Samarqand davlat tibbiyot universiteti

3.6. Ilova oynasiga ma’lumot joylash
ar qanday ilova qandaydir ma'lumotlarni foydalanuvchi uchun ilova oynasiga yoki boshqa usulda chiqarib berishi kerak.Buning uchun bir qator boshqarish obyektlari yaratilgan bo'lib,ulardan eng soddasi Label obyektidir.Bu obyekt obyektlar panelining standart bo'limida beshinchi bo'lib joylashgan.Bu obyekt ilova oynasi obyekti Formning ajdodi bo'lgani uchun uning ko'plab xossalarini meros qilib olgan.Masalan,Label obyektining Width(kenglik), Height(balandlik), Left(chap), Top(yuqori)lar mos ravishda obyekt egallagan joyning kengligi, balandligi, undan oynaning chap va yuqori chcgarasigacha bo‘lgan masofalami aniqlaydi.
Label ning asosiy xossasi Caption (Sarlavha) dir. U obyekt ekranga qanday matn satrini chiqarishini aniqlaydi.
2.Label boshqarish obyekti xossalarini dasturda o‘zgartirish. Label obyektining ham boshqa obyektlar kabi o‘z nomi bo‘lib, u Name nomli xossasida saqlanadi. Bu xossadan obyektga va uning xossalariga murojaat qilganda foydalaniladi. Shu sababli, uni ilova ishlayotganida o‘zgartirish muammolar paydo qilishi mumkin. Obyektlaming Name xossasi faqat bu obyektlar ilova oynasiga qo‘yilayotgan paytda o‘zgartiriladi.
Obyektlar ilovaga qo‘yilishi bilan (buni yana obyektning nusxasi yaratilganda ham deyishadi) unga avtomatik tarzda nom beriladi. Masalan, Label obyektining nusxalariga navbatma-navbat Label 1, Label2, Label3 nomlar beriladi. Oldingi ilovalardagi Forml, Button 1 nomli obyektlami esga oling.
Obyektning Name xossasining qiymati boshqa xossalariga murojaat qilish uchun qo‘sh nomlami yaratishda ishlatiladi: obyekt_nomi.xossa_nomi. Masalan,
Forml.Width, Button 1.Caption, Label 1.Left.
Bu borada muammolarga uchramaslik uchun hozircha faqat avtomatik berilgan nomlardan foydalanib turamiz.
3.Oyna o'lchamlari ilovasi. Oldingi darsdagi ilovani qaytadan yaratamiz. Ilova oynasi o'lchamlarini kattalashtirish va kichiklashtirish uchun ikkita Buttondan, oyna o‘lchamlarini ko‘rsatish ikkita Label dan foydalanamiz.
Dastlab ilova oynasining xossalarini o‘matamiz:
Forml.Caption:='To'rtinchi ilova';
Forml.Height:=225;
Forml.Width:=400;
Forml.Left:=200;
Forml.Top:=100;
Yuqoridagi to‘rtta obyektni ilova oynasiga joylaymiz va ulaming xossalarini o‘matamiz:
Buttonl.Caption:='++';
Button2.Caption:='--';
Labell.Caption:='Oynaning bo'yi: ';
Label2.Caption:='Oynaning eni: ';

Ilova oynasida Buttonl ni ikki marta bosib, ekranda paydo bo‘lgan dastur kodi oynasining kursor turgan joyiga quyidagi operatorlami kiritamiz:

Forml.Width:=Forml.Width+16;
Forml.Height:=Forml.Height+9;
Labell.CaptionOynaning_bo''yi:'+IntToStr(Forml.Height);
Label2.Captioni-'Oynaningeni: '+IntToStr(Forml.Width);
Ilova oynasida Buttonl ni ikki marta bosib, ekranda paydo bo‘lgan dastur kodi oynasining kursor turgan joyiga quyidagi operatorlami kiritamiz:
Forml.Width:=Forml.Width+16;
Forml.Height:=Forml.Height+9;
Labell.Caption:='Oynaning_bo w yi:' +IntToStr(Forml.Height);
Label2 .Caption:=*'Oynaning eni:' +IntToStr (Forml .Width);
Ilovani ishga tushiramiz va uning ishlashini kuzatamiz: