilər həvəsləndirildilər

 

(

m ü-

 

i 

kafatlandırıldılar)

 

x o p o u i H e   p aö o T H H K H  

j 

6 b W H   n o o m p e H b i .

HƏVƏSLƏNDİRMƏ 

c y m .  

o t

 

r j ı a r .  

həvəsləndirmək.

HƏVƏSLƏNDİRM ƏK 

r j ı a r .  

1. 

n p H O x ö -

HHBaTb,  npHOXÖTHTb  (npHBHTb  K 0 M y - JI . 

JIK)

60

Bb  K  K a K O M y - J I .   3aHaTHK),  B03Öy- 

jlHTb acejıaHHe,  o x o ry  3aHHMaTbca  <ı e m - j i

.

; 

, 

npHCTpacTMTb 

k o t o

-

ji

. 

k

  H eM y-Ji.). 

Uşağı  \ 

şəkil çəkməyə həvəsləndirmək

 npHoxoTHTb

p e S e H K a   k   pHCOBaHHK);  2 .  n o o m p ä T b ,   n o -  

o m p iiT b   (co^yBCTBH eM ,  n o f l n e p x K o ä ,   o « o 6 -  

peHueM,  H arpafloii 

n o ö y flH T b   k o t o - j i .   k  

n e M y - n . ) .

HƏVƏSLƏNMƏ 

c y m .   o t   r . ı a r . 

həvəs- 

lənmək.

HƏVƏSLƏNMƏK 

r j ı a r .  

I. 

ııp n o x Ö M H B aT t-

c a ,  

npnoxÖTHTbca 

(p a 3 B H T b   b   e e 6 e   o x o T y  

3 a H H M a T b ca  M e M - . f i . ) ;   2 .   y B JieK äT b c a,  yB- 

jı e q b c a   n e M - j ı .  

(npoaBHTb 

o c o ö u h   HHTe- 

p e c   k   > ıe M y - jı .) ;  r ıp n c r p a c T H T b c a   k   w e M y -  

j i h ö o .  

İdnıana  həvəslənmək

  y B JieK aT b ca 

c n o p T O M .

HƏVƏSLİ 

ı ı p H J i .   1.  yB JieM eH H biü. 

Həvəsli 

təäqiqatçı

  y B J ie ıe H H b iii  H ccJieflOBaTeJib.; 

2 .  J7fo6«IUHH  q T O - J I . ,   CKJIOHHWH 

k 

ı e M y -  

ji h  6  

0

. 

Riyaziyyata həvəsli uşaqlar 

JUo6am.He  M a x e M a T H K y , 

səyahətə  həvəsli 

adamlar

 

juoah, 

J u o ö a m n e   n y reu ıecT B O B aT b .

HƏ VƏSLİLİK 

c y m .   yBJieMeHHOCTb; 

b jh o

6 -

JlCHHOCTb  BO

 

‘J T O - J I .

HƏVƏSSİZ  I 

n p n J i .   Heoxömii flo  Mero- 

j i h 6 o   h j i h   a e jıa T b   h t o - j i .   (ue HMerouiHİi 

OXOTH,  CKJIOHHOCTH  K  H e M y - J l . ) .  

ÖXU~ 

mağa  həvəssizdir

  k i m   Heoxon  yMHTbca 

k t  o , 

işləməyə həvəssizdir

 (

həvəsiyoxdur) 

n e o x o 1!  n o   p a ö o T b i ;  

II 

H a p e n .   H eo x Ö T - 

h o ,   c   HeoxÖToft,  n e x o T a ,   6 e 3   xejıäHHa. 

Həvəssiz cavab verm ək

  OTBenaTb  HeoxoT- 

h o ,  

həvəssiz işləm ək

  p a ö o T a T b   H e o x o iH O .

HƏVƏSSİZLİK 

c y ı u .   H eo x Ö T a,  H e x e J iä H H e , 

OTCyTCTBHe  o x o t h ,   x e j ı a H i ı a .  

