Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Izotonik konsentratsiyani krioskopik usulda yoki muzlash haroratining depressiyasi 
yordamida hisoblash
Har xil moddalarning izotonik eritmalarini muzlash harorati bir xil bo’ladi yoki bir xil 
haroratli depressiyaga ega. Shuning uchun tayyorlangan eritma depressiyasi qon plazmasini 
depressiyasiga (˄t = 0,52) teng bo’lsa, u izotonik hisoblanadi. Misol,
Rp: Sol. Novocaini 2% — 100 ml

---

Natrii sulfatis q. s. ut. fiat. sol. isotonica
Sterilisetur!
M. D. S. In’eksiya uchun.
Moddani depressiyasi 1% eritma uchun oldindan aniqlangan bo’lib, uni ma’lum jadvallarda 
keltiriladi. Shuni aytish kerakki moddani eritmasi uchun depressiya oldindan aniqlangan bo’lmasa, 
uni izotonik konsentratsiyasini bu usul bilan topib bo’lmaydi. Novokainni 1% eritmasi uchun 
depressiya 0,122 ekanligini hisobga olgan holda:
Dt 1% — 0,122 
x — 0,52
%
3
,
4
122
,
0
52
,
0
*
1
=
=
X
Depressiya 1 foizli eritmaga berilgani uchun natija hali foiz hisobida topiladi.
Berilgan 2,0 novokain necha ml eritmada izotonik konsentratsiya bera olishini hisoblaymiz.
4,3 — 100
2 — x
мл
X
48
3
,
4
100
*
2
=
=
Demak 2,0 novokain 40 ml eritmada izotonik konsentratsiya hosil qila olishini hisobga olgan 
holda (100-48=52) qolgan hajmni natriy sulfat bilan izotonik konsentratsiyaga keltiramiz. Natriy 
sulfatni 1% li eritmasi uchun depressiya 0,15
1% — 0,15
X — 0,52
%
47
,
3
15
,
0
52
,
0
=
=
X
Natriy sulfat uchun izotonik konsentratsiya foiz hisobida 3,47% bo’lsa
3,47 — 100
x — 52
85
,
1
100
47
,
3
*
52
=
=
X
Shunday qilib novokainni keltirilgan dorixat bo’yicha izotonik eritmasini tayyorlash uchun 
2,0 novokain va 1,85 natriy sulfat olinadi va uni 100 ml suvda eritib tayyorlanadi.