S. M. Turobjonov, M. M. Niyazova

< = № I f i l i n g ! D„)/(mSf,s l P l - p s )v'\
bu yerda,
Vg — jihozning erkin kesimidagi gazning tezligi, m/s;
H — chang tutuvchi kamera balandligi, m;
Dj — jihozning diametri, m;
Dn — kiruvchi nay diametri, m;
W — aylanish tezligi, s_1.
Quyunli changtutgichlar, siklonlarga nisbatan quyidagi afzalliklarga
ega:
1) yuqori dispers changlarni tutish samaradorligi baland;

---

2) jihozning ichki devorlari abraziv yemirilmaydi;
3) sovuq ikkilamchi gazdan foydalanish hisobiga, ancha yuqori 
•temperaturali gazlarni tozalash mumkin;
4) ikkilamchi gazning miqdorini o‘zgartirish liisobiga changni 
separatsiya qilish jarayonini boshqarish mumkin.
Kamchiliklari esa quyidagilardir:
1) qo'shimcha puflovchi moslamaning kerakligi;
2) ikkilamchi gazdan foydalanish hisobiga (ayniqsa, atmosfera 
havosidan foydalanilganda) jihozdan o‘tayotgan gazning umumiy hajmi 
ortishi;
3) foydalanishda ancha murakkabligi.
Dinamik changtutgichlar. 
U shbu ch an g tu tg ich d a changlar 
markazdan qochma kuch va aylanuvchi ishchi g‘ildirakning aylanishi 
hisobiga hosil qilinayotgan korpolis kuchi hisobiga tozalanadi. Dinamik 
changtutgichlar katta energiya talab qiladi. Eng keng qo'llaniladigan 
jihoz changtutgich 15-rasmda keltirilgan. Unda o ‘lchamlari > 1 5 mkm 
bo‘lgan chang zarrachalar tutib olinadi.
Ishchi g‘ildirak hosil qilayotgan bosimlar farqi hisobiga changlangan 
gaz «chig‘anoqqa» kirib, egri chiziq bo‘ylab harakatlana boshlaydi. 
Chang zarrachalari esa markazdan qochma kuch ta ’sirida chetga 
uloqtirib yuboriladi va 8—10% gaz bilan birga siklonga o‘tadi. Siklonda 
tozalangan gaz yana «chig‘anoq»ning markaziy qismiga qaytariladi. 
Tozalangan gazlar yo‘naltiruvchi moslama yordam ida tu tu n — 
changtutgichning ishchi g ‘ildiragiga o'tkaziladi, so‘ngra chiqarib 
yuboriladi.