Yeməyə qarşı 

özündə bir həvəssizlik duymaq

  noMyBCTBo- 

BaTb  b 

c e 6 e  

H eoxoTy  ecTb.

HƏVSİM Ə 

c y m .  

o rr   r n a r .  

həvsimək.

HƏVSİMƏK 

r j ı a r .   1.  h c   n o ju ıy c K ä T b   k   c e 6 e  

(0

 

K p y n H O M   p o ra T O M   CKOTe  -   o ö h h h o  

0 

öofljiH B O H   x o p o B e ) ;   2 .  n e p e H .   o ö m h h o  

b   c jıO B O c o n e T a H H H : 

dördyanını həvsimək 

( 0 3 H a q a e T : 

ö b in

 

c j i h i u k o m   c t p o i h m   n o  

OTHOUieHHIO  K  CBOHM  nOflHHHeHHblM, 

ipyÖO 

o ö p am aT b ca 

c   o K p y x a ıo m H M H   jııoflbM H ).

HƏYA 

c y m .   c t e i a :   l.n y B C T B O  

CH.JibH

0

r

0 

C M y m e n ıra ,  h c j i o b k o c t h   o t   c o 3 iıa H H a   n p e -  

AOCyflHTeJlbHOCTH,  HeÖ/iaroBHflHOCTH  CBOe- 

r o   n o c T y n K a ,  n o B e a e H H a . 

Həyadan boğul- 

maq

  3 a f lb ix a T b c a   o t   C T b tg a;  2 .  qyBCTBO 

M O paiIbH O H  

O T B eT C T B eH H O C T H  

3 a   c B o e   n o -

BefleHHe, 

nocTynKH 

h 

t . h .  

Həyasını  itir- 

mək

 

noTepaTb  c t h a ;  

həya etmək

 (

ələmək

)

1 )  cT biflH T bca  (H e   p e m a T b c a   H a  h  t  o  - ji  .  H3 

qyBCTBa  CTbifla);  cTecHaTbca;  2)  nyBCTBO- 

B aTb,  H cn b iT b m aT b   CTbifl; 

h əyaqdm aq

  c m .  

h əya  etm ək;  h əyasım   tökmək

  k i m i ı ı  

1) ycTbixäTb,  ycTbwıiTb  x o r o ;   2) 

n ö p m n , 

HcnöpTHTb  K o r o ,   pa3BpamäTb,  pa3Bpa- 

THTb  k o t o ;  

0  həyanı  yeyib,  abrım   tul- 

lam aq

  H e-H M eT b   h h   C Tbifla,  h h   co B ecT M . 

i

HƏYA-ABIR 

c y m .  

cÖBecTb,  npnJiHHite, 

n o p ^ f lo iH o c T b ; 

həya-abır qalmayıb

 k  i m  d  e  

3a6buı  cTbia, 

n o T e p a n  

coBecTb 

k t o ;  

həya- 

a bırıyoxdu r

  k i m i n   h c t  

CTbifla  n

  co B e c T H  

y   K o r o .

HƏYALANMA 

c y m .   o t   r n a r .  

həyalanmaq.

HƏYALANMAQ 

r j ı a r .  

CTbiju'rrhcn,

  C T ec- 

HaTbca: 

1. 

KcnHTbmaTb  nyBCTBo  cTbifla;

2.  He  p em aT b ca  Ha  h t o - j i .   t u   nyBCTBa 

C Tbijıa.

HƏYALI 

n p H J l .   CTL'fl.IJJBbIİİ,  MCTemHBblH, 

CTecHHTejibHbiii. 

H əyalı  qadın

 

3acTeH

B aa   >KeHm HH a.

HƏYALILIQ 

c y m .   CTHfl.riHB

0

CTb,  3acTeH- 

HHBOCTb,  CTeCHHTejIbHOCTb.

