Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti

53 – rasm. Uyqu arteriyalari stenozi va o’mrov arteriyalari 
okklyuziyasi
. 
Rentgen kontrast tekshirishdan keyingina braxiotsefal tomirlarning 
klinik zararlanishlarini aniqlash va xirurgik taktika to’g’risidagi masalani 
hal qilish mumkinligini qayd qilib o’tmok darkor. 
Davolash.
Operatsiyaga ko’rsatmalar: 
1. Nomsiz arteriyaning umurtqa, o’mrov osti-umurtqa karotid 
sindromida kompensatsiya va subkompensatsiya bosqichida ateroskleroz 
va arteriit zaminida segmentar okklyuziyasi. 

---

Gospital xirurgiyasi
149 Sahifa 
2. 
Ekstravazal 
zararlanishlar, 
patologik 
egri-bugrilik 
va 
nuqsonlarning 
hamma 
klinik 
formalarida 
kompensatsiya 
va 
subkompensatsiya bosqichida. 
3. Og’riq sindromi bo’lgan aniq, yuzaga chiqqan qo’l ishemiyasida 
va trofik buzilishlari bo’lgan o’mrov osti sindromida. 
4. 
Qo’shma 
(kombinatsiya 
qilingan) 
formalarida, 
kompensatsiyalangan va subkompensatsiyalangan bosqichlarida bosh 
magistral arteriyalaridan birida qon oqimini yaxshilash uchun. 
Operatsiya qilishga monelik qiladigan hollar: 
1. Kasallikning angiospastik formalari. 
2. Kompensatsiyalangan bosqichdagi o’mrov osti sindromi qo’l 
ishemiyasining aniq yuzaga chiqqan belgilari bo’lmaganda. 
3. Kasallikning dekompensatsiyalangan bosqichlari. 
4. Inkurabel holat. 
Braxiotsefal arteriyalarning okklyuzion zararlanishlarida operatsiyani 
tanlash:
1. Uyqu, umurtqa, o’mrov osti va nomsiz arteriyalaridagi stenozlar, 
trombozlar va patologik egri-bugriliklardagi rekonstruktiv operatsiyalar: - 
arteriyaning zararlangan qismini anastomoz bilan oxiridan-oxiriga 
rezektsiya yoki nuqsonni alloprotez bilan almashtirish; - endarterektomiya 
va alloplastika bilan yoki busiz; - yuqoriga ko’tariladigan aortadan o’mrov 
osti, uyqu, nomsiz arteriyalarga alloprotez bilan chetlab o’tib (aylanib) 
shuntlash; - arteriyalarni, jumladan ekstratorakal arteriyalarni bir joydan 
ikkinchisiga ko’chirish operatsiyalari. 
2. Ekstravazal kompressiyani bartaraf qiladigan operatsiyalar: - 
qovurg’a rezektsiyasi (buyin qovurg’asi yoki yuqorida joylashgan
I qovurg’a); - skalenotomiya va o’mrov osti va kichik ko’krak mushagini 
qirqish; - arterioliz. 
3. Simpatik va adrenal sistemalardagi operatsiyalar: - yuqori buyin 
simpatektomiyasi 
(C1-C2). 
- 
stoellektomiya 
(C7), 
- 
ko’krak 
simpatektomiyasi 
(Th2-Th3), 
- 
periarterial 
simpatektomiya, 
- 
epinefrektomiya (bir yoki ikki tomonlama). 
Takayasu sindromida muvaffaqiyatli chiqqan birinchi rekonstruktiv 
operatsiyani – ichki uyqu arteriyasidan endarterektomiyani 1953 yilda
De Beki o’tkazgan. Bajarilgan operatsiyaning ko’rinishi mavjud 

---