Sterilizatsiya — turli moddalar, xirurgiya asboblari, bogʻlov materiallari, oziq-ovqat mahsulotlari va boshqalarni mikroorganizmlardan va viruslardan butunlay tozalash. Tibbiyotda aseptikaning muhim usullaridan. Sterilizatsiya fizik va kimyoviy usullar yordamida amalga oshiriladi. Fizik usullarga termik (issiqlik) va nur bilan sterilizatsiya qilish kiradi. Kimyoviy sterilizatsiya sovuq sterilizatsiya deb ham yuritiladi, bunda sunʼiy materiallar yoki issiqlikka chidamsiz asboblar mikroblarni oʻddirish taʼsiriga ega boʻlgan kimyoviy moddalar yordamida sterilizatsiya qilinadi.
Issiq sterilizatsiya Issiq sterilizatsiya suv bugʻi va quruq issiq yordamida amalga oshiriladi. Suv bugi bilan sterilizatsiya qilish avtoklavlarda 110 dan 140 °C gacha haroratda 2—4 atm bosim ostida oʻtkaziladi. Bogʻlov materiallari, matolar, jarroxlik asboblari, suyuqliklar, suyuq dorilar, rezina buyumlar suv bugi yordamida sterilizatsiya qilinadi.
Quruq issiq sterilizatsiya Quruq issiq sterilizatsiya maxsus quritkich shkaflarda 160—200 °C quruq issiq havo yordamida bajariladi. Bu usul shisha, chinni va metall asboblarni sterilizatsiya qilishda qoʻllanadi. Nur bilan sterilizatsiya qilish ionlovchi nurlar yordamida bajariladi. Amaliyotda r va u nurlaridan foydalaniladi, bunda nurlanish dozasi 25000 greydan kam boʻlmasligi lozim.
Kimyoviy sterilizatsiya Kimyoviy sterilizatsiyada etilen oksid gazi, spirt, formalin buglaridan foydalaniladi. Optik asboblar, fibrin tolali asboblar, sunʼiy materiallar, jarroxlik iplari, maxsus jarroxlik asboblari (skalpellar) kimyoviy usulda sterilizatsiya qilinadi.
Mavzu:Go’sht va go’sht mahsulotlarini tekshirish
Hayvonlarga asoslangan oqsillarni, ayniqsa go'shtni iste'mol qilish inson salomatligi uchun juda muhimdir. Chunki go'sht biz tanamizda sintez qila olmaydigan aminokislotalar va vitaminlarning boy manbaidir. Hayvon oqsillarida bir xil miqdordagi o'simlik oqsillariga nisbatan muhim aminokislotalar miqdori ko'pligi kuzatilgan. Ko'rinib turibdiki, organizmning barcha funktsiyalari, ayniqsa asab va immunitet tizimlariga uzoq vaqt davomida hayvon oqsillarini qabul qilmaslik salbiy ta'sir ko'rsata boshlaydi.
Go'sht iste'molining ko'payishi va odamlar sonining ko'payishi nafaqat go'sht narxlarini oshirdi, balki zinokorlik tashabbuslariga ham yo'l ochdi. Go'sht narxining oshishi bilan ishlab chiqaruvchilar kam daromadli iste'molchilarning go'sht ehtiyojlaridan foydalangan holda har xil turlaridan olingan go'shtlarni aralashtirib, adolatsiz foyda olishga harakat qilishdi. Bunday holda, iste'mol qilingan go'shtlarda zino bor-yo'qligini turni aniqlash testlari bilan aniqlash mumkin.
Go'sht sanoatida tobora ko'payib borayotgan firibgarliklar bilan ko'plab iste'molchilar iste'mol qilinadigan go'shtdan xavotirda. Go'sht va go'sht mahsulotlarida turlarni aniqlash bo'yicha tahlillar oziq-ovqat sifatini nazorat qilish, oziq-ovqat xavfsizligi va iste'molchilar huquqlarini himoya qilish nuqtai nazaridan katta ahamiyatga ega.
Go'sht va go'sht mahsulotlarida turli xil go'sht turlaridan foydalanishga oid zinoni aniqlashda turli xil tahlil usullari qo'llaniladi. Immunologik, morfologik, elektroforetik, serologik va genetik usullar yordamida go'shtning manbai yoki buzilish sodir bo'lganligini aniqlash uchun foydalaniladi. Go'sht turini aniqlash; Uni xom go'sht, qayta ishlangan go'sht, pishirilgan va konservalangan go'sht mahsulotlari, shuningdek go'sht va suyak unida ishlatiladigan mahsulotlarda go'sht turlari uchun tayyorlash mumkin.
