108
7-BOB. NOMZODLARNI TANLASHDA NOSTANDART
USULLARI
7.1. Nomzodlarni tanlashda grafologiya, fiziognomikadan foydalanish
Grafologiya.
Grafologiya dunyo bo‘ylab razvedka agentliklari va
kriminologlar tomonidan qo‘llaniladi. Grafologik tekshiruvlar sudlarda va
tergov harakatlari paytida o‘tkaziladi. Albatta, qo‘l yozuvi,
agar siz uni
qanday ochishni bilsangiz, qimmatli ma'lumot manbai. Qo‘l yozuvi
psixologiyasidagi zamonaviy yondashuvlar insonning xususiyatlarini
deyarli
barcha kompetentsiyalarda, shu jumladan ishonchlilik va ruhiy
salomatlik holatida baholashga imkon beradi.
Yozish usuli bilan nimani baholash mumkin? Tahlil natijasi - bu
odamning kuchli va zaif tomonlarini, chuqur
ishtiyoqi va ehtiyojlarini,
mehnat faoliyati va vazifalariga nisbatan ishlatiladigan shaxsiy va
individual xususiyatlarini ajratib ko‘rsatadigan murakkab psixologik
portret.
Ish qidiruvchining yozuvi orqali o‘rganilishi mumkin bo‘lgan
kompetentsiyalari:
Aqliy salohiyat: ayniqsa fikrlash, idrok, xotira, e'tibor,
strategik
fikrlash;
Moslashuvchanlik, kombinatorizm;
Innovatsiya / konservatizm;
O‘rganish qobiliyati;
Etakchi ehtiyojlar;
Faoliyat, motivatsiya;
Sinchkovlik, batartiblik;
Mijozlar diqqatini jalb qilish;
Savdo qobiliyati: ta'sir va ishontirish;
Chiqishimlilik;
Obro‘ qozonishi;
Hissiy-irodaviy soha, o‘zini o‘zi boshqarish, o‘zini o‘zi nazorat;
Sobitqadamlik, qat'iyatlilik;
Serg’ayratlik;
Tashabbuskorlik, mustaqillik;
Shuhratparastlik;
Faoliyat uslubi, ishlash;
Xodimlarni rivojlantirish, murabbiylik;
109
Etakchilik
O‘ziga baho berish, o‘ziga ishonch;
Ishga tizimli yondashish,
rejalashtirish;
Tashkilotchilik qobiliyati;
Stressga chidamlilik;
Mas'uliyat
Yetuklik;
Muammoli joylar;
Ishonchlilik darajasi;
Psixologik farovonlik darajasi.
Yozuvi orqali baholash usuli bir necha afzalliklarga ega:
1. Foydalanish qulayligi. Biror kishidan faqat yozuv namunasi talab
qilinadi va uning kelgusi ishtiroki majburiy emas.
2. Grafikli tahlil test sinovi usullarini o‘rnini bosishga qodir, u ko‘plab,
uzoq va qimmatbaho baholash usullarini o‘tkazish zaruratini qoldirmaydi.
3. Masofadan baholash imkoniyati. Yozuv namunalari kuryer orqali
yoki elektron pochta orqali yuborilishi mumkin. Muallifning uzoqligi
diagnostika jarayoniga xalaqit bermaydi.
4. Grafologik tahlilga tayyorgarlik ko‘rish mumkin emas.
Bu erda
to‘g'ri javoblar yo‘q, chunki biron bir pozitsiya uchun "to‘g'ri yozuv"
bo‘lishi mumkin emas.
5. Qo‘l yozuvi tahlili foydalanish uchun ishonchli, chunki
sinalayotganning natijaga ta'sirisiz bir necha marta qo‘llash mumkin.
Grafik tahlil "bir sifat - bir belgi" tamoyili asosida ishlaydi,
degan
noto‘g'ri fikr mavjud. Bu mutlaqo bunday emas. Qo‘l yozuvi orqali biron
bir sifatning mavjudligini aniqlash uchun qo‘l yozuvida bir qator belgilarni
aniqlash kerak. Ba'zan bunday belgilar soni 10-12 taga etadi. Bunday
yondashuv Geshtalt yondashuvi deb ataladi, u 18-asr
oxirida frantsuz
grafologi K.Djamen tomonidan kashf etilgan.
Albatta, mamlakatimizda grafologiya bo‘yicha haqiqiy professionallar
va mutaxassislar juda kam. Ammo ba'zi bir holatlar borki, ularni
professional bo‘lmaganlar ham baholashi mumkun. Ayniqsa qiziquvchilar
uchun - grafik tahlil va natijalarni talqin qilish bosqichlari:
Matn toza A4 qog'oz varag'iga yoziladi.
O‘zidan mustaqil matnni yozish taklif etiladi, ko‘chirish,
iqtibos
keltirish, aytib yozdirish mumkin emas. Mavzu berish mumkin.
Matn sharikli ruchka bilan yoziladi.
Nomzod stolda o‘tirganda, qulay holatda, odatdagidek yozishi kerak.
110
Eng kam hajmi - 1 varaq.
O‘z ona tilida yozadi.
Jinsini va yoshini ko‘rsatadi.
O‘ng yoki chap qo‘lda yozayotganligini ko‘rsatadi.
Quyida, tasviriy misollarni ko‘rib chiqamiz, qo‘l yozuvining eng keng
tarqalgan turlarini tahlil qilamiz.
Dostları ilə paylaş: