ŞAHİN ƏHMƏdov

 
Suyun 
kommunal 
- 
məişətdə 
istifadəsi. 
Su 
ehtiyatlarının sərfinin bu növündə şəhər və kənd əhalisinin 
sudan istifadəsi nəzərdə tutular. Bu zaman suyun keyfiyyətinə 
xüsusi tələbat sürülür. Hazırda əhali tərəfindən istifadə olunan 
suyun ümumi həcmi ildə 250 km
3
- u keçmişdir. Lakin Yer 
kürəsi əhalisinin 4 % - i sudan kifayət qədər, yəni adambaşına 
sutkadakı 300 – 400 litr ( onda 10 % - i yaxşı keyfiyyətli içməli 
sudur ) su işlədilir, Afrikada və Asiyada yerləşən əhalinin 2/3 – 
i üçün sudan istifadə 10 dəfə azdır. 
Beynəlxalq Rio – de – Janeyro (1920) konfransının 
məlumatına əsasən inkişaf etməkdə olan ölkələrdə hər üç 
nəfərdən biri içməli suyun çatışmazlığından əziyyət çəkir. 
Xəstəliklərin 80 % - i, ölüm hadisələrinin 1/3 – i içməli sudan 
istifadə ilə bağlıdır. Odur ki, səmərəli istifadə edilməsi 
hesabına Planetin bütün əhalisinin yaxşı keyfiyyətli içməli su 
ilə təmin olunması mühüm problem kimi qarşıda durur. 
Səciyyəvi bir misal: Amerika ekspertlərinin məlumatlarına 
görə ABŞ – da su kəmərindən sızaraq itən suyun miqdarı 
sutkada adambaşına 120 litr təşkil edir, bu miqdar su Hindistan 
və Çində adambaşına orta sutqalıq istifadə olunan suyun 
miqdarına uyğun gəlir. 
 
Suyun sənayedə və energetikada istifadəsi. 
Bu 
məqsədlə sudan iş prosesində qızmış aqreqat , mexanizm , 
alətlər və s. – nin soyudulması , istehsal tullantılarının 
kənarlaşdırılması, maşın detal və hissələrinin yuyulmasında 
istifadə edilir. Sənayedə sudan həlledici kimi də istifadə olunur, 
hazır məhsulun tərkibinə daxil olur. Bu sudan istifadə növündə 
qayıtmayan suyun miqdarı az olur. Burada çirkab sularının çox 
olması problem yaradır. Hazırda sənaye və energetikada 760 
km3 su sərf olunur, bu yalnız suvarma suyuna nisbətən azlıq 

---

55 
təşkil edir.Dünyada sənayedə və energetikada sərf olunan 
suyun miqdarı 9.2 saylı cədvəldə verilir. 
Cədvəl 9.1