Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Ma’lumki ko’pchilik ko’z dori turlari ko’p marta ishlatiladigan idishlarga 
qadoqlangani uchun ularni turg’unlashtirishga alohida e’tibor berish kerak.
28
10-jadval
Konservantlar
Oddiy 
konsentratsiya,%
Konsentratsiya 
oralig’ida,%
Maksimal 
konsentratsiya,%
Nomutanosib 
moddalar
Xlorbutanol 
-
0,5
-
-
Ammoniy tuzlari
0,01
0,00
-
Sovunlar, anionli 
moddalar, 
salitsilatlar,
nitratlar
Benzalkoniya xlorid
-
-
0.013
-
Benzetoniya xlorid
-
-
0,01
-
Paragidroksibenzoat 
-
-
0,01
-
Timerosal
-
-
0,1
Polimerlar 
28
Lloyd V.Allen, Gavrilov A.S. Farmatsevtichesaya texnologiya izgotovleniya lekarstvennыx 
preparatov.-«GEOTAR-Media».- Moskva.-2014. (511 bet)

---

Organicheskie soli
-
0,001-0,01
-
Galogen 
tuzlari 
reaksiya
Fenilmerkuriya
atsetat
-
-
0,004
-
Fenilmerkuriya
nitrat
-
-
0,004
-
Ko’z dori turlarida ishlatiladigan zamonaviy konservantlar
Jumladan, vitamin saqlovchi ko’z tomchilarining polivinil spirti eritmasi asosida tayyorlash 
texnologiyasi ishlab chiqilgan:
Tarkibiy qismlar
1-Tarkib
2-Tarkib
3-Tarkib
Riboflavin, g
0,002
0,002
0,002
Askorbin kislotasi, g 0,02
0,02
0,02
Glyukoza, g
0,2
—
—
PVS (1,5% li eritma), ml
—
10
—
Suv, ml
10
—
10
Tomchilar aseptik sharoitda tayyorlanadi, natriy xlorid bilan izotonik qilinadi, zich tikinlab 
yopilib,bosim ostida 120°C da 8 minut davomida sterillanadi. Tozalangan suv albatta yangi 
haydalgan bo’lishi kerak, ayniqsa, tarkibida oksidlanish jarayonini to’xtatuvchi moddalar bo’lmasa 
(askorbin kislotasi uchun). Riboflavin eritma holida (1:1000) tomchilab solinadi. Ko’zning ko’rish 
faoliyatini me’yorlashtirishda riboflavin muhim o’rin tutadi.
Ex temporae tayyorlanadigan bir qancha tarkiblarni ko’rib chiqamiz.
Rp:Atropini sulfatis
Aethylmorphini hydrochloridi 0,1
Sol. Acidi borici 1,9% — 10 ml.
M. D. S. 2 tomchidan 2—3 mahal ishlatilsin.
Dorixatdagi tarkibiy qismlar miqdori izotonik konsentratsiyani ta’minlaydi. Bu yerda 
izotoniklik borat kislotasi hisobiga erishilgan.
Rp:Novocaini 0,1
Zinci sulfatis 0,025
Acidi borici q. s. ut. f. sol. isotonica 10 ml
D. S. 2 tomchidan 2 — 3 mahal kuniga tomizilsin.
Dorixat bo’yicha izotonik eritma olish uchun borat kislotasining miqdorini hisoblash kerak. 
Bu keltirilgan tarkibni o’zgartirish mumkin. Novokain o’rniga dikain, borat kislota eritmasi 
o’rniga simob sianit 1:5000 eritmasi yoki 1% li rezorsin eritmasi yoziladi. Tarkibiga yana 
adrenalin gidroxlorid 1:1000 eritmasini kiritish mumkin.
Dorixonada ko’z tomchisini tayyorlashni tezlatish maqsadida rux sulfatning 2% li borat 
kislotasidagi 0,25% li konsentrlangan eritmasi oldindan tayyorlab qo’yiladi.
Ko’z davolash amaliyotida kumush preparatlari kollargol (0,5-2%), protorgol (1-5%), 
albargin (0,5-1%) larning kolloid eritmalari keng qo’llaniladi. Protargolning erishini yuqorida 
aytib o’tdik. Kollargol eritish uchun ularni havonchada suv bilan eziladi. Keyin oldindan yuvilgan 
paxta bo’lakchasi orqali suziladi. Ko’z tomchisi shaklida ishlatiladigan ba’zi turg’un bo’lmagan 
preparatlar (masalan: intermedin, atsetilholin xlorid) kichkina shishalarda quruq modda holida 
chiqariladi va ishlatishdan oldin tozalangan steril suvda eritiladi.
Rp: Sol. Atropini sulfatis 1%-10 ml
D. S. 2 tomchidan kuniga 2 marta tomizilsin.