HƏYASIZ  I 

n p n j ı .  

6eccTbiflHbiii,  6eccTbi- 

5KHİİ, 

6 e3 3 a c T e H H H B b iii, 

Härjibiii, 

H a x ä jib -  

Hbiii: 

1. 

He  HMeıomHH CTbifla. 

Həyasız adam 

öeccTbiflHbift  qejıoB ex, 

həyasız uşaq

 

H a r -  

jib iii 

pe6eHOK;  2. 

B b ip a * a r o m H İ i 

6

e c c T b ifl- 

c tb o . 

Həyasız  gözlər

 

öeccTbiacne 

r n a

3

a ;

II 

c y m .  

6eccTbiflHHK, 

6

ec cT b 'iflH H u a, 

Ha- 

xäjı,  HaxäJiKa  H arn eu . 

K ollektivdə  h əya- 

sızlara y e r  olm am alıdır

  b   KOJiJieKTHBe  H e 

a o j ı x H o  

6biTb 

M e c T a   H a r jıe u a M ; 

III 

H a -  

p  e  q .  H a r a o  

(HarabiM 

0 6 p a 3 0 M ) ,  H a x ä jib -  

h o  

(H a x a jib H b iM   0 6 p a 3 0 M ) . 

Özünü h əyasız 

aparm aq

  B ecT H   c e

6

a   H a r jı o .

HƏYASIZCA  I 

n p u j ı .   jıo n o .T b iıo  

när.T iıü, 

H a x ä J ib H b iü ; 

II 

H a p e H .   c m .  

həyasızca 

sına.

H Ə Y A S I Z C A S I N A  

11

 a  p  e  q . 

6

e

33

aeTeHMHBO, 

6

eccÖ B ecT H O , 

H ärjıo, 

H ä x a jib H o ,  H arjib iM  

(H axaıiB H biM )  o ö p a 3 0 M . 

Həyasızcasına rəf- 

tar  etm ək

  k i m l ə   oöpamaTbca  c 

k

e

m 

n a r a o ,  

həyasızcasına yalan danışmaq

  6ec-  ; 

co B eeT H O   jı r a T b  

(BpaTb), 

tarixi həyasızca-  • 

sına  saxtalaşdırm aq

 

öeccoBecrao 

cfjaib- 

, 

CH(j)HIIHpOBaTb  HCTOpHK).

H Ə Y A S I Z L A Ş D I R M A   c y m .  

OT 

r j ı a r .  

hə- 

yasızlaşdırmaq.

H Ə Y A S I Z L A Ş D I R M A Q   r j ı a r .   n ö p T H T b ,  HC- 

n o p T H T b   K o r o - J i .  

(0Ka3aTb  flypHoe,  pa3- 

B p a m a ı o ı u e e  

BJMaHHe 

H a 

k o t o - j i . ) ;  

p a 3 -  

B p a m ä T b ,  p a 3 B p a T H T b   K o r o - n .  

H Ə Y A S I Z L A Ş M A  

c y m .  o t  

r j ı a r .  

həya- 

sızlaşmaq.

H Ə Y A S I Z L A Ş M A Q   r n a r .   ıı a u ıe T h ,  o ö ı ı a r -

JieTb  (cTaTb 

H a ra b iM ). 

Cəzasızlıq hiss edən 

düşmən getdikcə həyasızlaşır

 

qyBCTBya  6 e 3 -  

H aK a3aH H O C Tb,  B p a r   B c e   H a r a e e T . 

H Ə Y A S I Z L I Q   e y m .  

6

e c c T b ijıc T B o , 

6

e c c ö -  

BecTH OCTb,  6 e 3 3 a c T e m H B O C T b ,  H a r a o c T b , 

H axaJibC T B O . 

H əyasızlığa  bir  bax!

 

K aK aa 

Ham ocTb! 

həyasızlıq

 efrnəİH axajibH m aT b; 

B ecTH   c e 6 a   H a r a o .

H Ə Y A S I Z L I Q L A   ı ı a p e ' i

.  c m . 

həyasızca- 

\ 

sına.

H Ə Y A T   I  

cyuj.

  acH

3

H b :  1.  o c o ö a s   (jjo p M a  

ABHaceHHa  M a T e p n ıı,  B 0 3 H H K aro m aa  H a  o n -  

peflejıeH H O M   ə T a n e   e e   pa3B H TH a. 

Yerdə hə- 

yatın  əmələ gəlməsi

 

BO 3HH K H0BeHH e  (3 a - 

p o x a e H H e )  2CH3HH  Ha  3eMJie, 

üzvi həyat 

o p ra H H > ıe c K a a   acH 3H b, 

həyatın əsasını zü- 

lali birləşmələr təşkil edir

 

o c H o s y   X H3H H  

c o c T a s n a ıo T  

6

ejiK O B bie 

coeflHHeHHa; 

2 .  cf>H- 

S H O Jio raH e c K o e  cym ecT B O B aH H e  M ejıoB eK a, 

a c n B O T H o ro ,  p a c T e H n a   o t   3 a p o x a e H H a   a o  

CMepTH. 

Insan həyatı

 

H eJiO B eqecK ası  acH3Hb, 

uşağın həyatı

  XH3H

b

  peöeH K a, 

həyat əla- 

mət(lər)i

 

npH 3HaKH   XH3HH, 

həyatın sonu

 

k o -  

H e u   XH3H H , 

həyatı sevmək

 

JiroÖHTb  X H 3H b, 

həyatını xilas etmək

 

k i m i n  

cnacTH  aai3Hb 

K

0

m y ,  

həyatını həsr etm ək

 

k i m e ,  n ə y ə  

nocBaTHTb 

* H 3 H b   k o m y ,  n e M y ,  

həyat 

üçün qorxulu

 

o n a c H b i i i   f ljıa   X H 3H H ; 

3. 

yK - 

J i a a ,  

c n o c o ö  

cy m e c T B O B a H H a . 

Ağır həyat 

T a a c e jıa a   acH3Hb, 

xoşbəxt həyat

 

c n a cT JiH B aa 

* H 3 H b , 

sakit həyat

 

c n o K o iİ H a a   X H 3H b, 

ailə 

həyatı

 

c e M e Ö H a a   )KH3Hb, 

şəxsi həyat

 

j i h h -  

Haa  >KH3Hi, 

kənd həyatı

  flepeBeHCKaa  (cejib- 

CKaa) 

5KH3Hb, 

şəhər  həyatı

  ropoflCKaa 

)KH3Hb, 

həyat tərzi

 

o 6 p a 3   ) k h 3 h h ;  4 .  n e p n o f l  

b  cymecTBOBaHHH  K o r o - j ı . ,   orpam M eH - 

Hbiü  paMKaMH 

n p e ö b m a H H a  

r a e - j ı .  

Tə- 

ləbə həyatı

 

c ıy fle H H e c K a a   )KH3Hb, 

cəbhə hə- 

ya tı

  cjıpoHTOBaa 

mm3Hb;  5.

  o x p y ^ a ro m a a  

Hac 

p e a j i b H a a  

fleHCTBHTejibHOCTb, 

ö w r a e .

R e a l həyat

 p e a n b H a n   X H 3 H L , 

elm in həyatla 

əla q əsi

  C B S 3 b   H a y K H   c   a c H 3 H b io , 

həyat h ə- 

qiqəti

  n p a B n a   X H 3 H H , 

həyatın təsviri

  H

306

- 

p a x e H H e   ( o n n c a H H e )   acH3HH, 

həyatı  başa 

d ü şm ək

  n o H H M a T b   a (H 3 H b , 

həyatı  dəyiş- 

dirm ək

  n e p e f l e n a T b   ( n p e o 6 p a 3 0 B a T b )   * H 3 H b , 

həyatdan  öyrən m ək

  y r o T b c a   y   X H

3

H H ; 

j

6

.  a e a T e j i b H o c T b   o ö m e c T B a   h   H e J i o B e K a   b  

' 

T e x   h j i h   h h h x   n p o a B J i e H H a x . 

