Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti

Gospital xirurgiyasi
145 Sahifa 
III. 
Tekshirishning 
intraoperatsion 
bosqichi: aorta ravog’i 
braxiotsefal tarmoqlar taftishi, elektromagnit floumetriya, intraoperatsion 
angiografiya. Braxiotsefal arteriyalari zararlangan bemorlar uchun 
nevrologik, oftalmologik va otonevrologik xarakterdagi shikoyatlarning bir 
qanchasi xosdir. 
Ko’zdan kechirish to’g’ri diagnoz qo’yish uchun xech qanday yo’l-
yo’riqlar ko’rsata olmaydi. Paypaslab ko’rish chakka, uyqu, elka va bilak 
arteriyalaridagi pulsatsiyaning o’zgarishlarini aniqlab beradi. Umumiy 
uyqu va nomsiz arteriyalar okklyuziyasida zararlangan tomondagi na uyqu, 
na chakka arteriyalarining pulsatsiyasi, tabiiyki, aniqlanmaydi. Biroq ichki 
uyqu arteriyasi okklyuziyasida va uning stenozida bifurkatsiya soxasida 
chakka arteriyasining pulsatsiyasi (urib turishi) xatto kuchaygan bo’lishi 
mumkin, chunki butun qon oqimi tashqi uyqu arteriyasiga yo’naladi. 
Arterial bosimni o’lchashni hamma qo’l va oyoqlarda olib borish 
kerak. O’mrov osti arteriyasi zararlanganda sistolik arterial bosim simob 
ustuni xisobida 80-90 mm gacha, puls bosimi simob ustuni xisobida
19-30 mm gacha pasayadi.
Auskultatsiya braxiotsefal tomirlar kasalliklarining birlamchi 
diagnostikasida asosiy ahamiyat kasb etadi. Bifurkatsiya va ichki uyqu 
arteriyasi stenozida pastki jag’ burchagidagi sistolik shovqin bemorlarning 
75 foizida eshitiladi. 
Qonni laboratoriyada tekshirish natijalari quyidagicha bo’lishi 
mumkin: - qon elementlari (o’rtacha gipoxrom kamqonlik, o’rtracha 
leykotsitoz, eritrotsitlarning cho’kish tezligi tezlashgan); - plazma oksillari 
(gipoalbuminemiya, globulin fraktsiyalari, shuningdek fibrinogen oshishi); 
- immunologik reaktsiyalar (musbat aktinuklear omil, Vasserman soxta 
musbat reaktsiyasi). 
Funktsional 
tekshirish 
usullari
. 
O’mrov 
osti 
arteriyasi 
okklyuziyasida reovazogrammalar balandligi asimmetriyasi va to’lqinlari 
xarakteri va qo’lning xajmiy sfigmogrammalari hamavaqt bor. Uyqu va 
nomsiz arteriyalar zararlanganini diagnostika qilishda uyqu va yuza chakka 
arteriyalarini sfigmografiya qilish katta yordam beradi. Okklyuziyada egri 
chizik to’lqinlari pasayadi va shakli o’zgaradi. Reoentsefalografiya katta 
yordam beradi, u uyqu arteriyasi bir tomonlama zararlanganda miya qon 
ta’minotining yarimsharlararo asimmetriyasi belgilarini aniqlaydi, hamma 

---