Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik-professional qadriyatlari

Munosabatlardagi iliqlik. Kengyurak inson uchun o‘zga kishilar bilan muloqotga kirishish sovuq munosabatli odamlarga qaraganda ancha osonroqdir. Kengyurak deganda, odatda mijozga nisbatan iliq munosabatda bo‘ladigan va mijoz uchun ishonch uyg‘ota oladigan qobliyatli inson tushuniladi.
“Munosabatlardagi iliqlik” tushunchasi keyingi tasdiqlarni ham o‘z ichiga oladi:
• muloqotdagi har ikki tomon huquqlarining tengligi;
• ayblovlarning mavjud emasligi;
• o‘zini himoyalovchi pozitsiyadan xolilik;
• yaqinlik.
Munosabatlardagi iliqlik – bu bir vaqtning o‘zida alohida turdagi tafakkur hamda malakadir. ehtimol, bu xatto o‘zining oldida ham rostgo‘y bo‘lish hamda o‘zga kishilar bilan ochiq muloqotga kirisha olishga tayyorlik qobiliyatida namoyon bo‘luvchi malakadir. Shunday qilib, mazkur tushunchaning asosiy tarkibi bu o‘zga kishiga nisbatan tenghuquqli munosabatda bo‘lishdir.
Iliqlik doimo mutaxassisdan kelib chiqishi kerak. Biroq bu munosabat qarama-qarshi tomondan ham xuddi shunday tarzdagi munosabat asosidagi javobga ega bo‘lishi kerak, degani emas. Agar biz biror bir kishiga kasbiy yordamimizni ko‘rsatayotgan bo‘lsak, biz albatta, ushbu insonga nisbatan doimo iliq munosabatni namoyon qilishimiz zarur. Biroq biz u odamdan ham shu tariqa munosabatni kutishimiz kerak emas. Do‘stona munosabatlardan farqli ravishda kasbiy munosabatlarda bu u darajada ahamiyatga ega bo‘lgan zaruriyatlardan emas.
Ochiqlilik ham kasbiy munosabatlarning e’tiborga molik tomonidir. Bu yerda barchasi aniq va tushunarli bo‘lsa kerak: biz yoki ro‘paramizda turgan odam bilan chin dildan qiziqishimiz yoki aksincha qiziqmasligingiz mumkin. Kasbiy qiziqish doimo mutaxassisning shaxsiy qiziqishi doirasidan kelib chiqadi va uni yuzaki tarzda namoyon qilib bo‘lmaydi. O‘z kasbining haqiqiy ustasi har qanday vaqtda ham o‘z mijozi haqida qayg‘urib, unga qo‘ldan kelganicha chin dildan yordam berishga harakat qiladi. Bunday munosabatlar rivojlanishiga yordam beruvchi turli vositalarni qo‘llab ko‘rish maqsadga muvofiqdir. Hech narsa chin dildan munosabatda bo‘lishda xalaqit bermaydi va u doimo insonning ongli tashabbusi hamda ma’suliyati ostida kechishi, shu bilan birga bo‘lib o‘tayotgan hodisalar uchun javobgarlikni his etishi lozim.
Ehtimol, ba’zi insonlar uchun samimiy bo‘lish bu u yoki bu kasbiy rolni yuqori darajadagi ustalik bilan bajarishdan iborat degan tushuncha bilan talqin etilishi mumkin. Boshqa tomondan, yaxshi mutaxassis bu har bir sohada samimiylik bilan o‘z faoliyatini yurgizuvchi, lekin shu bilan birga bu xususiyatni o‘zga kishilar oldida ham samimiylik bilan namoyish qila biluvchi shaxs hamdir.