M ənəvi həyat

 

I 

n y x o B H a s   x H 3 H b ,  

m ədəni  h əya t

  K y j i b r y p -  

‘ 

H a a   x H 3 H b ,  

elm i  həyat

  H a y r o a a   x H 3 H b , 

ölkənin  ictim ai  həyatında  önəm li  bir  h a - 

d isə

  3 H a M e H a T e J ib H o e   c o ö b r r a e   b   o

6

u ı e c T -

BeHHOİI  2CH3HH  C TpaH bi;  I I   n p H J I .   X H 3 - 

HeHHblH 

(OTHOCHIHHHCH  K  X H 3H H   BO 

2  

H

4   3 H a n .) . 

H əyat yolu

  2CH3HeHHbiü  n y r b ,  

həyat təcräbəsi XH3HeHHUH  oiimt,  həyat 

fsaliyyəü

 ^ T O w e H H a a   afcsne,s\M sotT V , 

həyat 

yoldaşı  1.  cynpyr (Myx);  2.  cynpyra  (nojl- 

pyra XH3HH,  x e m );  həyat vərmək

  k i m  e , 

j 

n ə y ə  

^ a B a T i,  ^ a T b   aa i3 H b   K O M y ,  q e M y ;  

həyata qaytarmaq

  k  i m  i  B ep H y T b   k   * H 3 -  

h h   K o r o ;  

həyat keçirmək (həyat sürmək) 

n e c ə   acHTb, 

npoacHBaTb, 

n p o x H T B   * H 3 H b  

K a  k  ; 

həyata atılmaq

  B C T y n aT b ,  BCTynHTb 

b   acH3Hb,  H an aT b   c a M o c T o a T e n b H y ıo   acH3Hb; 

həyata  vida  etmək  (həyatla  vidalaşmaq) 

n p o m aT b cs,  n p o c ra T b c s  c  acH3Hbio 

( c k o h -  

H a T b c a ,  y M e p e T b ); 

həyata  göz  yummaq 

c m  . 

həyatlavidalaşmaq; həyatından keç-

 

j 

m ək

  O T ja s a T b ,  o t ® t i   * H 3 H b  

3

 a   k o t o - ,

3 a  

m t o - j i . ;  

həyatım  vermək

  k i m ,   n ə  

u ğ r u n d a   1)  oTflaBaTb,  o w T b   c b o io   acH3Hb 

\ 

3 a   K o r o ,   3 a   h t o ;   2 )   k i m e   n o c B a m a T b , 

i 

nocB H TH Tb  c b o k )   acH3Hb  K o  

m  

y ; 

həyatını

 

Ş 

qurban vermək

 acepTBOBaTb,  noacepTB O B aTb 

j 

C B o eö   acH 3H bio; 

həyata keçirmək

  n p e T B o p -  

; 

HTb,  n p eT B O p H T b  

B 

aCH3Hb,  OCymeCTBJIHTb, 

I 

o c y m e c T B H T b ; 

həyata keçirilmək

 n p e T B o p -  

a T b c a ,  6 b iT b   n p e T B o p eH H b lM   b   acH3Hb; 

hə- 

yata keçmək

  n p e T B o p a T b c a ,  n p e T B o p H T b c a  

b   acH 3H b,  o c y m e c T B J ia T b c a ,  o c y m e c T B H T b - 

c h ;  

həyatın nəbzini tutmaq (tapmaq)

  H a x o -  

AHTb,  HaÖTH  n y ji b c   acH3HH; 

həyatdan geri 

qalmaq

  O T craB aT b ,  OTCTaTb  o t   acH3HH; 

hə- 

yatına  qəsd  etmək

  k i m i n   n o K y m a r b c a ,

n O K y C H T b C H   H a   * H 3 H b   K O T O ,   H b  

10

  .

HƏYATİ 

n p H J i .  

1.  acH3H eH HbiH:  1 )  CBa- 

j 

3aH H bIH   C  }KH3Hbro,  AeHCTBHTejIbHOCTbK), 

’

T i ı n m H b i H   f t n a   H e e . 

H əyati proseslərw m - 

H eH H bie 

n p o a e c c w ,  

həyati güc

 

a c H 3 H e H H a a  

C H Jla ; 

2) 

6jIH 3K HH  

K 

aeÜCTBHTejIbHOCTH, 

npaBflonofloÖHbiH,  acHBofi. 

H əyati roman 

a c H 3 H e H H b iü  

p o M a H ;  3 )  

BaacHbiH 

a o a   acH 3 - 

h h, 

o ö m e c T B e H H O   H eo ö x o flH M b iH . 

Həyati 

məsələ

 

a c H 3 H e H H b iiı 

Bonpoc, 

həyati  ma- 

raqlar  (mənafe)

  acHsaeHHbie  HHTepecbi; 

2. 

a c H T e f tc K H H . 

H əyati  müdriklik

  acHTeft- 

c s a a   M y a p o c T b ,  

həyati  müşahidələr

 

a c n -  

TeftcKHe  HaÖJiıofleHHa, 

həyati qayğüar

 acn- 

TeftcKHe  3a6oTbi  (xjıonoT bi).

HƏYATİLİK  c y m .   acH

3

HeHH

0

CTt:  1.  cno- 

CO ÖH OCTb 

CymeCTBOBaTb 

H  p a 3 B H B a rb C H . 

Demokratik ideyaların  həyatiliyi

  və 

məğ- 

lubedilməzliyi

 

ä C H 3 H e H H 0 C T b   h   H e n o ö e f l H -  

M ocn  MeMOKpannecKHX  HHeü;  2.

 

6jih- 

30CTb 

K   H e H C T B H T e ilb H O C T H ,  CBH3b 

C 

H e f t. 

Əsərin həyatiliyi

 

a a i3 H e H H 0 C T b   n p o H 3 B e n e -  

HHH.

HƏYATPƏRƏST  cm . 

həyatsevər.

HƏ YATPƏRƏSTLİK  c y m .  

cm . 

həyatse- 

vərlik.

HƏYATSEVƏN 

c  

M 

. 

həyatsevər.

HƏYATSEVƏR  I 

ı ı p n j ı .  

1. 

a cH

3

H e J i ıo

6

H - 

Bbift;  2.  acH3HepäaocTHbift;  II  c y m .  

a c H 3 - 

HejııööeH, 

a c H 3 H e jııö 6 .

HƏYATSEVƏRLİK  c y m .  

x ı r j u e . ı ı o Ö H e .  

aC H 3 H ep aa0 C T H 0 C T b .

HƏYATVERİCİ  n p H J i .   1.  acHBHTejibHbiö 

(yKpeıuifliomHft,  B03Öyacflai0mHft  acH3HeH- 

Hbie  CHJibi). 

Həyatverici dağ havası

  xhb h - 

TejibHbift  ropHbift  B03nyx, 

həyatverici yaz 

küləyi

  acHBHTejibHbift  BeceHHHft  BeTepoK; 

2.  aCHBOTBÖpHblft  (flaiOmHft  aCH3Hb,  BOC- 

CTaHaBJiHBaıomHft  cıuibi;  oacHBJiaıomHH). 

H əyatverici təsir

  XHBOTBopHoe  BJiHHHHe.

HƏ Y A TV ERİCİLİK   c y m .   1.  acHBHTeJlb- 

HOCTb;  2. 

aCHBOTBÖpHOCTb.

HƏYƏCAN  c y m -   1. 

