Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N

Nazorat uchun savollar: 
1. Taklif iqtisodiy nazariyasi maktabi nomining mazmunini tushuntiring. 
2. Taklif nazariyasiga muvofiq ishsizlik darajasiga davlat siyosatining salbiy 
ta`siri nimada? 
3. Taklif nazariyasiga muvofiq ishbilarmonlik faolligi darajasiga davlat 
siyosatini salbiy ta`siri nimada? 
4. Laffer samarasi nima? Uning grafik interpretatsiyasini bering. 
5. Taklif 
iqtisodiy 
nazariyasi 
namoyandalari 
iqtisodiy 
dasturlarining 
monetaristlar tavsiyalaridan farqi nimada? 
6. Ratsional kutish va monetarizm maktablari orasidagi printsipial farq 
nimada? 
7. Nima sababdan ratsional kutish maktabini Yangi mumtozlar deb atashadi. 
8. Filips egri chizig`i interpretatsiyasi va monetar interpretatsiya orasidagi, 
hamda ratsional kutish maktabi orasida farq nimada? 
9. Adaptiv va ratsional kutish orasidagi farq nimada? 
10. Iqtisodiy imperializm tushunchasini tushuntiring. 
11. Bekker ta`lim bozorini qay tarzda interpretatsiya etadi? 
12. Mazkur yondashuv bo`lajak rivojlanishini qanday Yangi nazariya asosida 
ega bo`ldi. 
Mavzu bo`yicha adabiyotlar ro`yxati: 
1. Беккер Г. Экономический анализ и человеческое поведение // ТЕЗИС, 
теория и история экономических и социальних институтов и систем. Т. 
1 Вип. 1. 1993. С. 24-40. 
2. Беккер Г. Человеческое поведение: экономический подход. Избранные 
труды по экономической теории. М.: ГУ-ВШЭ, 2003. 
3. «Экономика предложения»; теория и практика. М., 1986. 

---

221 
XХVII-BOB. NEOAVSTRIYA MAKTABI 
 
27.1. Metodologik nuqtai nazar 
Neoavstriya maktabi nazariyalarini talqin etishdan oldin, iqtisodiyot fanidagi 
Avstriya an`analari qisqacha tavsifini berib, Avstriya va neoavstriya 
maktablarining metodologik farqlarini aniqlab olamiz.
Marjinalistik inqilob natijasida paydo bo`lgan Avstriya maktabida, dastlabki 
davrlarda mazkur yo`nalish boshqa namoyandalari orasida metodologik 
yondashuvining o`ziga xosligi bilan farq qilar edi. Xususan: birinchidan, u 
iqtisodiyot fanida matematik uslublar qo`llanilishiga keskin salbiy munosabat 
bildirib, umuman tabiiy fanlar modeli bo`yicha mazkur turdagi bilimlar qurilishiga 
qarshi edi, ikkinchidan, mazkur maktab namoyandalari nazariyalari, o`zining 
ketma - ket sub`ektivizm bilan farq qilar edi. Induktiv uslubni qo`llagan holda 
Avstriyalik iqtisodchilar ketma -ket ravishda o`z nazariyalarini foydalalik 
sub`ektiv baholanishida chiqarib olishdi. Uchinchidan avstriya maktabi, mumtoz 
uslubiyatning sabab - natijaviy tahlilni saqlab qoldi.
Neoavstriya maktabi, bir namayondalari tomondan o`z tarafdorlari 
an`analarini davom ettirdi. Shu bilan birgalikda, u matematik uslublarni e`tiborga 
olmasdan, iqtisodiyot fani stsintizmiga qarshi chiqgan, ya`ni nazariyani tabiiy 
fanlar modeli bo`yicha predmet o`ziga xosligini inobatga olmasdan inson 
harakatlari bilan bog`liq nazariya qurilishiga qarshi edi. Neoavstriya maktabi, 
avstriya maktabi kabi sub`ektivizmi bilan farq qilib, makroiqtisodiy yondashuv, 
hamda istalgan agregatsiyalangan ko`rsatkichlarga ishonmasdi. asosiy e`tibor 
alohida individlar harakatlari, real hayotning sub`ektiv qabul qilinishi masalalariga 
qaratilgan.
Boshqa tomondan neoavstriya maktabi, o`zining oldingi namoyandalari 
metodologiyasini qayta ko`rib, qator iqtisodiy holatlar bo`yicha ilmiy Yangiliklar 
kiritgan. Xususan iqtisodiy holat taxlilida maktabi induktiv yondashuvidan 
chetlashdi. Yangi nazariya asoschisi Lyudvig fon Mizes iqtisodiy qonuniyatlarning 
universal va aprior tavsifidan kelib chiqgan. U inson harakati haqida, insonga xos 
bilimlar mantiqiy tahliligaasoslangan. 
Bundan tashqari sub`ektivizm uslubi ham qayta talqin etgan. Agar avstriya 
maktabi individlar faqat sub`ektiv baholanishini tadqiq etgan bo`lsa, neoavstriya 
maktabi, iqtisodiyotning individ va real haqiqat tomonidan sub`ektiv qabul 
qilinishiga asoslangan.