Sanoat korxonalaridan chiqayotgan zararli moddalarni sabablari va yechimlari

Proceedings of International Conference on Modern Science and Scientific Studies 
Hosted online from Paris, France. 
Date: 19
th
December, 2022 
ISSN: XXXX-XXXX Website: econferenceseries.com
147 | 
P a g e
 
qisilishiga, so'ngra o'pkaning yallig'lanishi yoki shishishiga, yurak faoliyatidagi 
uzilishlarga, qon aylanishining buzilishiga va nafas olishni to'xtatishga olib keladi .
Azot 
oksidlari ( 
azot oksidi va azot 
dioksidi ) 
gazsimon 
moddalardir: azot oksidi NO va azot dioksidi NO 
2
bitta umumiy formula NO 
x
bilan 
birlashtirilgan . Barcha yonish jarayonlarida azot oksidlari, asosan, oksid shaklida 
hosil bo'ladi. Yonish harorati qanchalik yuqori bo'lsa, azot oksidi hosil bo'lishi 
shunchalik intensiv bo'ladi. Azot oksidlarining yana bir manbai azotli o'g'itlar , nitrat 
kislota va nitratlar , anilin 
bo'yoqlari , nitro 
birikmalar ishlab 
chiqaruvchi 
korxonalardir . Atmosferaga tushadigan azot oksidlarining miqdori yiliga 65 million 
tonnani tashkil qiladi. Atmosferaga chiqariladigan azot oksidlarining umumiy 
miqdoridan 55% transport, 28% energiya, 14% sanoat korxonalari, 3% kichik 
isteʼmolchilar va maishiy sektor hissasiga toʻgʻri keladi.
Ozon (O 
3
) o'ziga xos hidga ega bo'lgan gaz, kisloroddan ko'ra kuchliroq 
oksidlovchi moddadir. U barcha umumiy havo ifloslantiruvchi moddalardan eng 
zaharlisi hisoblanadi[10]. 
Xulosa va takliflar. Ushbu moddalarning atmosfera havosi tarkibida 
ko’payishi insonlar o’rtasida qolaverasa ona tabiatda yashovchi barcha jonzotlar 
uchun xavfli hisoblanadi. Sanoat korxonalaridan chiqayotgan zararli moddalarni 
kamaytirish hamda ekologik toza muhitni yaratish maqsadida mamlakatimizda bir 
qator ishlar amalga oshirilmoqda. 
Xususan, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 30-oktyabrdagi 
“2030-yilgacha boʻlgan davrda Oʻzbekiston Respublikasining atrof-muhitni 
muhofaza qilish konsepsiyasini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi PF-5863-son Farmoni 
ijrosini taʼminlash maqsadida “Oʻzkimyosanoat” aksiyadorlik jamiyati tarmoq 
korxonalarida 2020-2023-yillarda atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy 
resurslardan oqilona foydalanish” boʻyicha chora-tadbirlar rejasidan tashqari, 
Oʻzbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat 
qoʻmitasi bilan kelishilgan, “2019-2022-yillar davomida “Oʻzkimyosanoat” 
aksiyadorlik jamiyati korxonalari tomonidan atrof-muhitga zararli tashlamalar va 
ifloslantiruvchi moddalarni kamaytirish chora-tadbirlari”, Oʻzbekiston Respublikasi 
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qoʻmitasi bilan kelishilgan 
“Maksam-Chirchiq” aksiyadorlik jamiyati tomonidan atrof-muhitga ifloslantiruvchi 
moddalar va chiqindilarini kamaytirish maqsadida xorijiy litsenziarlar, Rosiyaning 
ilmiy-tadqiqot institutlari tavsiyalariga muvofiq, “Maksam-Chirchiq” aksiyadorlik 
jamiyati va unga tutash hududlarda ekologik vaziyatni yaxshilash maqsadida chora-
tadbir rejalari ishlab chiqilgan[3]. 
Shuningdek, 
“Oʻzkimyosanoat” 

---