B O JiH eH H e : 

1)  HepBHoe 

B036yacfleHHe,  cmibHoe 

6

ecn

0

K

0

ftcTB

0

, 

B b I 3 B a H H 0 e   C T p a X O M , 

paSOCTbK),  OXHfla- 

H H eM   h   T . n .  

D axili həyəcan

 

B H y T p e H H e e  

BO JiH eH H e, 

dərin  həyəcan

 

m y

6

o K

0

e   b o ji-  

Henne, 

həyəcanın səbəbi

 

n p H H H H a   B O JiH e- 

hhh;  2)  MaccoBoe 

B b i p a a c e H H e   H eÄ O B O Jib - 

CTBa, 

npoTecTa  npoTHB 

n e r o - J i . ;   c m .  

iğ- 

tişaş.  K ütləvi  həyəcanlar

 

M a c c o B b ie   b o ji-  

H e H H H , 

kor-təbii  həyəcanlar  (iğtişaşlar)

CTHXHHHbie  BOJiHeHHH, 

tələbə həyəcanları 

(iğ tişa şla ri)

 

C T y a eH H e c K H e 

B O JiH eH H a; 

2 .  T p e B ö r a :  1)  c H Jib H o e   n y m e B H o e   B O jm e - 

HHe, 

6

e c n

0

K

0

ftcTB

0

,  B bB biB aeM oe 

onaceHH- 

eM ,  C T p a x o M . 

G izli həyəcan

  C K p b iT aa  T p e - 

B o ra , 

ürəkhəyəcanı

  c e p jjeH H afl  ( a y m e B H a a ) 

T p e B o r a , 

həyəcan  hissi

  nyBCTBO  T p e B o r a ;

2 )   o n a c H o e   n o jıo a c e H H e ,  o n a c H o c T b ;  c h t -  

H arı,  H 3 B em aıo m H ft  o   T p e B o re . 

Həyəcan elan 

etmək

  oÖTjflBJiflTb  T p e B o ry , 

həyəcan siqnalı 

C H ra a jı  T p e B o r a , 

hava həyəcam

 B 0 3 n y u iH afl 

T p e B o r a , 

döyüş həyəcanı

  6 o e B a a   T p e B o r a ;

0  

həyəcana gəlm ək

  1 )   n p n x o f lH T b ,  n p n f tT H  

B  BOJIH eH H e,  BOJlHOBaTbCfl; 

2)

 

H C nblT aT b, 

H cu tT T W B art T p e B o ry ,  T p e B o x H T b c a ,  BCTpe- 

B O X H T b c a ; 

həyəcana  g ətirm ək

  k i m i :

1 ) 

BOJIHOBaTb, 

B3BOJIHOB3Tb  KOTO; 

2) 

Tpe- 

B O M T b ,  B C TpeB oacH Tb 

k o t o

; 

həyəcana 

salmaq

 B b B tre a T b ,  BbBBaTb  BOJiHeHHe,  n p H -  

BO/iHTb, 

npHBecTH  b

  BO ./H eH H e; 

həyəcan 

keçirm ək

  H cnbiT M B aT b  BO JiHeHH e,  b o j i h o -  

BaTbCfl;  H c n b iT b lB a T b ,  o m y m a T b   T p e B o r y , 

T p e B o a c m ’bCH; 

həyəcam nı g^zlətmək

 C K pbi- 

B aT b,  c K p b iT b   B O JiHeHHe  ( T p e B o r y ) ; 

h əy ə- 

can  bürüdü

  k i m i ,  

h a r a n ı   o x B aT H Jio  

B O JiHeHHe 

(o x B a T H J ia   T p e B o r a )  

K o r o ,  

h  

T 

o ; 

həyəcanı  yatırtm aq  (boğm aq

)   n o -  

ÄaBJiHTb,  no jıaB H T b   BOJiHeHHe; 

həyəcan ötdü 

(yatdı)